Sebzelerde Beyaz Çürüklük Hastalığı Belirtileri Ve Mücadele Yöntemleri

Sebzelerde Beyaz Çürüklük Hastalığı

(Sclerotinia Sclerotiorum)

 

Beyaz Çürüklük Nedir?

Beyaz çürüklük, sebzelerde ve birçok tarım bitkisinde görülen yaygın ve zararlı bir fungal hastalıktır. Etkeni Sclerotinia sclerotiorum adlı toprak kaynaklı mantardır. Hastalık, özellikle fasulye, salatalık, domates, lahana, marul, havuç, patlıcan gibi sebzelerde yaygındır.

Bu mantar, bitkinin gövde, yaprak ve meyve gibi kısımlarında çürüklüğe yol açar ve verimde ciddi kayıplara neden olur.

 

Beyaz Çürüklüğün Belirtileri Nelerdir?

• Bitki üzerinde yumuşak, sulu çürüklük alanları oluşur.

• Çürüme alanında beyaz pamuksu misel tabakası görünür.

• Hastalık ilerledikçe çürüyen kısımlar kararır ve bitki zayıflar.

• Bitkilerde genel olarak solgunluk, yaprak dökümü ve ölüm görülebilir.

• Toprak yüzeyinde ya da çürüyen dokularda sert, siyah renkli sklerotlar (mantarın dayanıklı yapısı) bulunur.

• Hastalık genellikle bitkinin alt kısımlarında veya hasat sonrası depolamada daha belirgindir.

Hastalığın Yayılma Şekli

• Toprakta bulunan sklerotlar (dayanıklı mantar yapıları) hastalığın kaynağıdır.

• Sklerotlar, uygun ortamda çimlenerek mantarın miselleriyle bitki dokularına girer.

• Mantar, rüzgar, su, tarım aletleri ve kontamine tohumlarla yayılır.

• Yüksek nem ve düşük sıcaklık hastalık gelişimini destekler.

 

Beyaz Çürüklükle Mücadele Yöntemleri

1. Kültürel Önlemler

• Hastalıklı bitki artıklarını bahçeden temizleyin.

• Toprağı düzenli olarak derin işleyin ve havalandırın.

• Drenajı iyi olan, su birikintisi olmayan alanlarda üretim yapın.

• Ekim nöbeti uygulayarak, aynı tür bitkileri ardışık yıllarda ekmemeye dikkat edin.

• Sağlıklı ve sertifikalı tohum/fidan kullanın.

 

2. Kimyasal Mücadele

• Hastalık riskinin yüksek olduğu dönemlerde fungisit uygulaması yapılabilir.

• Fungisitlerin kullanım zamanları ve dozajları mutlaka uzman tavsiyesi ile belirlenmelidir.

 

3. Biyolojik Mücadele

• Trichoderma spp. gibi faydalı mantarlar ve biyolojik ürünler toprak uygulamasında etkili olabilir.

• Toprak mikrobiyal dengesinin korunması önemlidir.

 

4. İyi Tarım Uygulamaları

• Sulamada aşırıya kaçmayın, toprağın aşırı nemli kalmasını önleyin.

• Bitkiler arasında yeterli mesafe bırakılarak hava sirkülasyonunu sağlayın.

 

Türkiye’de Beyaz Çürüklüğün Durumu

Türkiye’de sebze yetiştirilen birçok bölgede Sclerotinia sclerotiorum kaynaklı beyaz çürüklük hastalığı görülmektedir. Özellikle Ege, Marmara ve Akdeniz bölgelerinde iklim koşullarının uygun olması nedeniyle hastalık yaygınlaşmaktadır.

 

Sonuç

Sebzelerde Beyaz Çürüklük (Sclerotinia sclerotiorum), hem açık alan üretiminde hem de seralarda ciddi ekonomik kayıplara neden olabilir. Hastalıkla mücadelede en etkili yöntem, entegrasyonlu mücadele yaklaşımıdır. Kültürel önlemler, biyolojik ve kimyasal mücadele yöntemlerinin birlikte uygulanması, hastalığın kontrol altına alınmasını sağlar.

 

Sıkça Sorulan Sorular (SSS)

Beyaz çürüklük hangi sebzelerde daha çok görülür?

Fasulye, domates, patlıcan, lahana, marul ve havuçta daha yaygındır.

 

Beyaz çürüklük bitkiye nasıl zarar verir?

Bitkinin gövde ve yaprak dokularını çürütür, solgunluğa ve ölüme neden olur.

 

Kimyasal mücadelede hangi ürünler kullanılır?

Fungisitler kullanılabilir ancak uygulama ve dozaj uzman önerisi ile yapılmalıdır.