• notifications1
  • menü

Bugün : 29 Mart 2024 Cuma

BİTKİLERİN AZOT ALIMI

Yaşamsal öneme sahip olan azot, bitkiler tarafından nitrat (NO3) ve amonyum (NH4) iyonları şeklinde alınır. Genel olarak bitkinin azot gereksinimleri vegatatif gelişme dönemlerinde daha yüksektir. Toprak çözeltisinde çözünürlüğünü koruyan nitrat, kök bölgesine kitle akımı ile taşınır. Örneğim mısır bitkisinde azotun kök tarafından alınması %79 kitle akımı, % 20 difüzyon ve % 1 de kontak değişimi ile gerçekleşmektedir.
 

Yapılan çeşitli araştırmalar azot alımı üzerine ortam sıcaklığının önemli etki yaptığını ve düşük sıcaklıklarda nitrat ve amonyum alımının azaldığını göstermiştir. Bitkiler tarafından nitrat ve amonyum alımı ortam pH’sı ile yakından ilgilidir.Nötr yada nötr’e yakın pH’larda amonyum alımı yüksek olup pH asit yöne doğru değiştikçe alım azalır. Buna karşın nitrat asit pH’larda daha fazla ve daha hızlı alınır. Yüksek pH’larda ortamda fazla bulunan OH iyonları taşıyıcılar tarafından kökün iç yöresine taşınmada yarışmaya girerek nitrat alımını geriletirler. Diğer taraftan yüksek pH’larda ortamda fazla bulunan H iyonları kök içine taşınmada yarışmaya girerek amonyum alımını geriletir.

 

Amonyak (NH3) gazı da bitkilerin toprak üstü organları tarafından gözenekler (stomalar) aracılığıyla absorbe edilir.Üre [CO(NH2)2], çok az miktarda da olsa doğrudan bitkiler tarafından alınır. Üre hidrolize uğrayarak oluşan amonyumun yükseltgenmesiyle nitrata dönüşür ve bitkilere yarayışlı hale geçer.

 

BİTKİLERİN AZOT İÇERİKLERİ

Bitkilerin çeşidine, yaşına, organlarına bağlı olarak azot (N) içerikleri değişir.Belli türdeki bitkilerin N içerikleri genotip ve çevre koşullarına bağlı olarak ta farklılık gösterir. Genç bitkilerin azot içerikleri olgunluk dönemine yaklaşanlara göre çok daha yüksektir. Bu durum özellikle olgunluk dönemine değin gelişmeye bırakılmış otlara göre çayır-mera bitkilerinin hayvan beslenmesindeki değerini ortaya koyması yönünden önemlidir. Bitkinin genç organlarında azot, yaşlı organlarına göre daha fazladır. Kimi tarla bitkileriyle, meyve ve sebzelerin azot içeriklerine ilişkin optimum (yeterli, uygun) değerler Çizelge 1.de verilmiştir.

 

BİTKİLERDE AZOT ASİMİLASYONU

Bitkiler tarafından alınan NO3 ve NH4 asimile edilerek organik bileşiklere dönüşür. Amonyumun tamamına yakını bitki köklerinde asimile edilirken,nitrat bitkinin kök ve gövdesinde asimile (Benzeşmek, Kendine uydurmak) edilir. Nitrat ksilem iletim boruları tarafından gereksinim duyulan yerlere iletilir. Ayrıca bitkilerin kök ve gövdelerinde hücre vakuolleri ile depo organlarında biriktirilir. Nitrat indirgenmek suretiyle asimile edilir.

 

Nitratın Asimilasyonu

Bitki kökleri tarafından alınan nitratın büyük bir bölümü organik bileşiklere dönüştürülerek asimile edilir.Nitrat asimilasyonunun ilk evresi nitrat redüktaz (NR) katalizörlüğünde nitratın nitrite indirgenmesidir. Formül aşağıdaki gibidir.

NO3+NAD(P)H+H+2e → NO2 + NAD(P)+H2O

 

Burada yer alan NAD(P)H Nikotinamid Adenin Dinükleotit Hidrojen dir.Nitrat redüktaz (NR) enzim aktivitesini başta ışık olmak üzere bitkinin karbonhidrat içeriği artırırken karanlık koşullar ile yeterli düzeyde Mg un bulunmaması aktivitenin azalmasına neden olur. Yani ışık intensitesi arttıkça nitrat redüktaz (NR) enzim aktivitesinin artmasına bağlı olarak bitkideki nitrat miktarı azalmaktadır Nitrat asimilasyonunun ikinci evresinde yukarıdaki formülde gösterildiği gibi oluşan nitrit (NO2), nitrit redüktaz (NR) enziminin katalizörlüğünde amonyuma (NH4) dönüştürülür.

