Alternaria Yaprak Yanıkığı Hastalığı Belirtileri Nelerdir?
Alternaria Yaprak Yanıkığı Hastalığı Belirtileri Nelerdir?
Alternaria Yaprak Yanıklığı (Alternaria Leaf Blight) hastalığı, özellikle havuç, lahana, karnabahar ve kabakgiller gibi birçok tarım ürününde ciddi yaprak zararına neden olan yaygın bir mantar hastalığıdır.
Hastalığa neden olan mantarlar, genellikle Alternaria dauci (havuçta) ve Alternaria brassicicola (lahana, karnabahar ve brokoli gibi turpgillerde) gibi türlerdir.
İşte Alternaria Yaprak Yanıklığı'nın belirtileri, nedenleri ve mücadele yöntemleri:
🦠 1. Hastalık Etmeni ve Yayılımı
-
Etmen: Alternaria cinsi mantarlar (Ascomycota filumu).
-
Yaşayış Şekli: Mantar, kışı hastalıklı bitki kalıntıları, yabancı otlar ve özellikle tohumlar üzerinde geçirir.
-
Yayılma: Rüzgar, yağmur sıçraması ve tarım aletleri ile bulaşır.
-
Kritik Koşullar: Hastalık, yüksek nem (yaprak yüzeyinin uzun süre ıslak kalması) ve ılık sıcaklıklar (20-25C) koşullarında en hızlı şekilde yayılır ve şiddetlenir.
💧 2. Belirtileri ve Verdiği Zarar
Alternaria yaprak yanıklığı, genellikle bitkinin yaşlı yapraklarında başlar ve bitkinin fotosentez yapma yeteneğini azaltarak dolaylı olarak verimi düşürür.
A. Yapraklardaki Belirtiler (Hastalığın Ana Odağı)
-
Halka Şekilli Lekeler (Hedef Tahtası): Hastalığın en karakteristik belirtisi, yapraklar üzerinde oluşan, iç içe geçmiş konsantrik halkalara sahip lekelerdir. Bu lekeler, tipik bir 'hedef tahtası' veya 'boğa gözü' görünümündedir.
-
Renk: Başlangıçta küçük, sarımsı-kahverengi olan bu lekeler büyüdükçe kahverengi-siyah renge döner.
-
Yanıklık: Şiddetli enfeksiyonlarda, lekeler birleşerek yaprak yüzeyinin büyük bir kısmını kaplar. Bu durum, yaprakların hızla sararmasına, kurumasına ve yanmış gibi görünmesine yol açar (Yaprak Yanıklığı).
-
Yaprak Dökülmesi: Hastalık ilerledikçe bitki, enfekte olmuş yapraklarını dökebilir, bu da fotosentez alanını azaltır.
B. Gövde ve Meyvedeki Belirtiler
-
Gövde/Sap: Turpgillerde yaprak sapları üzerinde uzun, siyahımsı yaralar oluşabilir.
-
Kök Bitkileri (Havuç): Antraknoz'a benzer şekilde havuç kökünün üst kısımlarında kahverengi-siyah lekeler ve yumuşak çürümeler görülebilir, bu da depolama sırasında kaliteyi bozar.
🛡️ 3. Mücadele Yöntemleri
Alternaria ile mücadele, hijyen, tohum seçimi ve kritik dönemlerde koruyucu kimyasal uygulamaya dayanır.
A. Kültürel Mücadele
-
Sertifikalı Tohum: Mantarın tohumla taşınma riski çok yüksek olduğundan, hastalıktan ari ve sertifikalı tohum kullanılması en önemli önlemdir. Tohumlar, ekimden önce sıcak su uygulaması veya uygun fungisitlerle muamele edilebilir.
-
Münavebe (Ekim Nöbeti): Toprakta kalabilecek mantar sporlarını azaltmak için hastalığa hassas bitkiler arka arkaya ekilmemeli; en az 2-3 yıl farklı familyadan ürünler yetiştirilmelidir.
-
Bitki Kalıntılarının İmhası: Hasat sonrası hastalıklı bitki kalıntıları tarladan uzaklaştırılmalı, derin sürümle gömülmeli veya yakılarak imha edilmelidir.
-
Sulama Yönetimi: Yaprak yüzeyinin uzun süre ıslak kalmasını önlemek için damla sulama tercih edilmeli ve sulama sabahın erken saatlerinde yapılmalıdır.
B. Kimyasal Mücadele
-
Fungisit Uygulaması: Özellikle yüksek nemli ve yağışlı dönemlerde, koruyucu fungisitler ile düzenli ilaçlama yapılmalıdır.
-
İlaçlama Zamanı: Hastalığın ortaya çıkması için uygun koşullar oluştuğunda (nem ve ılık hava) veya ilk belirtiler görülmeye başlandığında ilaçlamaya başlanmalıdır.
-
Etkili Maddeler: Klorotalonil, mankozeb ve bakırlı bileşikler gibi geniş spektrumlu fungisitler Alternaria'ya karşı yaygın olarak kullanılır.
-
Tekrarlama: Fungisitin etki süresi ve hava koşulları dikkate alınarak ilaçlamalar düzenli olarak tekrarlanmalıdır.
Bu hastalıkla mücadelede havuç ve turpgil (lahana, brokoli) gibi farklı ürünler için kullanılan spesifik Alternaria fungisitleri hakkında bilgi almak ister misiniz?
