Yaprak Piresi Nedir? Zararları Ve Mücadele Yöntemleri

Yaprak Pireleri (Empoasca spp.). Bu zararlılar, küçük boyutlarına rağmen özellikle genç sürgünler ve yapraklardan özsu emerek tarımsal bitkilerde ciddi verim ve kalite kayıplarına neden olabilir. İşte Empoasca cinsine ait yaprak pirelerinin genel özellikleri, zararları ve mücadele yöntemleri:

🌿 Yaprak Pireleri (Empoasca spp.)

Yaprak Pireleri (Cicadellidae familyası), Empoasca cinsi altında toplanan ve genellikle yeşil renkte olan, hareketli zararlılardır. Çoğu zaman'yeşil kurtçuk' veya'küçük çekirge' olarak adlandırılırlar.

1. Tanımı ve Yaşayışı

2. Zarar Şekilleri

Yaprak pireleri, hem nimf hem de ergin dönemde bitkilerin özsuyunu emerek beslenirler ve beslenme sırasında toksik maddeler salgılarlar.

1. Doğrudan Zarar (Özsuyu Emme):

   • Yaprağın alt yüzeyinden beslenerek bitki özsuyunu emerler.

   • Beslenme sırasında salgıladıkları toksik maddeler nedeniyle yaprak damarları tıkanır.

2. Yaprak Kıvrılması ve Sararması:

   • Yaprakların damar aralarında soluk, sarımsı veya beyazımsı benekler oluşur.

   • Şiddetli bulaşmalarda, yaprak kenarları yukarı doğru kıvrılır ve kızıl-kahverengi bir renk alır (özellikle patates ve pamukta). Bu duruma 'Hopperburn' veya 'Pire Yanığı' denir.

   • Yapraklar zamanla kuruyarak dökülür, bu da fotosentez alanını ciddi şekilde azaltır.

3. Gelişme Geriliği:

   • Genç sürgünlerde beslenme, sürgünlerin bodurlaşmasına ve şeklinin bozulmasına yol açar.

   • Meyve ağaçlarında verim ve kalitede düşüş gözlenir.

4. Virüs Taşıyıcılığı:

   • Bazı Empoasca türleri, bitkiler arasında virüs hastalıklarını (örneğin patateste bazı mozaik virüsleri) taşıyarak dolaylı zarara neden olurlar.

3. Mücadele Yöntemleri

Yaprak pireleri ile mücadelede erken teşhis ve doğru zamanlama kritik öneme sahiptir.

A. Kültürel Önlemler

1. Yabancı Ot Temizliği: Yaprak pirelerinin barındığı ve çoğaldığı yabancı otlar (özellikle tarla kenarlarında) düzenli olarak imha edilmelidir.

2. Kışlak Kontrolü: Kışlak olarak kullanılan bitki artıkları ve dökülen yapraklar temizlenerek imha edilmelidir.

3. Kuvvetli Bitki Yetiştirme: Dengeli gübreleme ve sulama ile bitkilerin sağlıklı ve güçlü tutulması, zarara karşı direncini artırır.

B. Kimyasal Mücadele

Kimyasal mücadeleye, ancak zararlı popülasyonu ekonomik zarar eşiğini aştığında başlanmalıdır.

• Zamanlama: İlaçlama, ilk erginler veya nimfler görüldüğünde veya yaprakta ilk zarar belirtileri (sararma/beneklenme) ortaya çıkmaya başladığında yapılmalıdır.

• Eşik Değerler: Farklı ürünler için farklı eşik değerler kullanılmakla birlikte, genellikle gözlemlenen zararlı sayısına göre ilaçlamaya karar verilir (örneğin pamukta yaprak başına belli bir nimf sayısı veya tarlada belli bir oranda bulaşma).

• Uygulama: İlaçlama, zararlıların genellikle beslendiği yaprağın alt yüzeyini iyi kaplayacak şekilde yapılmalıdır.

C. Biyolojik Mücadele

Empoasca türlerinin doğal düşmanları arasında predatör böcekler (uğur böcekleri, altıngözler) ve parazitoit arılar bulunur. Kimyasal mücadelede bu faydalı böceklere zarar vermeyen seçici ilaçların tercih edilmesi, doğal dengenin korunması açısından önemlidir.

❓ Sıkça Sorulan Sorular (SSS)

1. Yaprak pirelerinin en belirgin zararı nedir?

En belirgin zarar, beslenme sonucu yaprak damarlarının tıkanmasıyla oluşan ve yaprak kenarlarının yukarı doğru kıvrılıp kızıl-kahverengi renk aldığı'Pire Yanığı' (Hopperburn) adı verilen durumdur.

2. Yaprak pireleri nasıl hareket eder?

Yaprak pireleri, rahatsız edildiklerinde hızla yanlara doğru yürürler veya bulundukları yerden zıplayarak kaçarlar. Bu hareket tarzı, onları diğer zararlılardan ayıran en önemli fiziksel özelliktir.

3. Empoasca hangi bitkilerde sorun yaratır?

Çok geniş bir konukçu yelpazesine sahiptirler. En kritik zararı pamuk, patates, fasulye gibi tarla ve sebze bitkilerinde verirken, meyve ağaçlarında (elma, armut) da görülebilirler.

4. Yaprak pireleriyle mücadelede en kritik kültürel yöntem nedir?

En kritik kültürel yöntem, zararlıların barındığı ve çoğaldığı alanlar olan yabancı otların düzenli olarak temizlenmesi ve imha edilmesidir.

5. Kimyasal mücadelede yaprağın hangi yüzeyi hedeflenmelidir?

Yaprak pireleri genellikle yaprağın alt yüzeyinde beslendiği için, kimyasal mücadelede ilacın yaprağın alt yüzeyini iyice kaplayacak şekilde atılması başarıyı artırır.