Bağ Yaprak Piresi Nedir? Zararları Ve Mücadele Yöntemleri
BAĞ YAPRAK PİRELERİ
Asymmetrasca (=Empoasca) decedens Paoli Empoasca decipiens Paoli (Homoptera: Cicadellidae)
TANIMI VE YAŞAYIŞI
Bağ Yaprak Pireleri erginlerde vücut ince uzun, silindir şeklinde olup, geniş ön kısım arkaya doğru gittikçe daralır. Genel olarak renk parlak yeşildir. Ön kanatlar saydam ve parlak yeşil, arka kanatlar ise tamamen renksiz, saydam ve zar yapısındadır. Bacaklar açık yeşil renkte olup, tarsusların ucunda koyu kahve-siyah renkte 1 çift tırnak bulunur. A. decedens' in başına üstten bakıldığında öne doğru sivridir. E. decipiens türünde geniş ve yuvarlaktır. Ağız parçaları sokucu emicidir.

Boyları ortalama 3-3.5 mm civarındadır. Nimfler, kanat çıkıntısı ve boy dışında ergine benzerler. Yumurta, böbrek biçiminde, renksiz, saydam ve 0.5 mm boydadır. Kışı ergin halde yabancı otlarda ve çeşitli kültür bitkilerinin yapraklarında özellikle turunçgillerde geçirir. Bağ yaprakpireleri, Ege Bölgesi'nde iklim koşullarına göre değişmekle birlikte ilkbaharda nisan sonundan itibaren havaların ısınması ve bağların yapraklanma döneminin başlamasıyla görülmeye başlar. Erginler çiftleşme olgunluğuna erişmek için 10-15 gün beslenir, daha sonra çiftleşirler.

Yumurtalarını asma yapraklarının alt yüzünde yaprak damarlarına ovipozitörü ile doku içine bırakır. Bırakılan yumurtalar 7-8 gün sonra açılır, çıkan nimfler 14-17 gün sonra ergin olur. Yumurtadan çıkan nimfler bütün gelişme dönemlerinde çok hareketlidir. Genellikle asma yapraklarının alt yüzünde bulunurlar, rahatsız edildiklerinde büyük bir hızla karakteristik şekilde yan yan yürüyerek yaprağın üst yüzüne geçerler. Bağ yaprakpireleri beş nimf dönemi geçirirler. Yılda 3 döl verirler.
ZARAR ŞEKLİ, EKONOMİK ÖNEMİ VE YAYILIŞI
Ergin ve nimfler asma yapraklarının alt yüzündeki bitki doku ve damarlarında bitki özsuyunu emerek beslenirler. Çok genç ve küçük yapraklarda öncelikle damarlar etrafında yaprak dokularında büzgüler meydana getirerek küçük yaprakları çanak biçiminde çukurlaştırır. Daha sonra yaprak yumuşaklığını kaybeder ve alt yüzündeki damarlar önce beyaz daha sonra kırmızı kahverengi renk alır.
Zaman ilerledikçe bu yaprakların kenarlarında çepeçevre renk açılması görülür. Zamanla bu renk açılması içe doğru ilerleyip yerini sararmaya bırakır. Daha sonra yaprak kenarları kurur. Genç fakat normal büyüklüğünü almış yapraklarda da aynı belirtiler görülür, ancak bu yapraklarda çukurlaşma meydana gelmez, sadece damarlar etrafında kırışıklık ve kenarlarda renk açılmaları, sararma hatta kurumalar görülür. Normal büyüklüğünü almış ve renkleri koyulaşmış olgun yaprakların kenarları üste doğru kıvrılarak boru şeklini alır. Bu belirtiyi veren yaprakların boru şeklinde kıvrılma gösteren kısmına güneş ışınları dik vurduğu için bu kısımlarda uzunlamasına kurumuş bir alan meydana gelir. Üzerinde beslenen böcek yoğunluğuna bağlı olarak olgun yapraklarda da sararma ve kurumalar görülür.
Yaşlanmış yapraklarda ise sadece damarlar etrafında kırışıklık şeklinde zarar meydana gelir. Bağ yaprakpireleri'nin beslenmesi yanında, stiletlerini batırdıkları yerlerde meydana getirdikleri yaralar bitki patojenleri için giriş kapısı oluşturmaktadır. Ayrıca dişilerin yumurta bırakmak amacıyla yaprak damarlarına ovipozitörlerini batırmaları sonucu damarlarda zedelenmeler ve zararlanmalar meydana gelir. Bağ yaprakpireleri bağ alanlarında yaygın olarak bulunur. Sulanmayan bağlarda daha fazla zarar meydana getirir. Türkiye'nin daha çok Batı Anadolu Bölgesi'nde yaygın olarak rastlanır, fakat Çanakkale'den Muğla'ya kadar olan sahil kesiminde daha yoğun görülür.
