Zeytin Kızılkurdu (Lasioptera Berlesiana) Nedir?

Zeytin Kızılkurdu (Lasioptera berlesiana Paoli), zeytin ağacının özellikle genç sürgünlerinde ve tomurcuklarında zarara yol açan, genellikle çok dikkat edilmeyen ancak lokal olarak önemli olabilen bir zararlıdır.

🌳 Zeytin Kızılkurdu (Lasioptera berlesiana) Nedir?

• Zararlı Grubu: Diptera (İki Kanatlılar) takımında yer alan bir sinek türüdür. Halk arasında gal sineği olarak da bilinir.

• Görünüm: Yetişkin sinekler küçük, narin yapılıdır. Zararın ana kaynağı, sineğin bıraktığı yumurtalardan çıkan larvalardır. Larvalar kırmızı-turuncu renkte olup, bu renkleri nedeniyle zararlıya'Kızılkurdu' adı verilmiştir.

• Yaşam Döngüsü: Zararlı, kışı genç sürgünlerin kabukları altında, gal içinde larva olarak geçirir. İlkbaharda pupa olur ve erginler (sinekler) çıkar. Erginler yumurtalarını yeni çıkan genç sürgünlere bırakır. Bir yılda birden fazla döl verebilirler.

🔎 Zararları ve Belirtileri

Zeytin Kızılkurdu'nun zararı, larvaların beslenmesi sonucu gal oluşumu ile kendini gösterir.

• Tomurcuk ve Sürgün Hasarı: Larvalar, zeytin ağacının yeni çıkan genç sürgünleri, yaprak sapları veya meyve sapları üzerinde beslenirler. Bu beslenme sonucu, bitki dokusu anormal bir şekilde büyüyerek fındık büyüklüğünde, pürüzlü, yuvarlak veya oval şişlikler (gal) oluşturur.

• Meyve Gözü Kaybı: Zararlının asıl ekonomik zararı, larvaların beslendiği sürgünlerin veya tomurcukların gelişmesinin durmasıdır. Özellikle çiçek ve meyve gözlerinin bulunduğu sürgünlerde gal oluşumu, o noktada meyve oluşumunu engeller.

• Fiziksel Bozulma: Yoğun gal oluşumu, sürgünlerin eğrilmesine ve bükülmesine neden olabilir, bu da ağacın şeklini bozar ve özellikle fidanlık materyalinde kalite kaybına yol açar.

• Erken Döküm: Bazen meyve saplarında oluşan galler, meyvelerin normalden önce dökülmesine neden olabilir.

• Kırmızı Renk: Galin kabuğunu açtığınızda içindeki kırmızı-turuncu larvaları görebilirsiniz, bu da teşhisi kolaylaştırır.

🛡️ Mücadele Yöntemleri

Zeytin Kızılkurdu mücadelesi, zararlının kışı geçirdiği döneme ve genç sürgünlerin hassas olduğu ilkbahar dönemine odaklanmalıdır.

1. Kültürel Önlemler

• Budama ve İmha: Gal oluşumu görülen enfekteli sürgünler, galin altından kesilerek imha edilmelidir. Bu budama, larvalar ve pupalar ergin sineğe dönüşmeden önce (genellikle kış sonu ve erken ilkbaharda) yapılmalıdır.

• Budama Zamanı: Budama zamanının doğru belirlenmesi, zararlının popülasyonunu doğrudan azaltır.

2. Biyolojik Mücadele

• Doğal Düşmanlar: Zararlının popülasyonu doğada, Platygaster ve Torymus cinslerine ait parazitoit arılar tarafından kontrol altında tutulur. Bu faydalıların korunması, kimyasal kullanımını azaltarak desteklenmelidir.

3. Kimyasal Mücadele

Kimyasal mücadeleye karar verilmeden önce, zararlı yoğunluğunun ekonomik zarar eşiğini aşıp aşmadığı tespit edilmelidir.

• Zamanlama: Kimyasal mücadele, kışlayan larvaların pupa döneminden sonra erginlerin çıkışının başladığı zamana denk getirilmelidir. Bu, genellikle ilkbaharda yeni sürgünlerin aktifleştiği dönemdir.

• Kontrol: Ergin çıkış zamanını belirlemek için tuzaklar kullanılabilir veya budama ile toplanan gallerden laboratuvar ortamında ergin çıkışları takip edilebilir.

• Etken Maddeler: Etkili kimyasal mücadelede, genellikle ergin sinekleri hedef alan, ruhsatlı sistemik veya temas etkili insektisitler kullanılır.

Mücadele zamanlaması, bölgedeki sürgün gelişim dönemleri ve sıcaklık koşulları dikkate alınarak bir ziraat mühendisi tavsiyesiyle belirlenmelidir.