Gıda Ve Tarım Bakanlığı Haccp İşlemleri Nelerdir?

Gıda Ve Tarım Bakanlığı Haccp İşlemleri

Gıda ve Tarım Bakanlığı (Türkiye'de Tarım ve Orman Bakanlığı), HACCP sisteminin uygulanması, denetimi ve yasal çerçevesinin oluşturulmasından sorumlu ana kurumdur. Bakanlık, HACCP'yi doğrudan yasal bir zorunluluk haline getirmek yerine, onun prensiplerini içeren ve daha kapsamlı olan 'Gıda İşletmelerinin Kayıt ve Onay İşlemleri' kapsamında değerlendirir.

Bakanlığın HACCP ile ilişkili temel işlemleri ve görevleri şunlardır:

1. 📜 Yasal Çerçeve ve Zorunluluk Oluşturma

• Yasal Dayanak: Bakanlık, Gıda Kodeksi ve ilgili yönetmelikler aracılığıyla, gıda işletmelerinin uyması gereken temel hijyen ve güvenlik kurallarını (GMP/GHP) belirler.

• HACCP Prensipleri: Bakanlık, özellikle riskli gıda üreten tesisler (et, süt, konserve vb.) için, tehlike analizi ve kritik kontrol noktaları (HACCP) prensiplerinin uygulanmasını zorunlu tutar. Türkiye'de bu, genellikle 5996 Sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu ile ilgili yönetmeliklerle sağlanır.

• İzlenebilirlik: Bakanlık, tüm gıda zincirinde izlenebilirliğin (HACCP'nin ayrılmaz bir parçası) sağlanmasını yasal olarak şart koşar.

2. 📝 İşletmelerin Kayıt ve Onay İşlemleri

Bakanlık, işletmelerin faaliyet alanlarına ve risk seviyelerine göre Kayıt veya Onay işlemleri yapar. HACCP prensiplerinin uygulandığı alan, genellikle Onay İşlemleri ile ilgilidir.

• Kayıt İşlemleri: Perakende (marketler, lokantalar) ve daha az riskli gıda işletmelerinin ruhsatlandırılması ve denetim altına alınması. Bu işletmelerde genellikle GHP/GMP zorunludur.

• Onay İşlemleri: Yüksek riskli ve hayvansal ürün işleyen (kesimhane, süt işleme, et işleme) işletmelerin faaliyete geçmeden önce Bakanlıktan izin almasıdır. Bu işletmelerin ruhsat alabilmesi için HACCP tabanlı bir sistemi (KKN'leri ve izleme prosedürlerini) kurmuş ve uygulamış olması gerekir.

3. 🔎 Denetim ve Gözetim Faaliyetleri

Bakanlık bünyesindeki il ve ilçe müdürlükleri, gıda kontrol görevlileri (veteriner hekimler, gıda mühendisleri) aracılığıyla denetim yapar.

• HACCP Denetimi: Denetçiler, işletmelerin sadece genel hijyen (GHP/GMP) kurallarına uyup uymadığını değil, aynı zamanda:

  • HACCP planının olup olmadığını,

  • Kritik Kontrol Noktalarının (KKN) doğru belirlenip belirlenmediğini,

  • Kritik Limitlerin düzenli ve doğru bir şekilde izlenip izlenmediğini (kayıtların tutulup tutulmadığını),

  • Limit aşımında Düzeltici Faaliyetlerin yapılıp yapılmadığını kontrol ederler.

• Uygunsuzluklar ve Yaptırımlar: Denetimlerde uygunsuzluk tespit edilmesi durumunda, işletmeye düzeltme süreleri tanınır veya yasalara aykırı durumun ciddiyetine göre idari para cezası veya faaliyetten men gibi yaptırımlar uygulanır.

4. 📚 Eğitim ve Rehberlik

• Bakanlık, gıda güvenliği ve HACCP prensiplerinin sektörde doğru anlaşılması ve uygulanması için rehber dokümanlar hazırlar ve yayınlar.

• Gıda kontrol görevlilerinin ve sektör temsilcilerinin eğitimine destek olur.

Özetle, Tarım ve Orman Bakanlığı, HACCP'yi doğrudan bir sertifikasyon sistemi olarak değil, özellikle riskli ve onay gerektiren gıda işletmelerinin uyması gereken en önemli yasal yükümlülük olarak ele alır ve bu sistemi denetler.

Bakanlık denetimlerinde denetçilerin bir işletmede HACCP kayıtlarına bakarken nelere öncelik verdiğini öğrenmek ister misiniz?