Kabakgillerde Antraknoz Hastalığı Belirtileri, Nedenleri Ve Mücadelesi

Kabakgillerde Antraknoz Hastalığı (Colletotrichum spp.) — kabak, salatalık, kabak çekirdeği, kavun, karpuz gibi kabakgillerde yaprak, sap, meyve ve bazen tohumlarda lekeler ve çürüme oluşturan yaygın bir fungal hastalıktır. Hastalık sıcak ve nemli koşullarda hızla yayılır ve özellikle seralarda büyük zarar verebilir.

Aşağıda belirtileri, nedenleri ve mücadele yöntemleri ayrıntılı şekilde anlatılmıştır 👇

 

🍃 1. Antraknoz Hastalığının Belirtileri

🌿 Yapraklarda:

• İlk belirtiler: küçük, suya doymuş kahverengi lekeler

• Lekeler büyüdükçe ortası gri-siyah, kenarları koyu kahverengi halkalı hale gelir.

• Şiddetli enfeksiyonda yapraklar kurur ve dökülür.

 

🌱 Sap ve Gövdede:

• Gövde ve sürgünlerde çukurcuk veya çürük lekeler oluşur.

• Lekeler birleşirse sürgünler kırılabilir, bitkinin besin ve su iletimi bozulur.

 

🍉 Meyvelerde:

• Meyve üzerinde küçük, batık ve kahverengi lekeler görülür.

• Lekeler büyüdükçe iç kısmı çürüyebilir.

• Bazı meyveler tamamen çürüyerek kullanılmaz hâle gelir.

 

🔬 2. Nedenleri

🦠 Etmen:

• Hastalığın etmeni: Colletotrichum lagenarium ve diğer Colletotrichum türleri

• Fungus bitki dokularına yaralardan veya doğal açıklıklardan girer.

 

🌦️ Bulaşma ve Yayılma Şartları:

• Sıcak (25–30°C) ve yüksek nem hastalığın hızla yayılmasını sağlar.

• Yağmur, damla sulama ve rüzgar sporları taşır ve enfeksiyonu artırır.

• Bulaşık tohumlar ve bitki artıkları hastalığın başlıca kaynaklarıdır.

 

⚠️ Risk Faktörleri:

• Sık ekim ve iyi havalandırılmayan alanlar

• Seralarda yüksek nem ve düşük hava sirkülasyonu

• Bitki artıkları veya toprakta kalan enfekte dokular

 

🛠️ 3. Mücadele Yöntemleri

Antraknoz fungal bir hastalıktır, bu nedenle önleyici tedbirler ve koruyucu fungisitler önemlidir.

🌾 A. Kültürel Önlemler

1. Sağlıklı ve sertifikalı tohum kullanımı

   • Enfeksiyon genellikle tohum ile taşınabilir.

2. Dönüşümlü ekim

   • Kabakgillerden farklı bir bitki ile 2–3 yıl ara vermek.

3. Havalandırma ve aralık bırakma

   • Seralarda veya tarlada bitkiler arası mesafe artırılmalı.

4. Bitki artıklarının imhası

   • Önceki sezon bitki kalıntıları yakılmalı veya derin gömülmeli.

5. Sulama yönetimi

   • Yaprak ıslatılmadan damla sulama tercih edilmeli, yağmurlama ve akşam sulamaları risklidir.

 

💧 B. Kimyasal Mücadele

• Koruyucu fungisitler hastalığın yayılmasını önler:

  • Mankozeb, Bakır oksiklorür, Çinko ve Bakır içerikli preparatlar

  • Hastalık görüldüğünde hızla uygulama yapılmalı ve 7–10 günde bir tekrarlanmalıdır.

• Seralarda, yoğun enfeksiyonlarda sistemik fungisitler (ör. azoksistrobin) kullanılabilir.

 

🌱 C. Biyolojik Mücadele

• Bacillus subtilis, Trichoderma spp. gibi biyolojik ajanlar:

  • Yaprak ve tohum yüzeyine uygulandığında sporların gelişmesini engeller.

• Bu yöntem kimyasal ilaçlarla kombine edildiğinde etki daha yüksektir.

 

🪴 D. Mekanik ve Önleyici Önlemler

• Hastalıklı yaprak ve meyveler sahadan uzaklaştırılmalı.

• Bitkiler ilaçlama ve bakım sırasında ıslatılmamalı, yaralanmalardan kaçınılmalı.

 

⚖️ 4. Entegre Mücadele Takvimi (Özet)

Dönem	Uygulama	Amaç
Tohum Ekim Öncesi	Sağlıklı tohum seçimi + tohum dezenfeksiyonu	Hastalık kaynağını önlemek
Fide Dönemi	Biyolojik ajan uygulaması	Koruyucu bariyer oluşturmak
İlk Yapraklar Çıkarken	Koruyucu fungisit uygulaması	Hastalığın yayılmasını önlemek
Meyve Tutumu	Gözlem + gerekirse fungisit tekrarları	Meyve enfeksiyonunu azaltmak
Hasat Sonrası	Bitki artıkları temizliği ve yakılması	Topraktan bulaşmayı engellemek

 

🧩 5. Kısa Özet

Başlık	Bilgi
Etmen	Colletotrichum spp. (fungus)
Belirtiler	Yaprakta su lekesi, sapta çürük, meyvede batık lekeler
Bulaşma	Tohum, bitki artıkları, rüzgar, su sıçraması
Risk Faktörleri	Sıcak, nemli ortam, sık dikim, seralarda düşük havalandırma
Mücadele	Sağlıklı tohum, bitki aralığı, hijyen, fungisit ve biyolojik ajan
Tedavi	Hastalık başladıktan sonra kimyasal ve biyolojik yöntemlerle kontrol