Güllerde Külleme Hast. Belirtileri, Nedenleri Ve Mücadele Yöntemleri

🌿 Güllerde Külleme Hastalığı Nedir?

Güllerde Külleme Hastalığı, gül bitkilerinde yaprak, tomurcuk ve genç sürgünlerde beyaz toz şeklinde görülen bir fungal (mantar) hastalıktır. Etmeni, Podosphaera pannosa (syn. Sphaerotheca pannosa) adlı zorunlu parazit bir mantardır. Bu hastalık dünya genelinde yaygın olup, özellikle nemli ama yağışsız, serin geceli ve sıcak gündüzlü iklimlerde ciddi zarar oluşturur. Külleme, bitkinin fotosentezini azaltır, büyümeyi yavaşlatır ve çiçek kalitesini düşürür.

🔬 Etmeni ve Biyolojisi

Özellik	Bilgi
Hastalığın Adı	Güllerde Külleme Hastalığı
Etmeni (Latince Adı)	Podosphaera pannosa (syn. Sphaerotheca pannosa)
Hastalık Tipi	Fungal (mantar kaynaklı)
Etkilenen Kısımlar	Yaprak, sürgün, tomurcuk, çiçek
Gelişme Koşulları	18–27°C sıcaklık, yüksek nem, düşük hava hareketi
Yayılma Şekli	Rüzgarla taşınan sporlar (konidiler)

 

🍃 Güllerde Külleme Hastalığının Belirtileri

Külleme hastalığı, gülün hemen her organında görülebilir ancak en belirgin belirtiler yaprak, sürgün ve tomurcuklarda ortaya çıkar.

🌱 1. Yapraklarda Belirtiler

• Yaprakların üst yüzeyinde beyaz-gri renkte toz tabakası (miselyum) oluşur.

• Hastalık ilerledikçe yapraklar kıvrılır, büzülür ve deforme olur.

• Yaprak dokusu kalınlaşır, mat bir görünüm alır.

• Şiddetli enfeksiyonda yapraklar kuruyup erken dökülür.

 

🌿 2. Sürgünlerde Belirtiler

• Genç sürgünlerde beyaz tozlu tabaka oluşur.

• Sürgünlerin uç kısımları bükülür, bodur kalır ve odunlaşamaz.

• Hastalık şiddetli olduğunda sürgün uçları kurur ve bitki gelişimi durur.

 

🌸 3. Tomurcuk ve Çiçeklerde Belirtiler

• Tomurcukların dış yüzeyinde beyaz küf tabakası görülür.

• Tomurcuklar açmadan kurur veya deforme şekilde açar.

• Çiçek yaprakları (petaller) şekilsiz, lekeli ve küçük kalır.

• Sürekli enfeksiyon altında kalan bitkilerde çiçek verimi ve estetik değeri düşer.

 

☁️ Hastalığın Nedenleri ve Gelişme Koşulları

Külleme hastalığı, özellikle nemli ama yağışsız, ılıman-sıcak gündüzlü ve serin geceli ortamlarda hızla gelişir. Yağmur, sporları yıkadığı için genellikle yağışsız ama nemli dönemler hastalığın en uygun ortamıdır.

 

⚠️ Başlıca Nedenler:

• Yüksek orantılı nem (%60–80)

• Sıcaklık 18–27°C aralığında olduğunda mantar gelişimi hızlanır

• Hava sirkülasyonu zayıf, sık dikim yapılmış alanlar

• Aşırı azotlu gübreleme

• Güneşlenmesi zayıf, gölge bahçeler

• Yeterli budama yapılmayan gül çalıları

 

🧬 Hastalığın Bulaşma Şekli

• Mantar, rüzgarla taşınan konidiosporlar aracılığıyla yayılır.

• Kışı, tomurcuk kabukları ve sürgün yüzeylerinde miselyum halinde geçirir.

• İlkbaharda uygun sıcaklık ve nem koşullarında yeniden aktifleşir.

• Hastalık bir kez yerleştikten sonra yıldan yıla devam eder.

 

🛠️ Güllerde Külleme Hastalığıyla Mücadele Yöntemleri

🌿 1. Kültürel Mücadele

• Bitkiler arasında yeterli mesafe bırakılarak hava sirkülasyonu sağlanmalıdır.

• Budama düzenli yapılmalı, sık dallar seyreltmelidir.

• Sulama sabah erken saatlerde yapılmalı, yaprak ıslak kalmamalıdır.

• Aşırı azotlu gübreleme azaltılmalı, fosfor ve potasyum takviyesi yapılmalıdır.

• Hastalık belirtili sürgünler kesilip yakılarak imha edilmelidir.

• Bahçe tabanındaki dökülmüş yapraklar temizlenmelidir.

 

🌾 2. Kimyasal Mücadele

Külleme hastalığında en etkili sonuçlar erken dönemde koruyucu ilaçlamayla alınır. İlk belirtiler görülür görülmez uygulama yapılmalıdır.

💧 Etkin Maddeler:

• Kükürt (Islatılabilir veya mikronize)

• Myclobutanil

• Hexaconazole

• Tebuconazole

• Trifloxystrobin

• Difenoconazole

• Propiconazole

🕓 Uygulama Aralığı: 10–14 gün

🌦️ Yağış sonrası ilaçlama tekrarlanmalıdır.

⚠️ Çiçeklenme döneminde yüksek doz kükürt uygulamasından kaçınılmalıdır, yaprak yanığına neden olabilir.

 

🌱 3. Biyolojik ve Organik Mücadele

• Ampelomyces quisqualis adlı biyokontrol mantarı, külleme etmenini parazitleyerek doğal baskılama sağlar.

• Neem yağı, sodyum bikarbonat veya kükürtlü organik preparatlar organik tarımda kullanılabilir.

• Bakırlı ilaçlar, küllemeye doğrudan etkili olmasa da bitki dayanıklılığını artırır.

 

🌼 Koruyucu Önlemler

• Kış sonunda bordo bulamacı uygulaması yapılmalıdır (fungal yükü azaltır).

• Kükürtlü toz uygulaması, hastalık başlamadan önleyici etki sağlar.

• Seralarda nem kontrolü sağlanmalı, %70’in üzerine çıkmamalıdır.

• Dayanıklı gül çeşitleri tercih edilmelidir (örneğin bazı Rosa × hybrida türleri).

• Budama sonrası aletler dezenfekte edilmelidir.

 

📊 Sonuç

Güllerde Külleme Hastalığı, Podosphaera pannosa mantarının neden olduğu, yaprak ve sürgünlerde beyaz toz tabakasıyla karakterize önemli bir fungal hastalıktır. Zamanında alınacak kültürel önlemler, düzenli ilaçlama ve iyi bakım uygulamaları ile hastalık büyük ölçüde kontrol altına alınabilir. Entegre mücadele (IPM) yaklaşımı, çevre dostu ve sürdürülebilir çözümler sunar.

 

🔍 Anahtar Kelimeler:

gül külleme hastalığı, podosphaera pannosa, güllerde mantar hastalıkları, külleme belirtileri, gül külleme mücadelesi, gül hastalıklarına karşı ilaçlama, sphaerotheca pannosa