Sebzelerde Fungal Ve Bakteriyel Hastalıklar: Belirtileri Ve Önleme

Sebzelerde Fungal (Mantar) ve Bakteriyel Hastalıklar: Belirtileri ve Önleme Yöntemleri 🦠🍄

Sebze yetiştiriciliğinde en büyük verim kayıplarına neden olan etmenler, mantar (fungal) ve bakteri (bakteriyel) kaynaklı hastalıklardır. Bu hastalıklar, hızlı yayılma eğilimi gösterir ve ürün kalitesini düşürür.

İşte en yaygın sebze hastalıklarının belirtileri ve bu hastalıklardan korunma yolları:

 

1. Fungal (Mantar) Hastalıkları

Mantar hastalıkları, genellikle yüksek nem, serin veya ılıman sıcaklık ve zayıf hava sirkülasyonu koşullarında gelişir.

Hastalık Adı Etkilenen Sebzeler Belirtiler Önleme Yöntemleri
Mildiyö (Külleme) Kabakgiller (Kabak, Salatalık), Soğan, Marul Yaprağın Alt Yüzeyinde Beyaz/Gri Toz Benzeri tabaka ve üst yüzeyinde sarı, yağlı lekeler. Hızla tüm yaprağı kaplar. Hava sirkülasyonunu artırmak, aşırı sulamadan kaçınmak, kültürel önlemlerle birlikte kükürtlü veya sistemik fungisit uygulamaları.
Külleme (Powdery Mildew) Kabakgiller, Domates, Biber, Bezelye Yaprakların Üst Yüzeyinde Beyaz, Unsu Lekeler. Nem oranı düşük, sıcak havalarda yayılır. Dirençli çeşitler kullanmak, hastalık görüldüğünde uygun fungisitlerle ilaçlama yapmak.
Erken Yanıklık (Alternaria) Domates, Patates Yapraklarda, özellikle yaşlılarda, iç içe halkalar şeklinde kahverengi-siyah lekeler. Gövde ve meyvelerde de görülebilir. Münavebe (rotasyon) uygulamak, hastalıklı yaprakları temizlemek, bakırlı fungisitlerle koruyucu ilaçlama.
Kök Çürüklüğü (Fidan Sönmesi) Tüm fideler Fidenin kök boğazı kararıp incelir ve fide devrilir, ölür. Temiz tohum/fide kullanmak, iyi drenaj sağlamak, tohumları dikimden önce ilaçlamak.

 

2. Bakteriyel Hastalıklar

Bakteriyel hastalıklar, bitki dokusuna genellikle yara yerlerinden, böcek sokmalarıyla veya doğal açıklıklardan (stoma) girer. Nem, yayılmaları için kritik öneme sahiptir.

Hastalık Adı Etkilenen Sebzeler Belirtiler Önleme Yöntemleri
Bakteriyel Leke (Patojen Çeşitli) Domates, Biber, Patlıcan Yapraklarda sınırları keskin, koyu kahverengi veya siyah küçük lekeler; meyvede kabuklu, kabarık yaralar. Bulaşma riskini azaltmak için yapraklar ıslakken çalışmamak, bakırlı bileşiklerle koruyucu ilaçlama.
Halkalı Çürüklük (Clavibacter) Patates Patates yumrusu kesildiğinde kahverengi/sarı halka şeklinde çürüme. Bitkide ise solgunluk. Sertifikalı ve hastalıktan ari tohumluk kullanmak, bıçakları ve ekipmanları dezenfekte etmek.
Yumuşak Çürüklük (Erwinia/Pectobacterium) Lahana, Havuç, Soğan, Patates Bitkinin depo organlarında (yumru, kök, soğan) sulak, yumuşak, kötü kokulu çürüme. Hasat ve depolama sırasında yaralanmaları önlemek, iyi drenaj ve düşük nemli depolama koşulları sağlamak.

 

3. Genel Önleme ve Koruma Yöntemleri (Entegre Mücadele)

Hastalıklarla mücadelede en etkili yöntem, kimyasal ilaçlamadan önce kültürel önlemleri almaktır.

 

A. Kültürel Önlemler (Temel Koruma)

  • Münavebe (Ekim Nöbeti): Aynı alanda aynı familyadan sebzeleri üst üste 3 yıl ekmemek, toprakta kışlayan hastalık etmenlerinin yaşam döngüsünü kırar.

  • Hava Sirkülasyonu: Özellikle seralarda ve sık dikim yapılan yerlerde havalandırmayı sağlamak. Tarlada uygun dikim aralıkları kullanmak.

  • Sulama: Mümkünse damla sulama kullanmak. Yaprakların ıslak kalacağı fıskiye veya yağmurlama sulamadan kaçınmak ve sulamayı sabah erken saatlerde yapmak.

  • Tohum/Fide Sağlığı: Sertifikalı, hastalıktan ari (temiz) tohum ve fide kullanmak.

 

B. Kimyasal Korunma

  • Koruyucu Uygulama: Hastalık belirtileri ortaya çıkmadan önce, özellikle yağışlı ve nemli dönemlerde, Bordo Bulamacı (bakırlı fungisit) veya uygun sentetik fungisitlerle koruyucu ilaçlama yapmak.

  • Hızlı Müdahale: Hastalık belirtileri görüldüğünde, doğru teşhis konulmalı ve ona uygun (sistemik veya koruyucu) ruhsatlı ilaçlarla hemen müdahale edilmelidir.

 

C. Hijyen

  • Alet Temizliği: Hastalıklı bitkilerle temas eden makas, bıçak veya budama aletlerini çamaşır suyu gibi bir dezenfektanla temizlemek.

  • Hastalıklı Materyali Uzaklaştırma: Hastalıklı yaprakları, meyveleri ve bitki kalıntılarını tarladan uzaklaştırmak ve imha etmek (yakmak veya derin gömmek).

İlginizi Çekebilecek Konu Başlıkları
BU KONU HAKKINDAKİ YORUMUNUZ NEDİR?
KULLANICI GİRİŞİ

Gmail Hesabım İle Bağlan

Yeni Kayıt Formu
Şifremi Unuttum?