Bitkilerin Azot Kaynakları Nelerdir?

BİTKİLERİN AZOT KAYNAKLARI

Bitkilerin azot kaynaklarını; bitkilerin genelde yetiştirildikleri toprak, atmosfer, ve azotlu gübreler oluşturur.

Azot Kaynağı Olarak Toprak

Bitkisel üretimin tamamına yakını toprakta gerçekleştirilir. Bu nedenle toprak bitkilerin azot dahil besin elementlerinin temel kaynağıdır. Azot, kömürün çok çeşitli kayaların ve minerallerin bileşiminde yer alır. Atmosferde bulunan azot miktarıyla karşılaştırıldığında toprakta bulunan N miktarı çok azdır. Çoğu mineral toprakların toplam N içerikleri %0.02 ile %0.5 arasındadır.Toprakta bulunan azotun büyük bir bölümü organik şekildedir. Normal koşullar altında her yıl organik azotun %2-3 kadarı mineralize olur. Yüzey toprakta bulunan azotun % 8 ve alt toprakta bulunan azotun ise % 40 kadarı NH4 şeklinde kil mineralleri tarafından fikse edilmiş durumdadır. Fikse edilmiş azottan bitkilerin yararlanmalı yavaş ve güçtür. Toprakta bitkiler tarafından kolay alınabilir şekilde bulunan NO3 ve NH4 miktarı toplam azotun %1-2 kadarıdır. Ancak fazla miktarda kimyasal gübrelerin kullanıldığı topraklarda bu oran artar.

Toprakta Azot Döngüsü

Bitkiler tarafından alınan NO3 ve NH4 toprakta karmaşık bir döngü içerisinde oluşur ve yiter.Döngüde cereyan eden belli başlı tepkimeler;

1. 1- Organik maddenin mineralizasyonu sonucu NO3 ve NH4 oluşumu.
2. 2- Amonyumun nitrata yükseltgenmesi (nitrifikasyon),
3. 3- Nitratın denitrifikasyonu ile N2O ve N2 oluşumu,
4. 4- Topraktan yıkanarak nitratın yitmesi,
5. 5- Buharlaşma sonucu NH3 yitmesi,
6. 6- Bitkiler tarafından azotun alınması,
7. 7- Gübrelerle toprağa azotun uygulanması,
8. 8- Yağışlarla toprağa azot aktarılması,
9. 9- Mikroorganizmalar tarafından toprağa azot verilmesi,
10. 10- Mikroorganizmalar tarafından azotun organik şekilde fikse edilmesi.