Rosellinia Kök Çürüklüğü Hastalığı Belirtileri Ve Mücadele Yöntemleri

Rosellinia Kök Çürüklüğü Hastalığı

(Rosellinia Necatrix)

Rosellinia Kök Çürüklüğü Nedir?

Rosellinia necatrix, toprak kökenli bir fungus (mantar) olup özellikle meyve ağaçlarında, bağlarda ve süs bitkilerinde ciddi kök çürüklüğüne neden olur. Bu hastalık, ağaçların kök sistemini çürüterek besin ve su alımını engeller, zamanla bitkinin tamamen kurumasına neden olabilir. Özellikle elma, armut, şeftali, zeytin, narenciye, ceviz, bağ (asma) ve çeşitli süs bitkileri bu hastalığa karşı duyarlıdır.

Rosellinia necatrix’in Belirtileri

Rosellinia kaynaklı kök çürüklüğü, toprak altındaki belirtilerle başladığı için genellikle geç fark edilir. Ancak bazı dış belirtiler şunlardır:

• Yapraklarda sararma ve solgunluk

• Bitkinin genelinde gelişim geriliği

• Ani kurumalar (özellikle yaz aylarında)

• Gövdeye yakın bölgede kabuk altında beyaz pamuksu misel tabakası

• Köklerde siyahlaşma ve çürüme

• Bitkinin tamamen kuruyup ölmesi

Hastalığın gelişimi, toprak nemi yüksek, havalanması zayıf ve drenajı kötü olan yerlerde daha hızlıdır.

Nasıl Bulaşır?

Rosellinia necatrix şu yollarla bulaşır:

• Enfekte olmuş toprakla (hastalık toprak kökenlidir)

• Fungal sporların toprakta yıllarca canlı kalması

• Hastalıklı fidan ya da kök parçalarıyla bulaşma

• Su drenajı ile hastalığın yayılması

• Toprakla temas eden tarım aletleriyle bulaşma

Rosellinia Kök Çürüklüğü ile Mücadele Yöntemleri

Ne yazık ki bu hastalığın kimyasal bir tedavisi yoktur, bu yüzden mücadelede kültürel ve biyolojik önlemler ön plandadır.

1. Kültürel Önlemler

• Enfekte olmuş bitkiler ve kökleri topraktan tamamen sökülüp yakılmalı

• Bahçeye dikim öncesi toprak solarizasyonu (güneşle sterilizasyon)

• İyi drene edilmiş topraklarda üretim yapılmalı

• Fidan dikiminde hastalıksız ve sertifikalı ürünler kullanılmalı

• Dikim öncesi toprak dezenfeksiyonu yapılmalı (gerekirse buharlama veya biyolojik ajanlarla)

2. Biyolojik Mücadele

• Trichoderma spp. gibi faydalı mantarlarla toprak uygulaması yapılabilir.

• Bu türler, Rosellinia gibi patojenlerin çoğalmasını engeller ve kök çevresinde koruyucu etki oluşturur.

3. Dirençli Türler ve Anaçlar

• Hastalığa dayanıklı veya toleranslı anaçlar tercih edilmeli.

• Özellikle asidik, ağır ve su tutan topraklarda dayanıklı türlerin seçimi kritik önemdedir.

Türkiye’de Rosellinia necatrix Görülme Durumu

Rosellinia necatrix, Türkiye'nin birçok bölgesinde özellikle Akdeniz, Ege ve Marmara bölgelerinde görülmektedir. Özellikle zeytinliklerde, bağlarda ve narenciye bahçelerinde ciddi ekonomik kayıplara neden olabilmektedir.

Önleme Her Zaman Tedaviden Daha Etkilidir

Rosellinia ile mücadelede en etkili yöntem önlem almaktır. Hastalık yayıldıktan sonra geri dönüşü zordur. Bu nedenle:

• Bahçeye fidan dikmeden önce toprak analizi yapılmalı

• Eski enfekte arazilerde üretim yapılacaksa mutlaka toprak dezenfekte edilmeli

• Sulama sistemleri ve drenaj kontrol edilmeli

• Tarım aletlerinin teması sonrası dezenfeksiyon ihmal edilmemelidir

Sonuç

Rosellinia kök çürüklüğü hastalığı (Rosellinia necatrix), meyve ağaçları ve bağlar için son derece tehlikeli bir toprak mantarı hastalığıdır. Belirtileri geç ortaya çıktığı için, hastalık görüldüğünde genellikle çok geç olur. Bu yüzden koruyucu tarım uygulamaları, biyolojik mücadele ve toprak hijyeni, sağlıklı bir üretim için vazgeçilmezdir.

Sıkça Sorulan Sorular (SSS)

Rosellinia necatrix tedavi edilebilir mi?

Hayır, kimyasal tedavisi yoktur. En iyi çözüm enfekte bitkinin sökülmesi ve toprağın dezenfeksiyonudur.

Hangi bitkiler risk altındadır?

Elma, armut, şeftali, narenciye, zeytin, bağ (asma), ceviz, bazı süs bitkileri ve daha fazlası risk altındadır.

Toprak dezenfeksiyonu nasıl yapılır?

Güneş enerjisi ile solarizasyon, biyolojik ajan kullanımı veya buharlama gibi yöntemlerle yapılabilir.