KONUKÇULARI
Polifag olan zararlının asmadan başka konukçuları; sebzeler (bakla, bamya, biber, börülce, domates, fasülye, kabak, marul, maydanoz, patlıcan, patates, soya fasülyesi ve turp), meyve ağaçları (elma, turunçgil ve şeftali) ve tarla bitkileri (ayçiçeği, hayvan pancarı, hintyağı, mısır, pamuk, susam, şerbetçi otu, şekerpancarı ve yonca) ile kavun, karpuz, nane, söğüt ve tüysüz yapraklı yabancı otlardır.
DOĞAL DÜŞMANLARI VE ETKİNLİKLERİ
Predatörler
- Chrysoperla carnea (Steph.) (Neu.: Chrysopidae)
- Nabis pseudoferus Rem. (Het.: Nabidae)
- Anisochrysa prasina (Burm.) (Neu.: Chrysopidae)
- Hippodamia variegata (Goeze) (Col.: Coccinellidae)
- Thea vigintiduopunctata (L.) (Col.: Coccinellidae)
- Propylaea quattordecimpunctata (L.) (Col.: Coccinellidae)
- Scymnus apetzi Muls. (Col.: Coccinellidae)
- Anystis sp. (Acarina:Anystidae)
- Örümcekler (Araneae:Araneidae)
MÜCADELESİ
Kültürel Önlemler
Salkım güvesinin birinci dölüne karşı ilaçlama yapılmayan yerlerde, nimfler doğada ilk görüldüğünde asmada uç almanın yapılması, zararlı popülasyonunun azaltılması ve yararlıları koruma yönünden önemlidir. Ayrıca, zararlının kışlayabileceği bağ içindeki yabancı otlar temizlenmelidir.
Biyolojik Mücadele
Doğal düşmanların korunması ve etkinliklerinin arttırılması için, bağın kenarında kışın yaprağını dökmeyen bitkiler bulundurulmalı, diğer zararlılarla mücadelede kimyasal mücadeleye alternatif metotlar uygulanmalı, doğal düşmanlara yan etkisi en az olan ilaçlar tercih edilmelidir.
Kimyasal Mücadele
İlaçlama Zamanının Tespiti
Zararlının popülasyon yoğunluğu yaprak başına 5 bireye ulaştığında ilaçlama yapılır.
Kullanılacak İlaçlar ve Dozları
Bakanlık tarafından ruhsatlandırılmış bitki koruma ürünleri tavsiyesine uygun olarak kullanılır.
Kullanılacak Alet ve Makinalar
Bakanlıkça ruhsatlı ilaçlama alet ve makinaları kullanılır.
İlaçlama Tekniği
İlaçların uygulanmasında asmanın yeşil aksamının tümünün ilaçlamasına özen gösterilmelidir.
UYGULAMANIN DEĞERLENDİRİLMESİ
Uygulama yapılan bağlarda ilaçlamadan sonra zararlının popülasyon yoğunluğunun ekonomik zarar eşiğinin altına düşüp düşmediğine bakılır.
BAĞLARDA GÖRÜLEN DİĞER HASTALIK VE ZARARLILAR
- Bağ Antraknozu (Elsinoe Ampelina)
- Bağ Küllemesi (Uncinula Necator (schw.))
- Bağ Mildiyösü Hastalığı (Plasmopara Viticola)
- Bağlarda Kav Hastalığı (Esca)
- Bağlarda Kök Uru (Agrobacterium Vitis)
- Bağlarda Ölü Kol Hastalığı (Phomopsis Viticola)
- Bağ Çadır Tırtılı (Arctia Villica)
- Bağ Maymuncuğu Ve Asma Hortumlu Böceği (Otiorhynchus Spp.)
- Asma Gövde Çukurlaşması Virüsü (Xiphinema index nematodu)
- Asma Yaprak Kıvırcıklığı Virüsü (Grapvein Leaf Roll Virus)
- Asma Yelpaze Yaprak Virüsü (Grapvein Fanleaf Virus)
- Asma Ağustos Böceği (Klapperichicen (=chloropsalta) Viridissima)
- Asma Sarı Benek Viroidi (Grapevine Yellow Speckle Viroid)