Turunçgillerde Gübreleme Nasıl Yapılır?
🍊Turunçgillerde Gübreleme
Turunçgillerde doğru gübreleme, verim ve meyve kalitesini artırır. Azot, fosfor, potasyum ve mikro elementlerin uygulanma zamanları ve yöntemlerini öğrenerek sağlıklı ve kaliteli üretim elde edin.
Turunçgillerde yüksek verim ve meyve kalitesi elde etmek için uygulanacak gübreleme programının temelinde, toprak ve yaprak analizi sonuçları yer alır. Analiz yapılmadan, ağacın gerçek ihtiyacını bilmeden yapılan gübreleme, hem maliyeti artırır hem de meyve kalitesini olumsuz etkileyebilir.
İşte turunçgillerde verimi ve meyve kalitesini artıran temel gübreleme prensipleri ve zamanları:
1. Kalite ve Verim İçin Temel Besin Elementleri
| Besin Elementi | Temel Görevi | Kaliteye Etkisi | Uygulama Zamanı ve Şekli |
| Potasyum (K) | Kök, dal ve sürgün gelişimi, hastalıklara dayanıklılık. | Meyve iriliği, rengi, tadı, kokusu ve raf ömrü (Bal Gübresi). Potasyum, meyve kalitesini doğrudan etkiler. | Sonbahar (Ekim - Kasım) aylarında, fosforlu gübrelerle birlikte, ağacın taç izdüşümüne uygulanır. Dozu, Azot miktarına yakın olmalıdır. |
| Azot (N) | Yeşil aksam, sürgün ve yaprak gelişimi, genel büyüme. | Yüksek verim için gereklidir, ancak fazlası kaliteyi düşürür (meyve kabuğu kalınlaşması). | İlkbahar (Şubat - Mart) başında ve Haziran ayında (ilk sulama ile) olmak üzere ikiye bölünerek uygulanır. |
| Fosfor (P) | Kök gelişimi ve çiçeklenme/tomurcuk oluşumu. | Yeterli P önemlidir, ancak fazlası meyveyi kalitesiz ve kaba yapar, Çinko ve Demir gibi mikro elementlerin alımını engeller. | Sonbahar (Kasım-Aralık) veya erken ilkbaharda, genellikle 2 yılda bir, organik gübre ile birlikte taç izdüşümüne gömülerek verilir. |
| Kalsiyum (Ca) | Hücre duvarı sağlamlığı, meyve kabuk kalitesi. | Meyve çatlamasını önler ve raf ömrünü uzatır. | İlkbahar ve yaz aylarında, özellikle meyve tutumu döneminde Kalsiyum Nitrat gibi gübrelerle takviye edilir. |
2. Mikro Elementler ve Özel Uygulamalar
Mikro elementler, meyve kalitesi ve sağlıklı büyüme için hayati öneme sahiptir. Kireçli topraklarda bu elementlerin alımı zorlaştığı için, genellikle şelatlı formları kullanılır.
-
Çinko (Zn) ve Bor (B): Turunçgillerin en çok ihtiyaç duyduğu mikro elementlerdir. Bor eksikliği meyvede şekil bozukluklarına, Çinko eksikliği ise yapraklarda sararmaya (rozetleşme) neden olur.
-
Uygulama Şekli: Bu elementler topraktan zor alındığı için, eksiklik belirlendiğinde genellikle meyve tutumundan hemen sonra uygun bir karışımla yapraktan (foliar) uygulanır. Yaprak uygulamaları, bitkide yanma riskini önlemek için günün serin saatlerinde (sabah veya akşam) yapılmalıdır.
-
Özel Dönem Gübreleri:
-
Meyve oluşum döneminde: Yüksek Potasyum ve Kalsiyum içerikli gübreler meyve iriliğini ve sertliğini artırmak için önemlidir (Örn: 12-12-17+Mg, Kalsiyum Nitrat).
-
Hasat Öncesi (Ben Düşmeden): Yüksek Potasyumlu (Örn: 10-05-40) ve iz elementli gübreler, meyvenin son tat, renk ve aroma gelişimini tamamlaması için yapraktan uygulanır.
-
3. Uygulama Zamanı ve Yöntemi (Genel Takvim)
En ideal gübreleme, daima damla sulama (Nutrigasyon) sistemiyle, suda çözünür gübreler kullanılarak, ağacın gelişim dönemine göre haftalık veya aylık programlarla yapmaktır.
| Dönem | Uygulama (Toprak) | Uygulama (Yaprak/Damla Sulama) | Amaç |
| Sonbahar (Ekim-Kasım) | Organik gübre (Çiftlik gübresi - 2 yılda bir) + Fosfor (P) ve Potasyum (K) gübreleri. | - | Kışa hazırlık, kök teşviki, meyve kalitesini artırma. |
| Erken İlkbahar (Şubat-Mart) | 1. Azot (N) dozu (Amonyum Sülfat/CAN), P ve K (devam). | - | Gözlerin kabarması ve yeni sürgün gelişimi. |
| Çiçeklenme/Meyve Tutumu (Nisan-Mayıs) | İkinci Azot dozu (CAN/Amonyum Nitrat). | Çiçeklenme döneminde Fosfor, Çinko ve Aminoasit; meyve pirinç tanesi büyüklüğündeyken Bor ve Çinko takviyesi. | Yüksek çiçeklenme ve meyve tutumunu destekleme. |
| Yaz Gelişimi (Haziran-Temmuz) | Azot uygulamasının tamamlanması (sulama ile). | Kalsiyum, Magnezyum, Potasyum ağırlıklı çözeltiler. | Meyve büyüklüğünü artırma ve kabuk kalitesini sağlamlaştırma. |
| Hasat Öncesi (Temmuz-Ağustos) | - | Yüksek Potasyum (K) ve iz element takviyesi. | Meyvede son tat ve renk oluşumunu tamamlama. |
Özetle: Turunçgillerde yüksek verim için Azot; mükemmel meyve kalitesi için ise Potasyum ve Mikro Elementlerin (özellikle Çinko ve Bor) doğru zamanda ve dengeli bir şekilde uygulanması kritik öneme sahiptir. Tüm programı analiz sonuçlarına göre planlamanız en doğru yaklaşım olacaktır.