Mısır Yaprak Yanıklığı Hastalığı  Belirtileri, Nedenleri Ve Mücadelesi

🌽 MISIR YAPRAK YANIKLIĞI HASTALIĞI (Corn Leaf Blight)

Mısırda sık görülen bu hastalık, yapraklarda kahverengi leke ve yanıklıklar oluşturarak fotosentezi ve verimi düşüren ciddi bir mantar hastalığıdır.
Hastalığın iki ana tipi vardır:

1. Küçük leke (northern leaf blight) – Exserohilum turcicum etmeni

2. Büyük leke (southern leaf blight) – Bipolaris maydis etmeni

Her iki etmen de yaprak, kın ve bazen koçanı etkiler, uygun koşullarda hızla yayılır.

🦠 Hastalığın Etmeni

• Kuzey Yaprak Yanıklığı: Exserohilum turcicum

• Güney Yaprak Yanıklığı: Bipolaris maydis

Her iki mantar da toprakta ve bitki artıklarında konidiospor halinde kışlayabilir. Rüzgar, yağmur damlaları ve tarım ekipmanlarıyla uzun mesafelere taşınabilirler.

🍃 Belirtileri

1. Kuzey Yaprak Yanıklığı (Exserohilum turcicum)

• İlk belirtiler, uzunlamasına, 2–15 cm boyunda, gri-yeşil ya da kahverengi lekeler şeklindedir.

• Lekeler birleşerek büyük yanıklık alanlarına dönüşür.

• Yaprak erken kurur, bitki fotosentez yapamaz.

• Şiddetli enfeksiyonda koçan gelişimi zayıflar, taneler küçük kalır.

2. Güney Yaprak Yanıklığı (Bipolaris maydis)

• Oval, açık kahverengi lekeler görülür; çevresi koyu renkli bir çerçeveyle çevrilidir.

• Genellikle alt yapraklardan başlar, yukarı doğru yayılır.

• Sıcak ve nemli hava koşullarında çok hızlı ilerler.

• Şiddetli durumlarda yaprak dokusu tamamen kurur, bitki yanmış gibi görünür.

⚠️ Hastalığın Ortaya Çıkma Nedenleri

🛡️ Mücadele Yöntemleri

🔹 1. Kültürel Önlemler

• Ekim nöbeti (münavebe) yapın: Aynı tarlada 2–3 yıl üst üste mısır ekmeyin.

• Hasat sonrası bitki artıklarını toplayın ve imha edin.

• Toprağı derin sürerek mantar sporlarını gömün.

• Dengeli gübreleme yapın: Özellikle azot-fosfor oranı dengeli olmalıdır.

• Hava sirkülasyonu sağlamak için ekim sıklığını azaltın.

• Erken ekim yaparak sıcak-nemli dönem öncesi olgunlaşma sağlanabilir.

🔹 2. Kimyasal Mücadele

Hastalık belirtileri görülmeye başladığında veya çevre koşulları uygun hale geldiğinde ilaçlama yapılmalıdır.

Etkili etken maddeler:

• Azoxystrobin

• Pyraclostrobin

• Tebuconazole

• Propiconazole

• Trifloxystrobin + Prothioconazole

• Mancozeb (koruyucu olarak)

💡 Uygulama önerileri:

• İlaçlama yaprakların tamamına, özellikle alt yapraklara ulaşacak şekilde yapılmalıdır.

• Şiddetli durumlarda 10–14 gün arayla 2–3 uygulama gerekebilir.

• Hasat öncesi bekleme süresi (PHI) dikkate alınmalıdır.

🔹 3. Biyolojik Mücadele

• Trichoderma harzianum, Bacillus subtilis gibi biyolojik preparatlar
  toprakta ve yaprak yüzeyinde mantarın gelişimini baskılayabilir.

• Özellikle organik üretim sistemlerinde destekleyici yöntem olarak kullanılır.

🔹 4. Dayanıklı Çeşit Kullanımı

• Yaprak yanıklığına dayanıklı veya toleranslı hibrit mısır çeşitleri tercih edilmelidir.

• Tarım İl Müdürlüklerinden veya tohum firmalarından bölgeye uygun dayanıklı çeşit seçimi yapılmalıdır.

🌱 Özet Tablo