Çerezlik Ayçiçeği Gübreleme Programı

Çerezlik Ayçiçeği Gübreleme

Çerezlik ayçiçeği yetiştiriciliğinde gübreleme, iri, dolgun ve kaliteli tane elde etmenin anahtarıdır. Yağlık ayçiçeğinden farklı olarak, çerezlik tiplerde Potasyum (K) ve Bor (B) gibi elementlerin önemi daha da artar.

İşte çerezlik ayçiçeği yetiştiriciliği gübreleme programının detayları:

🌻 Çerezlik Ayçiçeği Gübreleme Programı: Kaliteli Tane İçin Kritik Adımlar

Çerezlik ayçiçeğinde gübreleme programı, mutlaka toprak analizi sonuçlarına göre planlanmalıdır. Genel bir program üç ana bileşenden oluşur: Taban Gübresi, Üst Gübre ve Kritik Mikro Elementler.

1. Taban Gübresi (Ekim Öncesi veya Ekimde)

Taban gübresi, kök gelişimini destekler ve bitkinin erken dönem besin ihtiyacını karşılar.

A. Fosfor (P)

• Önemi: Ayçiçeğinde kök gelişimini ve generatif (çiçeklenme) dönemdeki enerji transferini destekler. Toprakta hareketliliği yavaş olduğu için ekimle veya ekimden hemen önce tohum yatağı yakınına verilmelidir.

• Uygulama: Genellikle dekara 7-10 kg saf P₂O₅ (Fosfor pentaoksit) yeterlidir.

• Önerilen Gübreler: Diamonyum Fosfat (DAP - 18/46), Kompoze Gübreler (örneğin 20-20-0).

B. Potasyum (K)

• Önemi: Çerezlik ayçiçeğinde tane iriliğini, dolgunluğunu ve hastalıklara karşı dayanıklılığı doğrudan etkiler. Sulu yetiştiricilikte verim artışı için kritik öneme sahiptir.

• Uygulama: Toprak analizi düşük gösteriyorsa dekara 10-15 kg saf K₂O (Potasyum Oksit) verilmelidir.

• Önerilen Gübreler: Potasyum Sülfat, Potasyum Nitrat.

2. Üst Gübre (Azot Uygulaması)

Azot (N), bitkinin ve tablanın büyüklüğünü artırır. Ancak fazla Azot, bitkinin yatmasına ve olgunlaşmanın gecikmesine neden olabilir.

• Önemi: Bitkisel (vegetatif) gelişmeyi ve protein sentezini destekler. Çerezlik tipler, büyük gövde ve tabla oluşturmak için yüksek Azot ihtiyacı duyar.

• Zamanı: Bitkiler 4-6 yapraklı döneme (yaklaşık 20-30 cm boy) ulaştığında uygulanır. Bu, birinci çapa zamanıdır.

• Uygulama: Dekara 15-30 kg saf Azot (N) verilebilir. Sulu şartlarda dozaj daha yüksektir.

• Önerilen Gübreler: Üre (%46 N) veya Amonyum Sülfat (Şeker Gübresi - %21 N). Azot, çapalama ile toprağa karıştırılmalıdır.

3. Kritik Mikro Elementler: Bor (B)

Çerezlik ayçiçeğinde kaliteyi en çok etkileyen mikro element Bordur ve gübreleme programının ayrılmaz bir parçası olmalıdır.

A. Toprak Uygulaması (Önleyici)

• Önemi: Bor, tozlanma, döllenme ve çiçeklenme başarısı için esastır. Bor eksikliği, tablaların ortasının boş kalmasına (dolleşmeme) ve tane kalitesinin düşmesine yol açar.

• Uygulama: Bor eksikliği riski olan tarlalarda ekim öncesinde veya taban gübresi ile birlikte dekara 2-4 kg Boraks gibi borlu gübreler uygulanabilir.

B. Yaprak Uygulaması (Destekleyici)

• Önemi: Bor, bitki içinde hareketliliği zayıf olduğu için en etkili uygulama yapraktan yapılandır.

• Zamanı: Bitkiler 6-8 yapraklı dönemden başlayarak, tabla tomurcuğu görülene kadar 1-2 kez uygulanır.

💡 Gübrelemede Dikkat Edilmesi Gereken Kritik Noktalar

• Toprak Analizi: Gübre miktarını belirlemek için şarttır. Analiz olmadan yüksek gübre kullanımı maliyeti artırır ve verimi düşürebilir.

• Sıvı ve Damla Sulama: Eğer damla sulama sistemi kullanılıyorsa, Azot ve Potasyum gübrelerinin bir kısmı sulama suyuyla (fertigasyon) birkaç seferde verilerek bitkinin ihtiyacına göre daha etkin bir kullanım sağlanabilir.

• Taban Gübresi Derinliği: Taban gübreleri, tohum yatağının alt kısmına (derinliğine) yakın verilmelidir.

• Azotun Parçalı Verilmesi: Sulu yetiştiricilikte, Azot gübresinin ikiye bölünerek (birincisi çapa ile, ikincisi tabla oluşumu öncesinde sulama ile) verilmesi, verim ve kaliteyi artırır.