Fasülye Kahverengi Leke Hastalığı

🌿 Fasulye Kahverengi Leke Hastalığı (Bacterial Brown Spot)

Fasulye Kahverengi Leke Hastalığı, fasulye bitkilerinin yaprak, gövde ve özellikle baklalarında ciddi zarara yol açan, Pseudomonas syringae pv. syringae adlı bir bakteri türünün neden olduğu önemli bir hastalıktır. Bu hastalık, özellikle serin ve nemli koşullarda hızla yayılır ve ürün kaybına neden olur.

🦠 Hastalığın Belirtileri ve Tanınması

Hastalık, bitkinin farklı kısımlarında farklı belirtiler gösterir:

• Yapraklar: Başlangıçta yaprak yüzeyinde, özellikle damarlar boyunca, etrafı sarı halkayla çevrili küçük, ıslak görünümlü kahverengi nekrotik lekeler oluşur. Bu lekeler zamanla büyüyebilir ve birleşerek yaprakta yırtılmalara ve yaprak dökümüne neden olabilir.

• Baklalar: Baklalarda oluşan belirtiler en belirgin olanlardır. Baklalar üzerinde dairesel veya düzensiz, kırmızımsı kahverengi, çukurlaşmış lekeler görülür. Bu lekeler derinleşerek bakla tohumlarına ulaşabilir.

• Tohumlar: Hastalıklı baklalardan elde edilen tohumlar buruşuk, renksiz veya lekelenmiş olabilir, bu da hastalığın bir sonraki sezona taşınmasında en önemli etkendir.

• Gövde: Gövdede veya saplarda koyu kahverengi, uzamış lekeler oluşabilir.

🌱 Yayılma Yolları ve Gelişim Koşulları

Hastalığın yayılımı ve şiddeti çevresel koşullara bağlıdır:

• En Önemli Yayılma Kaynağı: Hastalık, genellikle bulaşık tohumlar aracılığıyla yeni ekim alanlarına taşınır.

• Çevresel Koşullar: Bakteri, serin (18-24°C) ve nemli koşulları sever. Yağmur, şiddetli rüzgar ve sulama suyu, bakterinin bitkiden bitkiye yayılmasını hızlandırır.

• Bulaşma: Bakteri, bitkiye genellikle rüzgar veya yağmurun neden olduğu küçük yaralanmalar, böcek ısırıkları veya stoma (gözenek) açıklıklarından girer.

• Toprak: Bakteri, uygun koşullar altında toprakta ve enfekte olmuş bitki kalıntılarında da hayatta kalabilir.

🛡️ Mücadele Yöntemleri ve Önleme Stratejileri

Kahverengi Leke Hastalığı'na karşı mücadelede en etkili yöntem, hastalığın oluşmasını önlemektir.

1. Kültürel Önlemler (En Önemli Kısım)

• Sertifikalı Tohum Kullanımı: Hastalıktan ari, sertifikalı tohumlar kullanmak, bulaşmanın birincil kaynağını kesmenin en kesin yoludur.

• Ekim Nöbeti (Rotasyon): Hastalığın toprakta birikmesini önlemek için, fasulye ekimi yapılan alanda en az iki yıl boyunca fasulye veya diğer hassas baklagiller ekiminden kaçınılmalıdır.

• Bitki Kalıntılarının Temizlenmesi: Enfekte olmuş bitki kalıntılarını derhal tarladan uzaklaştırmak veya derine gömmek gerekir.

• Sulama Yönetimi: Özellikle serin havalarda, yaprakların ıslak kalma süresini azaltmak için damlama sulama gibi yöntemler tercih edilmeli, üstten sulamadan (yağmurlama) kaçınılmalıdır.

2. Kimyasal Mücadele

• Bakır Bazlı İlaçlar: Hastalık belirtileri görülmeye başlandığında veya riskli dönemlerde (nemli ve serin hava), bakır bazlı fungisitler veya bakterisitler koruyucu amaçla kullanılabilir. Bakır, bakterilerin büyümesini engeller.

• Zamanlama: İlaçlama, hastalığın yayılma riskinin yüksek olduğu dönemlerde ve genellikle belirtiler ortaya çıkmadan koruyucu olarak yapılmalıdır.

Bu hastalıkta tedavi edici kimyasal mücadele zor olduğu için, önleyici tedbirler (sertifikalı tohum ve ekim nöbeti) kilit rol oynamaktadır.