Patates Gübrelemesi Nasıl Yapılır?

Patates (Solanum tuberosum), yüksek verim ve yumru kalitesi elde etmek için dengeli ve hassas bir gübreleme yönetimi gerektiren bir üründür. Gübreleme, özellikle yumru oluşumu ve büyümesi dönemlerinde kritik öneme sahip olan Azot (N), Fosfor (P), Potasyum (K) ve bazı mikro besin elementlerinin yönetimine dayanır.

İşte patates gübrelemesinin temel prensipleri ve uygulama zamanları:

🥔 Patates Gübrelemesi Nasıl Yapılır? Verim ve Yumru Kalitesini Artırma

Patates, genellikle klora karşı hassas ve Potasyum ile Fosfor ihtiyacı yüksek olan bir bitkidir. Gübreleme programı, mutlaka toprak analizi sonuçlarına göre yapılmalı ve yetiştirilecek çeşidin (erkenci, geççi) özelliklerine göre ayarlanmalıdır.

1. Temel Besin Elementleri ve Uygulama Zamanları

A. Potasyum (K) Gübrelemesi (En Kritik Element)

Potasyum, patatesin verimini, yumru büyüklüğünü, depolama ömrünü ve hastalık direncini doğrudan belirleyen en önemli besin elementidir.

• İhtiyaç Miktarı: Patatesin Potasyum ihtiyacı çok yüksektir ve genellikle Azot ihtiyacını geçer.

• Form Seçimi (ÖNEMLİ): Patates, Klora karşı hassastır. Klorürlü potasyum gübreleri (Potasyum Klorür / KCl) yumru kalitesini ve kuru madde oranını düşürebilir. Bu nedenle, klor içermeyen Potasyum Sülfat gübresi tercih edilmelidir.

• Uygulama Zamanı: İhtiyacın tamamı taban gübresi olarak veya %70-80'i taban, geri kalanı boğaz doldurma döneminde üst gübre olarak verilmelidir.

B. Fosfor (P) Gübrelemesi (Kök ve Yumru Başlangıcı)

Fosfor, erken kök gelişimi, iyi kardeşlenme ve yumru oluşumunu (tüberizasyon) tetiklemek için hayati öneme sahiptir.

• Uygulama Zamanı: Fosfor, toprakta çok yavaş hareket ettiği için, ihtiyacın tamamı ekim sırasında (taban gübresi) tohumun altına veya yanına bant şeklinde verilmelidir. Bu, genç bitkinin hızlı bir şekilde Fosfora ulaşmasını sağlar.

• Kullanılan Gübreler: Diamonyum Fosfat (DAP) veya Triple Süper Fosfat (TSP).

C. Azot (N) Gübrelemesi (Büyüme ve Erken Gelişim)

Azot, yaprak ve sap büyümesini sağlar. Ancak hasat öncesi dönemde aşırı Azot, yumru oluşumunu geciktirir ve hasat sonrası depolamayı olumsuz etkiler.

• Uygulama Zamanı: Azot, genellikle iki veya üç parçaya bölünerek verilir:

  1. Taban Gübresi (%25-30): Ekim sırasında.

  2. 1. Üst Gübreleme (%40-50): Bitkiler 15-25 cm boya ulaştığında veya ilk boğaz doldurma sırasında.

  3. 2. Üst Gübreleme (Gerekirse Kalan miktar): Yumru oluşumunun başladığı dönemde (çiçeklenme öncesi).

• Önemli Kural: Yumruların büyümeye başladığı ve kuru madde birikiminin hızlandığı çiçeklenme döneminden sonra Azot verilmemelidir.

2. Mikro Besin Yönetimi

Patates için özellikle iki mikro besin kritik öneme sahiptir:

A. Kalsiyum (Ca) Yönetimi

• Önem: Kalsiyum, yumruların hücre duvarı sağlamlığı ve dayanıklılığı için hayati elementtir. Yeterli Kalsiyum, yumruların iç kararmasını (Internal Black Spot), çekirdek çürümesini ve diğer fizyolojik bozuklukları önler.

• Uygulama Yöntemi: Kalsiyum, toprakta çok yavaş hareket eder. Bitki, Kalsiyumu doğrudan yumru köklerinden değil, yumrunun oluştuğu çevreden almalıdır. Bu nedenle:

  • Yumru oluşumunun başladığı dönemde, Kalsiyum içeren gübreler (Örn: Kalsiyum Nitrat) yumru bölgesi yakınındaki toprağa uygulanmalıdır.

  • Yapraktan uygulama, yapraklara faydalı olsa da, yumru kalitesine doğrudan etki etmez.

B. Magnezyum (Mg)

• Önem: Fotosentez için önemlidir. Eksikliği genellikle hafif ve kumlu topraklarda görülür.

• Uygulama: Magnezyum Sülfat, taban gübresi olarak veya eksiklik belirtileri görüldüğünde yapraktan uygulanabilir.

3. Gübreleme Takvimi Özeti