Choanephora Islak Çürüklüğü Hastalığı Belirtileri Nelerdir?
Choanephora Islak Çürüklüğü Hastalığı Belirtileri Nelerdir?
Choanephora Islak Çürüklüğü (Choanephora Wet Rot), özellikle kabakgiller (Cucurbitaceae), biber ve bamya gibi sebzelerde çiçekleri ve genç meyveleri enfekte ederek hızlı, sulu bir çürümeye neden olan önemli bir mantar hastalığıdır.
Hastalığa neden olan mantar, Choanephora cucurbitarum'dur.
🦠 1. Hastalık Etmeni ve Yayılımı
-
Etmen: Choanephora cucurbitarum (Zygomycota filumu).
-
Yaşayış Şekli: Mantar, hastalıklı bitki kalıntıları ve toprakta kışı geçirir.
-
Yayılma: Sporlar, rüzgar, su sıçramaları ve böcekler (özellikle tripsler ve beyaz sinekler) aracılığıyla yayılır.
-
Kritik Koşullar: Hastalık, yüksek sıcaklık (25-32{C}) ve özellikle yüksek nem (uzun süreli yaprak ve çiçek ıslaklığı) koşullarında çok hızlı gelişir.
💧 2. Belirtileri ve Verdiği Zarar
Choanephora Islak Çürüklüğü'nün en karakteristik özelliği, enfeksiyonun çiçekler üzerinden başlayıp hızlıca meyveye geçmesidir.
A. Çiçeklerdeki Belirtiler (Primer Enfeksiyon)
-
Hızlı Çürüme: Enfeksiyon genellikle açılmış, yaşlanmış veya solmaya başlamış dişi çiçeklerin taç yapraklarından başlar.
-
Sulu Çürüme: Çiçekler hızla sulu ve yumuşak bir çürüme gösterir.
-
Karakteristik Küf: Çürüyen çiçek ve genç meyve yüzeyinde, ipliksi, uzun, gümüşi-beyaz bir miselyum yapısı üzerinde parlak, iğne başı büyüklüğünde siyah spor başları oluşur. Bu, hastalığın gözle teşhisini kolaylaştıran ayırt edici bir özelliktir.
B. Meyvelerdeki Belirtiler
-
Genç Meyveler: Mantar, çürüyen çiçekten hızla meyve ucuna ilerler. Meyve ucunda sulu ve yumuşak bir ıslak çürüme başlar.
-
Hız: Çürüme ilerleyicidir ve meyve tamamen çürüyebilir.
-
İkincil Çürüme: Mantarın açtığı yaralar, ikincil bakteriyel enfeksiyonlara kapı açarak çürümeyi daha da hızlandırır.
-
Verim Kaybı: Özellikle taze tüketilen kabak (sakız kabağı, yaz kabağı) ve hıyar gibi ürünlerde, genç meyvelerin çürümesi nedeniyle büyük verim ve ticari değer kaybı yaşanır.
C. Yapraklardaki Belirtiler
-
Yapraklarda lekeler, genellikle rüzgar veya böcek hasarı olan yerlerden başlar.
-
Lekeler, suya doymuş, hızla büyüyen ve kahverengiye dönen geniş alanlar şeklinde kendini gösterir.
🛡️ 3. Mücadele Yöntemleri
Choanephora Islak Çürüklüğü ile mücadele, nemin yönetimi, hijyen ve gerekiyorsa kimyasal korumayı içerir.
A. Kültürel Mücadele (En Etkili Yöntem)
-
Nem Yönetimi ve Havalandırma: Serada ve tarlada hava sirkülasyonu artırılmalı ve nem birikimi engellenmelidir. Yaprakların ve çiçeklerin uzun süre ıslak kalması önlenmelidir.
-
Sulama Yöntemi: Su sıçramasını ve yaprak ıslaklığını minimize eden damla sulama tercih edilmelidir. Sulama, yaprakların hızlı kuruyabileceği sabah erken saatlerde yapılmalıdır.
-
Hızlı Hasat ve İmha: Hastalığın hızlı yayılmasını önlemek için çürüyen çiçekler ve enfekte olmuş genç meyveler hızla tarladan toplanmalı ve imha edilmelidir.
-
Bitki Sıkılığını Azaltma: Bitkiler arasında yeterli mesafe bırakılarak hava akımı iyileştirilmeli.
B. Kimyasal Mücadele
-
Fungisit Uygulaması: Özellikle yüksek enfeksiyon riski taşıyan nemli ve sıcak dönemlerde koruyucu amaçlı fungisitler kullanılabilir.
-
Etkili Maddeler: Klorotalonil, mankozeb ve bakırlı preparatlar gibi geniş spektrumlu fungisitler kullanılabilir.
-
Uygulama Zamanı: Kimyasal mücadele, özellikle çiçeklenme döneminde (mantarın enfeksiyonu başlattığı kritik dönem) başlamalıdır.
Özetle: Choanephora Islak Çürüklüğü, yüksek nem ve sıcaklığa bağımlıdır. Mücadelede başarı; hava sirkülasyonu, damla sulama ve çürüyen organların hızla uzaklaştırılması gibi kültürel önlemlerle sağlanır.
Kabakgillerde görülen diğer önemli çiçek ve meyve hastalıkları (örneğin Botrytis) hakkında bilgi almak ister misiniz?
