Zeytin Çiçek Sap Sokanı Nedir? Zararları Ve Mücadele Yöntemleri

Zeytin Çiçek Sap Sokanı (Calocoris trivialis). Bu zararlı, zeytinde doğrudan meyveye değil, çiçek ve genç meyve saplarına zarar vererek çok büyük bir meyve dökümüne ve dolayısıyla ciddi verim kaybına neden olur. İşte Zeytin Çiçek Sap Sokanı'nın genel özellikleri, zararları ve mücadele yöntemleri:

🫒 Zeytin Çiçek Sap Sokanı (Calocoris trivialis)

Zeytin Çiçek Sap Sokanı, Hemiptera (Yarım Kanatlılar) takımının Miridae (Çayır Tahtakuruları) ailesine ait bir böcektir. Zeytinliklerde çiçeklenme döneminde ortaya çıkar ve büyük tahribat yaratır.

Zeytin Çiçek Sap Sokanı

1. Tanımı ve Yaşayışı

Aşama	Özellikler
Ergin	Yaklaşık 5-7 mm uzunluğunda, ince uzun yapılı ve açık yeşil renkte bir tahtakurusu türüdür. Çok hareketlidirler ve kolayca uçabilirler.
Kışlama	Kışı genellikle yumurta döneminde, zeytin ağacının iki yıllık veya daha yaşlı sürgünlerinin kabukları altına bırakılmış halde geçirir.
Larva (Nimf)	Yumurtadan çıkan larvalar (nimfler), ergine benzer ancak kanatsızdır. Açık yeşil renktedirler ve çok hızlı hareket ederler.
Aktivasyon ve Beslenme	Larvalar, zeytin ağacının tomurcukları kabarmaya başladığı andan (Mart sonu – Nisan başı) itibaren çıkar ve önce genç sürgün özsuyunu emerek beslenir.
Zarar Dönemi	Asıl kritik zarar dönemi çiçeklenme döneminde başlar.
Döl Sayısı	Yılda genellikle 1 döl verir.
Konukçuları	Zeytin (esas konukçu), bazen kiraz, nar, yabani otlar.

2. Zarar Şekilleri

Zeytin Çiçek Sap Sokanı'nın zararı, beslenme ve yumurtlama yoluyla olur ve doğrudan ürün kaybına yol açar.

Sapların Delinmesi ve Özsu Emme:
- Larva ve erginler, beslenmek için hortumlarını zeytin çiçeklerinin saplarına, çiçek tomurcuklarına ve yeni oluşmuş genç meyve saplarına sokarlar.
- Bu beslenme sonucu saplarda tahribat oluşur ve damarlar tıkanır.
Meyve Dökümü:
- Zarar gören çiçekler ve genç meyveler hızla kahverengileşir, kurur ve büyük bir kısmı dökülür. Bu dökülme nedeniyle verim kaybı çok ciddi boyutlara ulaşabilir.
- Beslenme zararı, zeytinin çiçeklenme başlangıcı ile meyve bağlama döneminde yoğunlaşır.
Yumurtlama Zararı:
- Dişiler yumurtalarını bırakmak için sürgün kabuğuna delikler açar. Bu delikler, sürgünün zayıflamasına ve kurumasına neden olabilir.

3. Mücadele Yöntemleri

Zeytin Çiçek Sap Sokanı'na karşı mücadele, çiçeklenme ve meyve tutumu dönemine denk geldiği için doğru zamanda ve doğru ilaçlarla yapılmalıdır.

A. Kültürel ve Mekanik Mücadele

Yabancı Ot Temizliği: Zeytinliklerde zararlının kışladığı veya beslendiği yabancı otlar (özellikle Mart-Nisan aylarında) temizlenmelidir.
Budama: Ağaçların hava alacak şekilde budanması ve ağaç tacının seyreltilmesi, zararlının popülasyon gelişimini olumsuz etkiler.
Kışlak Kontrolü: Kışın, yumurta bırakılmış sürgünler (kabuk altı) budanarak imha edilebilir.

B. Kimyasal Mücadele

Kimyasal mücadele, doğal dökülmenin fazla olabileceği çiçeklenme döneminde dikkatli yapılmalı ve ekonomik zarar eşiğine ulaşıldığında uygulanmalıdır.

Zamanlama (En Kritik Adım): İlaçlama, ilk ergin çıkışından sonra nimflerin yoğunlaştığı dönemde, yani zeytin çiçeklerinin açmaya başladığı (çiçek salkımları görülmeye başladığı) döneme denk getirilmelidir.
Eşik Değer: Kimyasal mücadeleye, genellikle zeytin salkımlarının %10'dan fazlasında zararlı (nimf/ergin) görüldüğünde başlanması önerilir.
Dikkat Edilmesi Gerekenler:
- İlaçlama, çiçeklenme dönemi bitip meyve tutumu gerçekleştikten sonra yapılmalıdır, aksi takdirde bal arıları ve diğer tozlayıcı böcekler zarar görür.
- Bu zararlıya karşı yapılacak kimyasal mücadele, aynı zamanda Zeytin Güvesi'ne (Prays oleae) karşı da etkili olabileceği için, iki zararlı birlikte değerlendirilmelidir.

❓ Sıkça Sorulan Sorular (SSS)

1. Zeytin Çiçek Sap Sokanı zeytine nasıl zarar verir?

Zararlı (nimf ve erginler), hortumlarını çiçek ve genç meyve saplarına sokarak özsu emer. Bu beslenme saplarda tahribat yaratır, damarları tıkar ve çiçeklerin/genç meyvelerin kuruyup dökülmesine neden olur.

2. Zararlının asıl kritik zarar dönemi ne zamandır?

Asıl kritik zarar dönemi, zeytinin çiçeklenme başlangıcı (çiçek salkımlarının görüldüğü) ile genç meyve tutumu dönemi arasındaki kısa periyottur.

3. Zararlı kışı hangi dönemde geçirir?

Zeytin Çiçek Sap Sokanı kışı, zeytin ağacının genç sürgünlerinin kabukları altına bırakılmış yumurta döneminde geçirir.

4. Kimyasal mücadeleye ne zaman başlanmalıdır?

Kimyasal mücadeleye, zeytin salkımlarının %10'dan fazlasında zararlı (nimf/ergin) görüldüğünde ve çiçeklenme tam açılmadan hemen önce veya çiçeklenme bittikten sonra başlanması önerilir. Bal arılarını korumak için çiçeklenme döneminde ilaçlamadan kesinlikle kaçınılmalıdır.

5. Calocoris trivialis neden çok hareketlidir?

Bu zararlı bir tahtakurusu (Hemiptera) türüdür. Hem erginleri uçma yeteneğine sahip hem de nimfleri oldukça hızlı hareket eder ve rahatsız edildiklerinde hızla kaçarlar.

İlginizi Çekebilecek Konu Başlıkları