Diplodia Meyve Çürüklüğü Hastalığı Nedir?
Diplodia Meyve Çürüklüğü Hastalığı Nedir?
Diplodia Meyve Çürüklüğü, turunçgiller başta olmak üzere birçok meyve türünde hasat öncesi veya depolama sırasında görülen, ciddi ekonomik kayıplara yol açan önemli bir mantar hastalığıdır.
Hastalığa neden olan mantar, genellikle Diplodia natalensis (yeni adıyla Lasiodiplodia theobromae) türüdür.
🦠 1. Hastalık Etmeni ve Yayılımı
-
Etmen: Diplodia natalensis (yaygın kullanılan isim) veya Lasiodiplodia theobromae (güncel isim), bir yara paraziti mantarıdır.
-
Yaşayış Şekli: Mantar, kışı budama artıkları, ölü dallar ve ağaçlardaki kurumuş dallar üzerinde geçirir.
-
Yayılma: Sporlar, rüzgar ve yağmurla yayılır. Ancak enfeksiyonun başlaması için mutlaka bir yaraya (hasat yarası, böcek zararı, dolu hasarı) ihtiyacı vardır.
-
Kritik Koşullar: Hastalık, yüksek sıcaklık (25{C}-30{C}) ve yüksek nem koşullarında hızla gelişir. Özellikle hasat sonrası ve depolama sırasındaki nem ve sıcaklık düzeyi kritik öneme sahiptir.
💧 2. Belirtileri ve Verdiği Zarar
Diplodia Meyve Çürüklüğü, meyvenin sap veya uç kısmından başlayarak hızla ilerleyen, yumuşak ve koyu renkli bir çürüme ile karakterizedir.
A. Meyvede Görülen Belirtiler (Depolama Çürüklüğü)
-
Renk Değişimi: Enfeksiyon genellikle meyvenin sapının (pedisel) koptuğu yerden veya meyve ucundan başlar. Başlangıçta kahverengi, sulu bir renk değişimi görülür.
-
Çürüme Dokusu: Çürüme ilerledikçe meyvenin kabuğu yumuşar, koyu kahverengi veya siyah bir renk alır ve çürümüş kısım parmakla kolayca ezilebilir.
-
Hız: Hastalık, uygun sıcaklık ve nemde çok hızlı yayılır ve birkaç gün içinde tüm meyveyi kaplayabilir.
-
İç Çürüme: Meyvenin kabuğu ve iç kısımları aynı anda çürür.
-
Piknidyum Oluşumu: Çürük ilerleyip meyve kuruduğunda, meyve yüzeyinde ve sap kısmında mantarın üreme yapıları olan siyah noktacıklar (piknidyumlar) gözlenebilir.
B. Ağaç Üzerindeki Belirtiler (Dal Ölümleri)
Mantar, meyve çürüklüğüne ek olarak ağacın diğer kısımlarına da zarar verir:
-
Dal Yanıklığı: Özellikle sıcak ve nemli dönemlerde mantar, dallara ve sürgünlere girerek uç kurumalarına (dal yanıklığı) neden olabilir. Bu kurumuş dallar, bir sonraki enfeksiyon döngüsü için mantarın kışlama kaynağını oluşturur.
-
Gövde Zamklanması: Bazı durumlarda gövde ve ana dallarda zamk akıntısı (gummozis) görülebilir.
C. Nedenleri (Enfeksiyon Kapıları)
Diplodia'nın enfeksiyonu, genellikle aşağıdaki faktörlere bağlıdır:
-
Hasat Yaralanmaları: Meyvelerin hasat edilirken saplarının kısa kesilmesi veya kabuğun çizilmesi, mantarın giriş yapması için en önemli kapıdır.
-
Mekanik Hasarlar: Rüzgar, dolu veya tarım aletlerinin neden olduğu yaralar.
-
Böcek Zararları: Meyve sineği veya diğer böceklerin açtığı delikler.
-
Ağaç Sağlığı: Yüksek sıcaklık ve kuraklık stresi altındaki ağaçlar enfeksiyonlara karşı daha hassas hale gelir.
Diplodia Meyve Çürüklüğü, diğer çürüklüklere göre daha sıcak depolama koşullarında daha hızlı ilerler.
Diplodia Meyve Çürüklüğü'ne karşı alınması gereken mücadele yöntemleri hakkında bilgi almak ister misiniz?