Bağ Üvezi Nedir? Zararları Ve Mücadele Yöntemleri

Bağ üvezi (Arboridia adanae), asmanın yapraklarını emerek beslenen zararlı bir yaprak pire türüdür. Emgi sonucu yapraklarda sararma, kuruma ve fotosentez kaybı oluşur. Bu yazıda bağ üvezinin tanımı, zararları, yaşam döngüsü ve kültürel, biyoteknik, biyolojik ve kimyasal mücadele yöntemleri detaylı biçimde açıklanmaktadır.

 

🌿 Bağ Üvezi (Arboridia adanae) Nedir?

Bağ üvezi, Cicadellidae familyasından bir yaprak emici böcek türüdür. Bilimsel adıyla Arboridia adanae, ülkemizde özellikle Ege, Akdeniz, Marmara ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde yaygın olarak görülmektedir.

Ergin bireyler 2–3 mm uzunluğunda, yeşilimsi sarı veya açık yeşil renkte, sırt kısmında kırmızımsı çizgiler taşır. Larvaları da benzer renkte olup yaprakların alt yüzeyinde yaşar ve hareketlidir. Zararlı, bağ alanlarında ilkbahardan sonbahara kadar aktif olup, yılda 4–6 döl verebilir.

 

🍇 Bağ Üvezinin Zararları

Bağ üvezi, asmanın yaprak özsuyunu emerek beslenir. Bu emgi sonucu:

• Yapraklarda klorofil kaybı,

• Sarı beneklenmeler (mozaik görünümü),

• Kuruma ve erken dökülme,

• Fotosentez kapasitesinde azalma,

• Salkım ve meyve gelişiminde gerileme,

• Verim ve kalite kaybı görülür.

 

Yoğun bulaşmalarda, asmanın genel gelişimi durur ve erken yaprak dökümü nedeniyle şeker birikimi azalır, bu da şaraplık ve sofralık kaliteyi düşürür.

💡 Özellikle sıcak ve kuru hava koşullarında üvez popülasyonu hızla artar.

 

🔍 Bağ Üvezi Belirtileri

• Yaprakların üst yüzeyinde sarı benekler, alt yüzeyinde böcek ve larvalar görülür.

• Emgi yapılan yerler zamanla kahverengileşir ve kurur.

• Şiddetli zarar durumunda yapraklar bronzlaşır ve erken dökülür.

• Yaprak altlarında beyaz kabuklar (dökülmüş nimf kabukları) fark edilir.

• Asma genel görünüm olarak mat, cansız ve solgun bir hal alır.

 

🧬 Yaşam Döngüsü

• Kışı ergin olarak asma kabukları altında veya yabancı otlar arasında geçirir.

• İlkbaharda sıcaklığın artmasıyla birlikte aktif hale gelir.

• Dişiler yumurtalarını yaprak dokusu içine bırakır.

• Yumurtalardan çıkan nimfler, 5 nimf döneminden geçtikten sonra ergine dönüşür.

• Yılda 4 ila 6 nesil oluşturabilir.

🌞 En yoğun dönem genellikle Haziran–Eylül ayları arasıdır.

 

⚙️ Bağ Üvezi ile Mücadele Yöntemleri

1. Kültürel Mücadele

• Kış budaması sırasında kabuk altları temizlenmelidir.

• Yabancı otlar temizlenerek zararlının barınma alanları yok edilmelidir.

• Hasat sonrası bağ altı temizliği yapılmalı, fazla nem oluşumu engellenmelidir.

• Asma sıklığı azaltılarak hava sirkülasyonu artırılmalıdır.

 

2. Biyoteknik Mücadele

• Sarı yapışkan tuzaklar, ergin popülasyon yoğunluğunu takip etmek için kullanılabilir.

• Bu yöntem hem izleme hem de erken uyarı sistemi olarak etkilidir.

• Yoğunluk belirlenerek mücadele zamanı doğru saptanır.

 

3. Biyolojik Mücadele

• Doğal düşmanları arasında:

  • Chrysoperla carnea (Avcı zar kanatlı)

  • Orius spp. (Yırtıcı tahtakuruları)

  • Coccinellidae (Uğur böcekleri)

  • Anagrus spp. (Yumurta parazitoitleri) bulunur.

• Bu faydalı böceklerin korunması, zararlı popülasyonunun doğal denge içinde azalmasını sağlar.

🐞 Gereksiz kimyasal ilaçlamalardan kaçınarak bu faydalı türlerin yaşamasına olanak tanınmalıdır.

 

4. Kimyasal Mücadele

Kimyasal mücadele, zararlı popülasyonu ekonomik zarar eşiğini aştığında uygulanmalıdır.

🧪 Uygulama Zamanı:

• Sarı yapışkan tuzaklarda artış görüldüğünde veya

• Yaprak başına ortalama 5–10 nimf tespit edildiğinde ilaçlama yapılır.

💧 Uygulama Esasları:

• Sistemik veya kontakt etkili insektisitler tercih edilmelidir.

• İlaçlama sabah erken veya akşam serinliğinde yapılmalıdır.

• Yaprak alt yüzeyleri özellikle ilaçla kaplanmalıdır.

• Direnç oluşmaması için etken madde rotasyonu yapılmalıdır.

⚠️ Uyarı: İlaç seçiminde Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından ruhsatlı preparatlar kullanılmalı, uygulama uzman ziraat mühendisi denetiminde olmalıdır.

 

🌱 Sonuç

Bağ üvezi (Arboridia adanae), yapraklardan emgi yaparak asma gelişimini ve verimini düşüren önemli bir zararlıdır.
Etkili mücadele için:

• Kültürel temizlik,

• Feromon ve yapışkan tuzaklarla izleme,

• Doğal düşmanları koruma
  ve gerektiğinde bilinçli kimyasal uygulama birlikte yürütülmelidir.

 

Bu şekilde hem ürün kalitesi korunur, hem de çevreye dost bağcılık sürdürülebilir hale gelir.

 

🔎 SEO Odaklı Anahtar Kelimeler:

• Bağ üvezi Arboridia adanae

• Bağ üvezi ile mücadele

• Asma yaprak zararlısı

• Bağ yaprak emici böcek

• Asma zararlıları

• Bağ zararlıları ve çözüm

 

❓ Sık Sorulan Sorular (SSS)

1. Bağ üvezi ile Lobesia botrana aynı mı?

Hayır. Arboridia adanae yaprak emici bir zararlıdır; Lobesia botrana ise salkım zararlısıdır.

 

2. Bağ üvezi ne zaman zarar verir?

Bağ üvezi özellikle yaz aylarında (Haziran–Eylül) aktif olup, sıcak havalarda popülasyonu hızla artar.

 

3. Bağ üvezi neden tehlikelidir?

Yapraklarda fotosentez kaybına, erken dökülmeye ve meyve kalitesinin düşmesine yol açar.

 

4. Kimyasal mücadele hangi durumda yapılmalıdır?

Yaprak başına ortalama 5–10 nimf görüldüğünde veya sarı tuzaklarda yoğun artış olduğunda kimyasal mücadele uygulanmalıdır.

 

5. Bağ üvezine karşı biyolojik kontrol mümkün mü?

Evet, uğur böcekleri, Orius spp. ve Chrysoperla carnea gibi doğal düşmanlar zararlıyı baskı altına alabilir.