Buğday Ve Arpa Gübrelemesi Ne Zaman Ve Nasıl Yapılır?
🌱 Buğday ve Arpa Gübrelemesi: Ne Zaman ve Nasıl Yapılır?
Buğday ve arpa gübrelemesi, verim ve kaliteyi artırmak için kritik bir uygulamadır. Taban ve üst gübreleme zamanları, doğru azot, fosfor, potasyum ve mikro element kullanımı ile tarımda etkili sonuçlar elde edin. Buğday ve arpa, tahıl grubunun en önemli bitkileridir ve yüksek verim alabilmek için dengeli ve zamanında gübreleme kritiktir.
Gübreleme, temel olarak taban gübreleme (ekimle birlikte) ve üst gübreleme (bitki gelişim aşamasında) olarak iki aşamada yapılır.
📅 Buğday ve Arpa Gübreleme Zamanları ve Şekli
Gübreleme zamanlaması, bitkinin ihtiyaç duyduğu elementleri en çok talep ettiği büyüme dönemlerine denk getirilmelidir.
1. Taban Gübreleme (Ekim Zamanı)
| Ne Zaman? | Ekim anında veya ekimden hemen önce, son toprak işleme ile birlikte. |
| Hangi Gübreler? | Fosfor (P) ve Potasyum (K) içeren kompoze gübreler. En yaygın kullanılanlar: DAP (18-46-0), 20-20-0, 15-15-15 veya TSP. |
| Nasıl Yapılır? | Kombine mibzerler ile tohum ekimiyle birlikte banda uygulanır. Gübre, tohumun 5-8 cm altına ve yanına gelecek şekilde verilmelidir. Gübre ve tohumun doğrudan temas etmesi, tohumun çimlenmesine zarar verebilir (tuzluluk etkisi). |
| Amaç | Bitkinin kök sistemini güçlendirmek, erken gelişimini desteklemek ve kışa dayanıklılığını artırmak. Fosfor hareket kabiliyeti düşük olduğu için, bitki onu erken dönemde almalıdır. |
2. Üst Gübreleme (Gelişim Dönemi)
Üst gübreleme, genellikle Azot (N) ağırlıklı gübrelerle, bitkinin en çok besine ihtiyaç duyduğu iki kritik dönemde yapılır.
a. 1. Üst Gübreleme (Kardeşlenme Başlangıcı)
| Ne Zaman? | Kardeşlenme başlangıcı döneminde (Genellikle Ocak sonu - Şubat başı). |
| Hangi Gübreler? | Üre (%46 N) veya Amonyum Sülfat (AS - %21 N, Şeker Gübresi). Amonyum Sülfat aynı zamanda kükürt de içerir. |
| Nasıl Yapılır? | Gübre saçıcı (serpme) ile tarlaya uygulanır. Gübrenin etkinleşmesi için uygulamadan sonra yağış veya sulama olması kritiktir. Kurak bölgelerde Amonyum Sülfat daha az yakıcı olduğu için tercih edilebilir. |
| Amaç | Kardeşlenmeyi artırarak birim alandaki başak sayısını yükseltmek ve bitkiyi kış stresinden çıkarmak. |
b. 2. Üst Gübreleme (Sapa Kalkma Öncesi / Başlangıcı)
| Ne Zaman? | Sapa kalkma dönemi başlamadan hemen önce (Genellikle Mart ortası - Nisan başı). |
| Hangi Gübreler? | Amonyum Nitrat (AN - %33 N) veya CAN (Kalsiyum Amonyum Nitrat - %26 N). Üre, bu dönemde kayıp riski yüksek olduğu için önerilmez. |
| Nasıl Yapılır? | Gübre saçıcı ile tarlaya uygulanır. Sulu tarım yapılan yerlerde bu gübrelemeden hemen sonra sulama yapılmalıdır. |
| Amaç | Başak oluşumunu, iriliğini ve içerisindeki tane sayısını doğrudan etkilemektir. Bu, verim için en kritik azot uygulamasıdır. |
3. Ek Gübreleme (Sulu Tarım ve Yoğun Yetiştiricilik)
Sulu tarım yapılan veya çok yüksek verim hedeflenen arazilerde, azotlu gübreleme üçüncü kez (çiçeklenme öncesi) daha düşük dozlarda yapılabilir.
-
Yaprak Gübreleri: Yabancı ot ilacıyla birlikte veya ayrı olarak, mikro besin elementlerinin (özellikle Çinko, Bor) eksikliğini gidermek için uygulanır. En uygun zamanlar kardeşlenme ve sapa kalkma dönemleridir.
💡 Gübreleme Tavsiyelerinin Özet Tablosu
| Aşama | Zaman | Temel Besin | Önerilen Gübre Çeşitleri |
| Taban Gübre | Ekim Anı | P, K, (N'nin Bir Kısmı) | DAP, 20-20-0 |
| 1. Üst Gübre | Kardeşlenme Başlangıcı | N | Üre, Amonyum Sülfat (AS) |
| 2. Üst Gübre | Sapa Kalkma Başlangıcı | N | Amonyum Nitrat (AN), CAN |
Biralık Arpalarda Fark
-
Biralık arpa yetiştiriciliğinde, tanede yüksek protein oranı istenmediği için azotlu üst gübreleme (özellikle 2. uygulama) daha az veya daha erken yapılmalıdır. Fazla azot, bira kalitesini düşüren protein oranını artırır.
⚠️ Önemli Not: En doğru gübre çeşidi ve dozajı için mutlaka toprak analizi yaptırılmalıdır. Aşağıdaki bilgiler genel bir rehber niteliğindedir.
Gübreleme konusunda tarlanızın özel ihtiyaçlarına göre bir uzmandan destek almanızı şiddetle tavsiye ederim. Başka bir tahıl sorunuz var mı?
- Arpa Gübreleme Önerileri Verimli Arpa Yetiştiriciliği İçin Tavsiyeler
- Arpa Yetiştiriciliğinde Gübreleme Programı Nasıl Olmalıdır?
- Buğday Gübreleme Önerileri | Kaliteli Ve Yüksek Verimli Buğday İçin
- Buğday Yetiştiriciliğinde Gübreleme Programı Nasıl Olmalıdır?
- Buğdayda Üst Gübreleme: Nasıl Ve Ne Zaman Yapılmalıdır?
- Arif.tuncel
- ***@sorhocam.com
hangigubreyi.katim