Mercimek Mildiyösü Hastalığı Belirtileri, Nedenleri Ve Mücadelesi

🌾 Mercimek Mildiyösü Hastalığı (Lentil Downy Mildew), özellikle soğuk ve nemli ilkbahar aylarında ortaya çıkan, yaprak, sap ve baklaları etkileyen önemli bir fungal hastalıktır. Erken dönemde geliştiğinde bitkide gelişme geriliği, verim ve kalite kaybına yol açar.

🦠 Hastalığın Etmeni

Etmen: Peronospora lentis

Bu etmen bir yalancı mantar (Oomycete) grubuna aittir.

Tohum ve bitki artıkları üzerinde oospor formunda uzun süre canlı kalabilir.

Rüzgar, yağmur suyu ve hastalıklı bitki artıklarıyla kolayca yayılır.

🌿 Belirtileri

1. Yapraklarda

• İlk belirtiler, açık yeşil veya sarımsı lekeler şeklinde başlar.

• Daha sonra bu lekelerin alt yüzeyinde gri-beyaz renkli küf tabakası (spor örtüsü) oluşur.

• Lekeler zamanla kahverengileşir ve birleşerek yaprak yüzeyini kaplar.

• Şiddetli enfeksiyonda yapraklar kurur ve dökülür.

2. Sürgün ve Saplarda

• Solgunluk ve yanıklık benzeri kahverengileşme oluşur.

• İletim demetlerinde tıkanma sonucu bitki su kaybeder ve solar.

3. Baklalarda (Kapsüllerde)

• Küçük kahverengi lekeler oluşur.

• Şiddetli durumda baklalar buruşur, içindeki taneler buruşuk ve düşük kaliteli olur.

• Bulaşık baklalardan elde edilen tohumlar bir sonraki ekimde hastalığı taşır.

⚠️ Hastalığın Ortaya Çıkma Nedenleri ve Uygun Koşullar

🛡️ Mücadele Yöntemleri

🔹 1. Kültürel Önlemler

• Sağlıklı, sertifikalı tohum kullanın.

• Ekim nöbeti (münavebe) uygulayın:

  • Aynı tarlada 3–4 yıl boyunca mercimek veya baklagil ekmeyin.

• Tarlada iyi drenaj sağlayın: Aşırı su birikimi mildiyö için uygun ortam yaratır.

• Ekim aralıklarını uygun tutun: Bitkiler arasında hava sirkülasyonu olmalıdır.

• Hasat sonrası bitki artıklarını yok edin veya toprağa derin sürün.

• Erken sabah sulaması yapın, bitkiler akşam olmadan kurusun.

🔹 2. Kimyasal Mücadele

• İlk belirtiler görüldüğünde veya çevre koşulları uygun hale geldiğinde ilaçlama yapılmalıdır.

• Koruyucu ve sistemik etkili ilaçlar dönüşümlü kullanılmalıdır.

Etkili etken maddeler:

• Metalaxyl-M + Mancozeb

• Cymoxanil + Mancozeb

• Dimethomorph

• Fosetyl-Al

• Azoxystrobin + Mancozeb

💡 Uygulama önerileri:

• İlaçlama yaprak altına ulaşacak şekilde yapılmalıdır.

• Gerekiyorsa 10–14 gün aralıklarla tekrarlanabilir.

• Hasat öncesi bekleme süresi (PHI) dikkate alınmalıdır.

🔹 3. Biyolojik Mücadele

• Trichoderma harzianum veya Bacillus subtilis içeren biyolojik preparatlar kullanılabilir.

• Bu yararlı mikroorganizmalar bitki kök bölgesinde koruyucu mikrobiyal kalkan oluşturur, mildiyö sporlarının gelişimini baskılar.

🔹 4. Dayanıklı Çeşit Kullanımı

• Bazı yerli ve ithal mercimek çeşitleri, mildiyöye kısmen toleranslıdır.

• Özellikle kurak ve hava sirkülasyonu iyi bölgelerde yetiştirilen çeşitler tercih edilmelidir.

🌱 Özet Tablo