Ispanak Gübrelemesi Nasıl Yapılır?

Ispanak (Spinacia oleracea), hızlı büyüyen ve ticari değeri yapraklarının kalitesine ve büyüklüğüne bağlı olan bir yaprak sebzesidir. Başarılı bir ıspanak gübrelemesi, hızlı ve bol yaprak üretimine odaklanmalı, ancak insan sağlığı için kritik öneme sahip olan nitrat birikimini önlemek amacıyla hasat öncesi Azot (N) yönetimine çok dikkat edilmelidir.

İşte ıspanak gübrelemesinin temel prensipleri:

🌿 Ispanak Gübrelemesi Nasıl Yapılır? Hızlı Büyüme ve Nitrat Yönetimi

Ispanak, sığ kök sistemi nedeniyle toprağın yüzeye yakın katmanındaki besinleri hızlıca kullanır. Bu durum, gübrelerin kolayca yıkanabileceği anlamına gelir. Bu yüzden gübreleme sık ve düşük dozlarda yapılmalıdır. Toprak analizi her zaman gübre dozajını belirlemede kılavuz olmalıdır.

1. Azot (N) Gübrelemesi (Hayati Element)

Azot, ıspanakta yaprak büyüklüğünü, sayısını ve rengini (koyu yeşil) belirleyen en önemli elementtir.

• Uygulama Zamanı: Ispanağın kısa büyüme süresine sahip olması nedeniyle Azot, yıkanma kayıplarını en aza indirmek için iki veya üç aşamada bölünerek verilmelidir:

  1. Taban Gübrelemesi (%20-30): Ekim/dikim sırasında Fosfor ve Potasyum ile birlikte verilir.

  2. Üst Gübreleme (Bölünmüş Dozlar): Bitkiler tarlaya tutunduktan sonra ve hızlı yaprak büyümesi döneminde kalan Azot bölünerek uygulanır.

• Kritik Kural (Nitrat Birikimi): Ispanağın yapraklarında nitrat birikimini önlemek için, hasattan mutlaka 2-3 hafta önce (çeşide ve sıcaklığa bağlı olarak) Azotlu gübrelemeye tamamen son verilmelidir. Bu kural, hem ürün kalitesi hem de insan sağlığı açısından çok önemlidir.

• Kullanılan Gübreler: Amonyum Nitrat, kükürt ihtiyacı varsa Amonyum Sülfat veya damlama sulamada Kalsiyum Nitrat tercih edilir.

2. Fosfor (P) Gübrelemesi (Kök ve Erken Gelişim)

Fosfor, özellikle soğuk toprakta erken kök gelişimi ve fidenin tarlaya tutunması için gereklidir.

• Uygulama Zamanı: Fosforun %100'ü, ekim/dikim sırasında taban gübresi olarak verilmelidir.

• Uygulanan Gübreler: Diamonyum Fosfat (DAP) veya NPK kompoze gübreler.

3. Potasyum (K) Gübrelemesi

Potasyum, ıspanakta hücre duvarı sağlamlığını, yaprakların gevrek yapısını, hastalıklara ve kuraklık stresine karşı direncini artırır.

• Uygulama Zamanı: Potasyumun büyük bir kısmı Fosforla birlikte taban gübresi olarak verilir.

• Kullanılan Gübreler: Potasyum Sülfat tercih edilir.

4. Mikro Besin Yönetimi ve pH

• Demir (Fe): Yüksek pH'lı (alkali) veya kireçli topraklarda demir eksikliği görülebilir ve bu, genç yapraklarda sararmaya (kloroz) neden olur.

• pH Yönetimi: Ispanak, nötr veya hafif alkali (pH 6.0-7.5) toprakları sever. pH'ın bu aralıkta tutulması, özellikle demir ve diğer mikro besinlerin alımını kolaylaştırır.

• Mücadele: Demir eksikliği varsa, Demir Şelat (chelate) formunda yapraktan uygulama yapılabilir.

5. Uygulama Yöntemi: Fertigasyon veya Serpme

• Fertigasyon (Damlama Sulama): Ispanağın kısa büyüme döngüsü ve sürekli besin ihtiyacı nedeniyle en verimli yöntemdir. Azot ve potasyumun sürekli ve dengeli verilmesini sağlar.

• Serpme: Üst gübreler serpme olarak uygulanıyorsa, gübrenin yapraklar üzerinde kalmamasına dikkat edilmeli, hemen ardından sulama yapılarak gübrenin kök bölgesine inmesi sağlanmalıdır.