Zeytin Pamuklu Biti Nedir?

🌳 Zeytin Pamuklu Biti Nedir?

Zeytin Pamuklu Biti (veya Zeytin Pamuklu Koşnili), bilimsel adıyla Psilla (Euphyllura olivina), zeytin ağaçlarına özgü bir zararlıdır ve Türkiye'nin zeytin yetiştirilen tüm bölgelerinde yaygındır.

Bu böcek, adını salgıladığı pamuk benzeri beyaz, mumsu iplikçiklerden alır. Bu iplikçikler, böcek kolonilerini ve yumurtalarını korumak için bir kalkan görevi görür.

🔍 Zararlının Tanımı

• Ergin: 2-3 mm büyüklüğünde, sarımsı-yeşil renkte ve çevik hareket eden küçük bir böcektir.

• Nimf (Yavru): Zararın asıl kaynağıdır. Hareketleri kısıtlıdır ve bitkinin en hassas bölgelerinde (tomurcuklar, çiçek salkımları) bulunurlar. Vücutları, bol miktarda beyaz, pamuklu ve yapışkan bir madde ile kaplıdır.

🛑 Zararları ve Belirtileri

Zeytin Pamuklu Biti'nin zararı, genellikle bitkinin en kritik gelişme dönemi olan çiçeklenme aşamasına denk gelir.

1. Fiziksel Hasar ve Beslenme

• Öz Su Emme: Nimfler ve erginler, zeytin ağacının taze sürgünlerinin, genç yapraklarının ve özellikle çiçek salkımlarının (tomurcukların) öz suyunu emerler.

• Çiçek Dökümü: Öz su emilimi, çiçek tomurcuklarının ve çiçek salkımlarının gelişmesini engeller veya tamamen kurumasına yol açar. Bu durum, doğrudan verim kaybına neden olur.

• Sürgün Gelişimi: Zarar görmüş genç sürgünlerin gelişimi durur, şekilleri bozulur ve hatta kuruyabilir.

2. Yapışkan Salgı ve İkincil Sorunlar

• Pamuklu Salgı: Böceğin salgıladığı bol miktardaki beyaz, yapışkan ve tatlı madde (balımsı madde), zarar gören bölgelerde (özellikle çiçek ve yaprak koltuklarında) belirgin bir şekilde görülür.

• Fümejin Oluşumu: Bu yapışkan salgı, Fümejin (Kara Kurum) adı verilen saprofit mantarların yerleşmesi için ideal bir ortam oluşturur. Fümejin, yaprak ve meyve yüzeyini siyah bir tabakayla kaplayarak fotosentezi engeller ve meyvelerin pazar değerini düşürür.

🛡️ Mücadele Yöntemleri

Zeytin Pamuklu Biti ile mücadelede zamanlama ve doğru ürün seçimi büyük önem taşır, çünkü kimyasal mücadele çiçeklenmeden hemen önce yapılmalıdır.

1. Kültürel Önlemler

• Budama: Ağacın iç kısımlarının iyi havalanmasını sağlayacak şekilde budama yapılmalıdır. İyi havalanma, böceğin çoğalması için uygun olan nemli ortamı azaltır.

• Dengeli Gübreleme: Aşırı azotlu gübrelemeden kaçınılmalıdır, çünkü bu, böceklerin beslenmeyi sevdiği taze ve sulu sürgün gelişimini teşvik eder.

• Doğal Düşmanları Koruma: Tarlada doğal düşmanların (örneğin bazı böcekler ve parazitoitler) korunması ve popülasyonlarının desteklenmesi gerekir.

2. Kimyasal Mücadele (Zamanlama Kritik)

Kimyasal mücadele, zeytin ağaçları çiçek açmadan hemen önce yapılmalıdır. Bu dönemde zararlı nimfleri henüz pamuklu salgının koruması altına tam olarak girmemiş olur ve ilaçlama, en hassas olan çiçek tomurcukları zarar görmeden önce gerçekleştirilmiş olur.

• Eşik Değeri: Kimyasal mücadeleye başlamadan önce, ağaçlarda belirlenen eşik değerine ulaşılıp ulaşılmadığı kontrol edilmelidir. Genellikle, kontrol edilen sürgünlerin %10-20'sinde zararlı veya pamuklu salgı görülmesi, ilaçlama gerekliliğini işaret eder.

• Kullanılacak İlaçlar: Tarım otoriteleri tarafından zeytin pamuklu bitine karşı ruhsatlandırılmış sistemik veya kontak etkili insektisitler kullanılmalıdır.

• Asla Çiçeklenmede İlaçlama Yapılmamalıdır: Çiçeklenme sırasında yapılan kimyasal mücadele, arılar ve diğer tozlayıcılar için zehirli olabilir ve zarardan daha büyük bir verim kaybına neden olabilir.