Bakla Yetiştiriciliğinde Gübreleme Programı Nasıl Olmalıdır?

Bakla Yetiştiriciliğinde Gübreleme Programı, bakla bitkisinin sağlıklı gelişmesi ve yüksek verimli bir hasat elde etmek için oldukça önemlidir. Bakla, baklagiller familyasından olduğu için, atmosferdeki azotla beslenme kapasitesine sahip olan bir bitkidir. Bu nedenle azotlu gübreler konusunda diğer bitkilere göre daha az ihtiyaç duyar. Ancak fosfor, potasyum ve bazı mikrobesinler bitkinin sağlıklı gelişimi için gereklidir. Aşağıda bakla için önerilen gübreleme programı aşama aşama verilmiştir.

Bakla Yetiştiriciliğinde Gübreleme Programı

1. Toprak Analizi ve Hazırlık

Toprak analizi, bakla yetiştiriciliğinde doğru gübreleme programını oluşturmanın temelidir. Bakla, pH değeri 6.0 - 7.0 arasında olan, iyi drene olmuş toprakları tercih eder. Toprak analizi yaparak mevcut besin durumları belirlenmeli ve eksiklikler giderilmelidir. Toprak Hazırlığı: Bakla toprakları genellikle iyi havalanmış, geçirgen ve hafif asidik/nötr pH'a sahip olmalıdır. Ekim öncesinde toprak iyice işlenmeli ve gereksiz yabancı otlar temizlenmelidir.

2. Gübreleme Programı

Bakla, baklagil grubu bitkileri arasında yer alır ve köklerinde bulunan rizobiyum bakterileri sayesinde atmosferdeki azotla beslenebilir. Ancak fosfor, potasyum ve mikrobesin maddeleri bakımından eksiklikler varsa bunların eklenmesi gerekebilir.

a. Toprak Hazırlığı (Ekim Öncesi)

Ekim öncesinde yapılan gübreleme, baklanın kök gelişimi ve çimlenme dönemini destekler.

• Azot (N): Bakla, toprakta doğal olarak bulunan azot kaynaklarıyla yeterli beslenebilir. Bu nedenle ek azot uygulanmasına genellikle gerek yoktur. 0-10 kg/da azotlu gübre kullanılabilir (Ancak, toprak analizi azot eksikliğini gösteriyorsa ekleme yapılabilir).

• Fosfor (P2O5): Fosfor, kök gelişimi ve tohum çimlenmesi için çok önemlidir. Bu dönemde 20-30 kg/da fosforlu gübre verilmesi uygundur.

• Potasyum (K2O): Potasyum, bitkinin genel sağlığı ve meyve kalitesini artırır. 20-30 kg/da potasyum gübresi uygulanabilir.

• Kalsiyum (Ca): Kalsiyum, özellikle kök gelişimini ve bitkinin genel sağlığını destekler. 10-20 kg/da kalsiyum sülfat veya kalsiyum nitrat kullanılabilir.

b. Erken Büyüme Dönemi (Çimlenme ve Yapraklanma)

Bakla çimlenmeye başladığında, kökler ve yapraklar hızla büyümeye başlar. Bu dönemde fosfor ve potasyum gibi besin maddelerinin yeterli seviyede olması önemlidir.

• Azot (N): Azot, bakla bitkisinin büyümesini destekler ancak fazla azot verilmesi bitkinin fazla yapraklanmasına yol açabilir ve meyve oluşumunu engelleyebilir. Bu dönemde 5-10 kg/da azotlu gübre yeterlidir.

• Fosfor (P2O5): Fosfor, kök gelişimi ve yaprak büyümesi için gereklidir. 10-15 kg/da fosforlu gübre bu dönemde verilmesi uygundur.

• Potasyum (K2O): Potasyum, hücre duvarlarının güçlenmesine ve bitkinin genel sağlığını artırmaya yardımcı olur. 10-15 kg/da potasyum gübresi verilmesi uygundur.

c. Çiçeklenme ve Meyve Dönemi

Bakla çiçeklenmeye başladığında ve meyve tutumu başladığında, potasyum ve kalsiyum desteği oldukça önemlidir.

• Azot (N): Azot, çiçeklenme ve meyve tutumunu fazla teşvik edebilir. Bu dönemde azot uygulaması sınırlı olmalıdır. 5 kg/da azotlu gübre yeterlidir.

• Fosfor (P2O5): Fosfor, çiçeklenme ve meyve tutumu için gereklidir. 10-15 kg/da fosforlu gübre kullanılabilir.

• Potasyum (K2O): Potasyum, meyve kalitesini artırır. Bu dönemde 15-25 kg/da potasyum gübresi kullanılabilir.

• Kalsiyum (Ca): Kalsiyum, meyve kalitesini ve dayanıklılığını artırır. 10-15 kg/da kalsiyum gübresi önerilebilir.

d. Olgunlaşma ve Hasat Öncesi

Baklanın olgunlaşmaya başlaması ve hasat öncesinde, potasyum ve kalsiyum takviyesi meyve kalitesini iyileştirebilir.

• Azot (N): Azot, bu dönemde sınırlı seviyede kullanılmalıdır çünkü fazla azot meyve olgunlaşmasını geciktirebilir. 5 kg/da azotlu gübre yeterlidir.

• Potasyum (K2O): Potasyum, meyve olgunlaşmasını hızlandırır ve kaliteyi artırır. 10-20 kg/da potasyum gübresi uygulanabilir.

• Kalsiyum (Ca): Kalsiyum, meyve kalitesini artırır ve dayanıklılığı artırır. 10-15 kg/da kalsiyum gübresi kullanılabilir.

3. Gübreleme Yöntemleri

Bakla bitkisi için farklı gübreleme yöntemleri kullanılabilir:

• Damla Sulama ve Fertilizasyon (Fertigation): Bakla için damla sulama sistemi, gübrelerin köklere doğrudan verilmesiyle verimi artırabilir. Bu yöntemle, bitkiler daha verimli şekilde beslenir.

• Yavaş Salınımlı Gübreler: Yavaş salınımlı gübreler, besin maddelerinin bitkilere uzun vadede sağlanmasını sağlar ve gübre kayıplarını azaltır.

• Foliar Uygulama: Mikrobesin eksiklikleri durumunda (örneğin bor, çinko), yapraklara yapılan foliar uygulamalar bitkilerin ihtiyaç duyduğu besinleri hızlı bir şekilde almasını sağlar.

4. Gübreleme Programı Tablosu

Sonuç

Bakla yetiştiriciliğinde gübreleme, doğru besin maddelerinin dengeli bir şekilde sağlanması ile verim artırılabilir. Azot, bakla için çok fazla verilmemelidir, çünkü bu bitki zaten atmosferdeki azotla beslenebilmektedir. Fosfor, potasyum ve kalsiyum gibi diğer besin maddeleri ise kök gelişimi, çiçeklenme ve meyve tutumu için önemlidir. Uygulama zamanları ve miktarları, toprak analizi ve yerel koşullara göre ayarlanmalıdır.