Haccp Ve İyi Hijyen Uygulamaları Ghp İlişkisi Nedir?
Haccp Ve İyi Hijyen Uygulamaları Ghp İlişkisi
ACCP (Tehlike Analizi ve Kritik Kontrol Noktaları) ve GHP (İyi Hijyen Uygulamaları) arasındaki ilişki, HACCP sisteminin başarısı için GHP'nin bir temel ön şart olmasıdır.
Bu iki kavram, gıda güvenliği yönetim sisteminde Temel (GHP) ve İleri Kontrol (HACCP) olarak birbirini tamamlar.
🏗️ 1. GHP (İyi Hijyen Uygulamaları) Nedir? (Temel)
GHP (Good Hygiene Practices), bir gıda işletmesinde güvenli gıda üretmek için gereken temel hijyen koşullarını ve prosedürlerini tanımlayan operasyonel kurallar bütünüdür.
-
Kapsam: GHP, genellikle personel hijyeni, temizlik, dezenfeksiyon (sanitasyon), atık yönetimi, haşere kontrolü ve kişisel sağlık gibi konulara odaklanır.
-
Rolü: GHP, tesis içinde ve çevresinde, gıdanın sürekli olarak yüksek bir hijyenik ortamda üretilmesini sağlayarak çapraz kontaminasyon risklerini en aza indirir. GHP'ler, HACCP planının kurulduğu Ön Şart Programlarının (ÖŞP) hayati bir bileşenidir.
🛡️ 2. HACCP Nedir? (İleri Kontrol)
HACCP, belirli bir ürüne özgü tehlikeleri analiz eden ve bu tehlikeleri önlemek için sadece kritik olan adımları (KKN) belirleyip izleyen sistematik bir yönetim aracıdır.
-
Rolü: HACCP, GHP'lerin kontrol edemediği veya kontrol edebilmek için özel ölçüm ve izleme gerektiren, halk sağlığı açısından kabul edilemez risk taşıyan spesifik noktalara odaklanır. Örn: Pişirme sıcaklığı, pH ayarı.
🤝 3. GHP ve HACCP İlişkisi
GHP, GMP (İyi Üretim Uygulamaları)'nın hijyen odaklı bir parçasıdır. GHP'nin etkin bir şekilde uygulanması, HACCP'nin başarılı olmasının ön koşuludur.
| Kriter | GHP (İyi Hijyen Uygulamaları) | HACCP |
| Rolü | Ön Şart Programı (PRP) / Temel | Tehlike Kontrol Mekanizması / İleri Kontrol |
| Odak Noktası | Personel, temizlik, tesis altyapısı, hijyen kuralları. | Kritik Proses Adımları (KKN) ve Ölçülebilir Limitler. |
| Kontrol Tipi | Genel, sürekli, ancak genellikle gözleme dayalı kontrol. | Kritik, spesifik, ölçülebilir ve kayıtlı kontrol. |
| Örnek | Personelin üretime başlamadan önce ellerini doğru yıkaması. | Pastörizasyon ünitesindeki sıcaklığın anlık $75^{\circ}\text{C}$ olup olmadığının izlenmesi. |
Özetle:
-
GHP Zemin Hazırlar: GHP, personel ve ekipmanın gıdaya kontaminasyonunu (bulaşmasını) önleyerek HACCP için temiz bir zemin oluşturur.
-
HACCP Odaklanır: Eğer GHP'ler sağlam değilse, HACCP sistemi aşırı yüklenir ve her adım bir KKN haline gelmeye başlar.
-
Birlikte Başarı: GHP ile genel hijyen sağlanırken, HACCP ile kalan kritik tehlikeler kontrol altına alınır ve böylece en yüksek gıda güvenliği standardına ulaşılır. GHP'nin aksaması, HACCP planının başarısız olmasına yol açar.