Dip Kurtları (Capnodis Carbonaria) Zararlısı Hakkında Bilgi
Dip Kurtları (Capnodis Carbonaria) Zararlısı Hakkında Bilgiler 🌳🐛
Dip Kurdu (Capnodis carbonaria), özellikle sert çekirdekli meyve ağaçlarında (badem, kayısı, şeftali, erik, kiraz) büyük zarara neden olan, Buprestidae (Metalik Parlak Böcekler) familyasına ait bir zararlıdır. Halk arasında'Ağaç Teke Böceği' veya'Kök Kurdu' olarak da bilinir.
Zararın asıl kaynağı, böceğin ergin hali değil, ağacın kök ve kök boğazı kısmında yaşayan **larvaları (kurtları)**dır.
1. Zarar Şekli ve Önemi
Dip kurdunun en büyük zararı larvalarıdır ve bu zarar genellikle ağacın ölümüne yol açar:
-
Larva Zararı: Dişi böcekler yumurtalarını ağacın kök boğazı yakınına, toprağa bırakır. Yumurtadan çıkan larvalar, toprak altında ilerleyerek kök boğazına ve ana köklere girer.
-
Beslenme: Larvalar, kök boğazı ve ana köklerin odun dokusu ile kabuk arasındaki kambiyum tabakasını yiyerek beslenir. Kambiyum tabakası, bitkinin su ve besin taşıyan damarlarının bulunduğu hayati bölgedir.
-
Sonuç: Larvaların açtığı galeriler, ağacın su ve besin iletimini tamamen keser.
-
Genç Ağaçlar: Larvaların yoğun olduğu genç fidan ve ağaçlar, birkaç ay içinde tamamen kurur ve ölür.
-
Yaşlı Ağaçlar: Yaşlı ağaçlar da zamanla zayıflar, verimleri düşer ve rüzgâr gibi dış etkenlere karşı dayanıklılıklarını kaybederek devrilir.
-
2. Zararlının Yaşam Döngüsü
Dip kurdunun yaşam döngüsü genellikle 1 ila 2 yıl sürer ve zararın sürekliliğini sağlar:
| Aşama | Dönem | Özellikler |
| Ergin (Böcek) | İlkbahar (Nisan-Mayıs) - Sonbahar | Yaklaşık 3 cm uzunluğunda, siyah veya koyu kahverengi, metalik parlak, yassı böceklerdir. Ağaçların taze sürgün ve yapraklarını yiyerek olgunlaşma beslenmesi yapar, bu da ikincil bir zarardır. |
| Yumurta | Yaz (Haziran-Ağustos) | Dişiler yumurtalarını, genellikle kurak topraklarda, kök boğazının 2-3 cm yakınına bırakır. |
| Larva (Dip Kurdu) | Tüm yıl (1-2 yıl) | Yumurtadan çıkan larva, toprağa girer ve kök boğazına ulaşır. Larva, krem beyazı renkte, baş kısmı genişlemiş, ayaksız bir kurttur. Ağacın odununda galeriler açarak 1-2 yıl beslenir. En zararlı dönemdir. |
| Pupa | İlkbahar | Larva gelişimini tamamladıktan sonra kök içinde pupa olur ve bir süre sonra ergin böceğe dönüşür. |
3. Mücadele Yöntemleri
Dip kurdu mücadelesi zor ve süreklilik gerektiren bir süreçtir, çünkü larvalar toprak altında ve odun dokusu içinde korunur.
A. Kültürel Önlemler (Önleyici)
-
Ağaç Sağlığı: Ağaçları iyi sulayarak ve gübreleyerek sağlıklı tutmak, zararlıya karşı direnci artırır.
-
Kök Boğazı Temizliği: Ağacın kök boğazının toprak, yabancı ot ve diğer bitkisel kalıntılardan temiz tutulması, yumurta bırakmayı zorlaştırır.
-
Zararlı Köklerin Temizlenmesi: Kurumuş veya zayıflamış ağaçlar bahçeden çıkarılmalı ve imha edilmelidir (yakılmalıdır). Bu, zararlının çoğalma kaynağını ortadan kaldırır.
B. Mekanik Mücadele
-
Ergin Toplama: Ergin böcekler uçmaya başlamadan önce, sabah erken saatlerde ağaçlar silkelenerek yere düşen erginler toplanıp imha edilmelidir (Nisan-Mayıs).
-
Yumurta ve Larva İmhasi: Kök boğazı çevresi ve kabuk altındaki yumurtalar ve genç larvalar kesici aletlerle temizlenip imha edilmelidir.
C. Kimyasal Mücadele
Kimyasal mücadele, zorunlu hallerde ve doğru zamanda yapılmalıdır:
-
Ergin Mücadelesi: Ergin böcekler ağaçların taze sürgünlerinde beslenirken, uygun zirai ilaçlarla ilaçlama yapılabilir. İlaçlama zamanlaması, erginlerin tarlalarda görülmeye başladığı ve yumurtlamadan önceki döneme denk getirilmelidir.
-
Kök Boğazı İlaçlaması: Larvaların köke girişi sırasında etki edebilmesi için kök boğazı bölgesine ruhsatlı toprak ilaçları uygulanabilir. Ancak larvalar odun dokusuna girdikten sonra kimyasal mücadelenin etkinliği düşer.
Önemli Not: Dip kurdu mücadelesinde en etkili yöntem, zararlının yayılmasını engellemek için ergin böceklerin yumurtlamadan önce kontrol altına alınmasıdır. Kimyasal mücadele ve uygulama dozları için mutlaka yerel tarım müdürlüklerine veya yetkili ziraat mühendislerine danışılmalıdır.
- Sorhocam
- ***@sorhocam.com
Bu zararlının mücadelesinde Mayıs ve temmuz ayı dikkate alınmalıdır. Bu zararlı için 480 g/l chloroypfos ethly aktif maddesi kullanılabilir. Konu hakkında zirai ilaç bayiliği yapan yetkili arkadaşlardan kapsamlı bilgi alabilirsiniz.
- Şerafettin
- ***@sorhocam.com