Arpa - Buğday Gübrelemesi Nasıl Yapılır?

Arpa ve Buğday (Triticum aestivum ve Hordeum vulgare) gibi kışlık tahılların gübrelemesi, verimi ve protein içeriğini optimize etmek için kritik öneme sahiptir. Gübreleme stratejisi, bitkinin büyüme dönemlerine (kardeşlenme, sapa kalkma, başaklanma) göre Azot (N), Fosfor (P) ve Potasyum (K) elementlerinin zamanında ve doğru formda verilmesine dayanır.

İşte Arpa ve Buğday için gübrelemenin temel prensipleri:

🌾 Arpa - Buğday Gübrelemesi Nasıl Yapılır? Verim ve Protein İçeriği İçin Stratejiler

Tahıl gübrelemesinde Azot, en çok verimi etkileyen elementtir. Ancak Fosfor ve Potasyum, özellikle zorlu kış koşullarına dayanım ve hastalıklara direnç için önemlidir. Tüm gübre miktarları ve formları, her zaman toprak analizine göre belirlenmelidir.

1. Fosfor (P) ve Potasyum (K) Gübrelemesi (Taban Gübresi)

Fosfor ve Potasyum, toprakta yavaş hareket eden ve bitkinin erken dönemde köklenmesi için hayati olan elementlerdir.

• Zamanlama: Fosfor ve Potasyum ihtiyacının tamamı veya büyük çoğunluğu, ekim sırasında veya ekimden hemen önce taban gübresi olarak verilmelidir.

• Amaç: Erken dönemde güçlü kök sisteminin oluşmasını sağlamak, kışa dayanıklılığı artırmak ve sapların sertleşmesini desteklemektir.

• Uygulama Yöntemi: Tohum yatağına, tohumla temas etmeyecek şekilde bant halinde uygulanması, bitkinin erken dönemde bu besinlere kolayca ulaşmasını sağlar.

• Kullanılan Gübreler: Diamonyum Fosfat (DAP) veya NPK içerikli kompoze gübreler (Örn: 20-20-0, 15-15-15) tercih edilir.

2. Azot (N) Gübrelemesi (Üst Gübreleme)

Azot, tahıl gübrelemesinin en kritik ve hassas kısmıdır. Fazlası yatmaya, eksiği ise verim ve protein kaybına yol açar. Azot, genellikle 2 veya 3 parçaya bölünerek uygulanır.

Önemli Azot Yönetimi İpuçları:

• İlk Üst Gübreleme (Kardeşlenme): Soğuk topraklarda Azot alınımı zor olduğu için, Amonyum Sülfat ($NH_4$ içeren) tercih edilebilir.

• İkinci Üst Gübreleme (Sapa Kalkma): Bu dönemde toprağın ısınmasıyla bitki hızlı Azot çekişine başlar. Hava sıcaklığına ve nem durumuna göre hızlı çözünen Amonyum Nitrat veya Üre kullanılır.

• Üre Kullanımı: Üre, nemli toprakta ve toprağa karıştırılarak kullanılmalıdır. Yüzeye serpildiğinde, sıcak ve rüzgârlı havada Amonyak Kaybı (gazlaşma) riski çok yüksektir.

3. Mikro Besin Yönetimi

Tahıllar, genel olarak diğer bitkiler kadar mikro besinlere hassas olmasa da, bazı eksiklikler verimi düşürebilir:

• Çinko (Zn): Özellikle yüksek pH'lı (alkali) topraklarda ve Fosforun aşırı kullanıldığı durumlarda eksiklik görülebilir.

• Bakır (Cu): Özellikle kireçli (pH'ı yüksek) ve kumlu topraklarda eksikliği, dane dolumunu ve başak gelişimini etkileyebilir.

• Uygulama: Çinko ve Bakır eksikliği belirtileri görülürse, genellikle yapraktan gübreleme ile hızlı bir şekilde takviye edilir. Bu uygulama, kardeşlenme veya sapa kalkma dönemindeki Azotlu gübrelemeyle birleştirilebilir.