Köşeli Yaprak Lekesi Hastalığı Belirtileri Ve Nedenleri
Köşeli Yaprak Lekesi Hastalığı Belirtileri ve Nedenleri
Hastalık etmeni Pseudomonas syringae pv. lachrymans, kabakgiller (Cucurbitaceae) familyasından bitkilerde (salatalık, kavun, kabak) görülen, halk arasında Köşeli Yaprak Lekesi hastalığı olarak bilinen önemli bir bakteriyel enfeksiyondur.
Bu hastalık, sulu görünümlü yaprak lekeleri ve meyvelerdeki yaraları ile karakterize edilir.
🦠 1. Hastalık Etmeni ve Yayılımı
-
Etmen: Pseudomonas syringae pv. lachrymans (Gram negatif, çubuk şeklinde bir bakteri).
-
Hastalık Adı: Köşeli Yaprak Lekesi (Angular Leaf Spot).
-
Yaşayış Şekli: Bakteri, kışı hastalıklı bitki kalıntıları, topraktaki kök artıkları ve özellikle tohumlar üzerinde geçirir.
-
Yayılma:
-
Su Sıçraması: Yağmur ve özellikle üstten sulama (yağmurlama) yoluyla yaprak yüzeyine sıçrayan su, bakterinin bir bitkiden diğerine hızla yayılmasını sağlar.
-
Rüzgar ve Aletler: Rüzgar, tarım aletleri, işçilerin elleri ve böcekler de bulaşmayı kolaylaştırır.
-
-
Kritik Koşullar: Hastalık, ılık ila serin sıcaklıklar 18{C} - 24{C} ve yüksek nem (%90'dan fazla) ile yaprak yüzeyinin uzun süre ıslak kalması durumunda en şiddetli şekilde görülür.
💧 2. Belirtileri ve Verdiği Zarar
P. syringae pv. lachrymans, bitkinin yaprak, gövde ve meyve kısımlarında zarara neden olur.
A. Yapraklardaki Belirtiler (Köşeli Yaprak Lekesi)
-
Sulu Görünüm: Başlangıçta yaprak alt yüzeyinde, suya doymuş, koyu yeşil, küçük noktalar şeklinde başlar.
-
Köşeli Şekil: Bakteri, damarlar arasında yayıldığı için lekeler zamanla damarlar tarafından sınırlandırılır ve keskin köşeli bir görünüm alır. (Hastalığın ismini almasının nedeni budur.)
-
Bakteriyel Akıntı: Yüksek nemde, lekelerin alt yüzeyinde kuruyarak beyazımsı kabuklar bırakan sümüksü bir bakteri akıntısı (eksuda) gözlenir.
-
Yırtılma: Lekeler yaşlandıkça kahverengi ve kuru hale gelir, merkezleri düşerek yaprakta delikler oluşturur.
B. Gövde ve Meyvedeki Belirtiler
-
Gövdeler: Hastalık sürgün ve gövde üzerinde uzun, suyla ıslanmış görünümlü lekelere neden olabilir. Bu lekeler ilerlerse gövdede çatlaklara yol açar.
-
Meyveler:
-
Genç meyvelerde küçük, suyla ıslanmış, gri veya beyazımsı lekeler görülür.
-
Bu lekeler, meyve kabuğunun derinliklerine nüfuz edebilir ve enfeksiyon meyvenin iç kısmına yayılabilir.
-
Meyve zararı, ürünün ticari değerini tamamen düşürür ve depolama sırasında ikincil çürüklüklere zemin hazırlar.
-
🛡️ 3. Mücadele Yöntemleri
Bakteriyel hastalıklarda, tedavi yerine önleyici kültürel önlemler ve kimyasal koruma esastır.
A. Kültürel Mücadele (Hijyen ve Önleme)
-
Sertifikalı Tohum: Hastalığın ana bulaşma kaynağı olduğu için, mutlaka bakteriden ari olduğu test edilmiş sertifikalı tohumlar kullanılmalıdır.
-
Münavebe (Ekim Nöbeti): Kabakgillerin yetiştirildiği alana en az iki yıl boyunca kabakgillerden başka bir ürün ekilmelidir.
-
Sulama Yöntemi: Üstten sulamadan (yağmurlama) kesinlikle kaçınılmalı, damla sulama tercih edilmelidir. Bu, yaprak ıslaklık süresini minimuma indirir.
-
Bitki Atıklarının İmhası: Hastalık görülen tarlalardan hasat sonrası bitki kalıntıları derin sürümle toprağa gömülmeli veya yakılarak imha edilmelidir.
-
Hava Sirkülasyonu: Özellikle sera gibi kapalı alanlarda, nemin birikmesini önlemek için uygun havalandırma sağlanmalıdır.
B. Kimyasal Mücadele
-
Bakırlı Bileşikler: Bakteriyel hastalıklara karşı en yaygın ve etkili koruyucular bakırlı preparatlardır (Bakır hidroksit, Bordo bulamacı vb.).
-
Uygulama Zamanı: Kimyasal mücadele, özellikle ilkbaharda ilk gerçek yapraklar görülmeye başladığında, koruyucu amaçlı olarak ve yağışlı/nemli dönemlerden hemen önce yapılmalıdır.
-
Tekrarlama: Hastalığın yayılması için uygun koşullar (yüksek nem) devam ettiği sürece, ilaçlamalar düzenli aralıklarla tekrarlanmalıdır.
Özetle: Köşeli Yaprak Lekesi ile mücadelede anahtar, tohumdan bulaşmayı engellemek ve bitkinin ıslak kalma süresini azaltmaktır.
Bu hastalığa karşı dayanıklı olan salatalık veya kavun çeşitleri hakkında bilgi almak ister misiniz?
