Yonca Gübrelemesi Nasıl Yapılır?

Yonca (Medicago sativa), yüksek protein içeriği ve çok yıllık olması nedeniyle en değerli yem bitkilerinden biridir. Baklagil olması nedeniyle atmosferdeki Azotu bağlama yeteneğine sahip olduğundan, gübreleme stratejisi diğer yem bitkilerinden farklıdır ve temel olarak Fosfor (P), Potasyum (K) ve Kükürt (S) elementlerine odaklanır.

İşte yonca gübrelemesinin temel prensipleri:

🌿 Yonca Gübrelemesi Nasıl Yapılır? Azot Yönetimi ve Temel Prensipler

Yonca, bir kez kurulduktan sonra tarlada 5-7 yıl kalabilir. Bu nedenle, ilk kurulumda doğru gübreleme yapmak ve sonraki yıllarda düzenli Potasyum takviyesi sağlamak verimlilik için kritiktir.

1. Fosfor (P) Gübrelemesi (Kurulum ve Kök Gelişimi)

Fosfor, yoncanın kurulum aşamasında güçlü bir kök sistemi oluşturması ve nodül (Azot bağlayan yumrular) gelişimini desteklemesi için en önemli elementtir.

• Zamanlama: Fosforun %100'ü, tohum ekiminden hemen önce veya ekim sırasında taban gübresi olarak verilmelidir.

• Önem: Fosfor, bitkinin toprak altındaki katmanlara inerek suyu daha verimli kullanmasını sağlayan derin ve güçlü kök sistemi geliştirmesi için şarttır.

• Kullanılan Gübreler: Diamonyum Fosfat (DAP) veya Triple Süper Fosfat (TSP) kullanılır.

2. Potasyum (K) Gübrelemesi (Verim ve Kışa Dayanım)

Potasyum, yoncanın çok yıllık doğası ve yüksek hasat sayısı nedeniyle toprakta en çok eksilen elementtir. Potasyum, sap dayanımını, soğuğa dayanıklılığı ve verimi artırır.

• İlk Uygulama: Potasyumun bir kısmı ekim sırasında taban gübresi olarak verilir.

• İdame Uygulaması (Kritik): Yonca hasat edildikçe topraktan büyük miktarda Potasyum uzaklaşır. Bu nedenle, Potasyumun geri kalanı veya tamamı, her yıl ilkbahar başlangıcında veya kışa girmeden önce (son biçimden sonra) üst gübre olarak uygulanmalıdır.

• Kullanılan Gübreler: Potasyum Sülfat en yaygın tercihtir.

3. Azot (N) Gübrelemesi (Dikkatli Kullanım)

Yonca, baklagil olduğu için köklerindeki Rhizobium bakterileri aracılığıyla havadaki serbest Azotu bağlayarak kendi ihtiyacını karşılayabilir.

• Yeni Kurulumda: Azot, sadece ilk ekim sırasında bitkinin ilk birkaç haftalık gelişimini desteklemek için düşük miktarda (starter Azot) verilebilir. Bu, nodüller tam olarak gelişene kadar bitkinin hızlıca büyümesine yardımcı olur.

• Sonraki Yıllarda: Sağlıklı bir yoncada, Azotlu gübreye ihtiyaç yoktur ve verilmemelidir. Fazla Azot, Azot bağlayıcı bakterilerin çalışmasını engeller ve maliyeti artırır.

• İstisna: Nodül oluşumunun yetersiz olduğu veya toprağın çok fakir olduğu durumlarda düşük dozda Azot verilebilir.

4. Mikro Besin Yönetimi

A. Kükürt (S)

• Önem: Kükürt, yoncanın temel hedefi olan protein sentezi için hayati bir bileşendir (amino asitlerin yapısında bulunur).

• Uygulama: Eksiklik durumunda Potasyum Sülfat veya Amonyum Sülfat gibi kükürt içeren gübreler tercih edilmelidir.

B. Bor (B)

• Önem: Çiçeklenme ve tohum tutumu için önemlidir. Bor eksikliği, özellikle kumlu ve organik maddesi düşük topraklarda görülür.

• Uygulama: Eksiklik durumunda, genellikle yapraktan uygulama veya ekim öncesi Boraks uygulaması önerilir.

5. Uygulamada Dikkat Edilmesi Gerekenler

Toprak pH'ı: Yonca, 6.5 - 7.5 arasındaki nötr pH değerlerini sever. Eğer toprak asidik (düşük pH) ise, gübreleme öncesi kireçleme yapılması, hem yoncanın gelişimini hem de Rhizobium bakterilerinin Azot bağlama verimini artırır.