Şeker Pancarı Gübrelemesi Nasıl Yapılır?

Şeker pancarı (Beta vulgaris), yüksek oranda kök verimi ve şeker içeriği hedefleyen yoğun tarım yapılan bir bitkidir. Başarılı bir şeker pancarı gübrelemesi, toprağın derinliklerine ulaşan kök sistemini desteklemek ve danenin kalite parametrelerini (şeker oranını) optimize etmek için kritik öneme sahiptir.

İşte şeker pancarı gübrelemesinin temel prensipleri ve uygulama stratejileri:

🍬 Şeker Pancarı Gübrelemesi Nasıl Yapılır? Kök Verimi ve Şeker Oranını Artırma Stratejileri

Şeker pancarı, topraktan Azot (N), Fosfor (P), Potasyum (K) ve özellikle Sodyum (Na) ile Bor (B) gibi mikro besinleri yüksek miktarda çeker. Gübreleme planı, mutlaka toprak analizi sonuçlarına göre yapılmalıdır.

1. Azot (N) Gübrelemesi (Verim Kontrolü)

Azot, kök ve yaprak gelişimini hızlandırır, ancak aşırı Azot uygulaması, kök verimini artırırken şeker oranını ciddi şekilde düşürür (melas oluşumunu artırır) ve hasat kalitesini bozar.

• İhtiyaç: Azot miktarı, toprak analizi ve önceki ürünün durumuna göre çok dikkatli belirlenmelidir.

• Uygulama Zamanı: Azot, genellikle ikiye bölünerek uygulanır:

  1. Taban Gübrelemesi (%30-40): Ekim sırasında veya hemen önce.

  2. Üst Gübrelemesi (%60-70): Bitkiler 4-6 yapraklı döneme ulaştığında (hızlı büyüme başlangıcı).

• Önemli Kural: Kök gelişiminin yavaşlaması ve şeker birikiminin başlaması için Haziran sonu veya Temmuz başından sonra kesinlikle Azotlu gübre verilmemelidir.

2. Fosfor (P) ve Potasyum (K) Gübrelemesi

Fosfor ve Potasyum, kışa dayanım, su kullanımı ve kök kalitesi için temeldir.

A. Fosfor (P)

• Rolü: Erken kök gelişimi, genç bitkinin soğuğa dayanımı ve enerji transferi için gereklidir.

• Uygulama: Fosforun %100'ü toprakta yavaş hareket ettiği için, ekim sırasında taban gübresi olarak verilmelidir.

• Kullanılan Gübreler: Diamonyum Fosfat (DAP) veya kompoze gübreler.

B. Potasyum (K)

• Rolü: Hücre turgorunu ve su dengesini düzenler, stres koşullarına dayanıklılığı artırır ve fotosentezi destekler.

• Uygulama: Potasyumun da genellikle tamamı taban gübresi olarak verilmelidir.

• Öneri: Potasyum Sülfat, Klorür içermesi nedeniyle Sodyum Klorür birikimine yol açabileceği için tercih edilebilir (Özellikle Na eksikliği olan yerlerde).

3. Mikro Besinler ve Özel Elementler

Şeker pancarı, bazı mikro besin eksikliklerine karşı çok hassastır ve bunlar kaliteyi doğrudan etkiler.

A. Bor (B) Gübrelemesi (En Kritik Mikro Besin)

• Önem: Bor eksikliği, şeker pancarında 'Kök Çürüklüğü' (Heart Rot) denen hastalığa yol açar. Kökün tepe kısmı kararır, çatlar ve çürür. Bor, şeker taşınımı ve hücre duvarı oluşumu için hayati öneme sahiptir.

• Uygulama Zamanı: Özellikle genç yapraklar 6-8 cm uzunluğa ulaştığında yapraktan uygulama en hızlı çözümdür. Toprak analizi Bor eksikliğini gösteriyorsa, ekim sırasında da Boraks ile desteklenmelidir.

B. Sodyum (Na)

• Önem: Şeker pancarı, Sodyum'a pozitif tepki veren az sayıdaki bitkiden biridir. Sodyum, Potasyumun bir kısmının yerine geçerek su dengesini ve yaprak alanını artırabilir.

• Uygulama: Eksikliği kesinleşmiş topraklarda, sodyum nitrat gibi gübreler veya çiftlik gübresi ile takviye yapılabilir.

4. Çiftlik Gübresi ve Organik Madde

Şeker pancarı, organik maddesi yüksek topraklarda çok daha iyi gelişir.

• Çiftlik Gübresi: Ekimden önce toprağa iyi yanmış çiftlik gübresi uygulamak, toprağın yapısını iyileştirir, su tutma kapasitesini artırır ve uzun süreli besin salınımı sağlar.

• Zamanlama: Çiftlik gübresi sonbaharda veya kış aylarında tarlaya yayılarak toprağa karıştırılmalıdır.