 

Tarla Bitkileri

               Meyveler              

Sebzeler

Bitki Çeşidi

% N, Yeter

  Bitki Çeşidi      

% N, Yeter

Bitki Çeşidi

% N, Yeter

Arpa

1.75-3

Armut

2.2—-2.8

Bezelye

4—6

Buğday (kışlık)

1.75-3

Asma

1.6—2.8

Biber

4—6

Buğday (yazlık)

2-3

Ceviz

2.5—3.25

Domates

4—6

Çavdar

4-5

Çilek

2.5—4

Havuç

2.1—3.5

Çeltik

2.8-3.6

Elma

1.9—2.69

Hıyar

4.3—6

Mısır

3.5-5

Erik

2.4—3

Ispanak

4—6

Pamuk

3-4.5

Fındık

2.3—2.6

Kabak

4—6

Sorgum

3.2-4.2

Greyfurt

2.4—3

Kavun

4—5

Soya fasulyesi

4.01-5.5

İncir

2—2.5

Kereviz

1.6—2

Şeker pancarı

4.3-5

Kayısı

2—2.5

Lahana

4.5—5.5

Tütün

3.5-4.25

Vişne

2.6—3

Marul

4.7—5.5

Yer fıstığı

3.5-4.5

Kiraz

2.1—3

Mısır (tatlı)

2.5—3

Yulaf

2-3

Limon

2.2—2.7

Pancar

4—5.5

 

 

Mandalina

3—3.4

Patates

3.3—5.5

 

 

Muz

2.5—3

Patlıcan

4—6

 

 

Portakal

2.2—3.5

Sarımsak

3.4—4.5

 

 

Şeftali

3—3.5

Soğan

4.5—5.5

 

 

Zeytin

1.5—2.5

Turp

3.5—5

 

Çoğu bitkilerin gerek köklerinde ve gerekse yapraklarında nitrat asimilasyonu pek çok etmenin etkisi altında gerçekleşir.Bu etmenlerin başında bitki köklerine sağlanan NO3 miktarı ve bitki çeşidi yer almaktadır. Bitki köklerinde nitrat indirgenmesi üzerine sıcaklığın olumlu ve önemli etki yaptığı saptanmıştır. Köklerindeki nitratın indirgenmesi yönünden çeşitli bitkiler şu şekilde bir sıra göstermektedir.

 

Yulaf>Mısır>Ayçiçeği>Arpa>Turp

 

Amonyumun Asimilasyonu

Nitritin indirgenmesi sonucu oluşan yada bitki tarafından geliştiği ortamdan alınan amonyum (NH4) bitkinin hiçbir organında bu şekilde muhafaza edilemez. Amonyum bitki hücrelerinde zehir etkisi yapar. Kloroplastlarda ve mitokondria’da ATP oluşumunu engeller. Bu nedenle amonyumun tamamı öncelikle glutamin (glutamin = bir amino asit çeşidi) içerisindeki amid gurubuna dönüştürülür. Bunun sonucunda glutamik asit, aspartik asit ve asparagin oluşur. Diğer bileşiklere göre içerdiği azotun karbona oranı yüksek olması nedeniyle glutamin, çeşitli bitkilerde önemli bir azot deposudur. Bitkilerin yaşlı yapraklarında proteinlerin parçalanması sonucu oluşan NH4 ile glutamik asidin birleşmesi ile oluşan glutamin, floem iletim borularından genç yapraklara, köklere, çiçeklere, tohuma ve meyveye taşınır.

x
Bu konu hakkındaki sorularınızı ya da görüşlerinizi bu alana yazabilirsiniz!

(96523 kodunu soldaki kutucuğa yazın!)

Bitkilerin Azot Alımı

Bitkilerin Azot Alımı

BİTKİLERİN AZOT ALIMI Yaşamsal öneme sahip olan azot, bitkiler tarafından nitrat (NO3) ve amonyum (NH4) iyonları şeklinde alınır. Genel olarak bitkinin azot gereksinimleri vegatatif gelişme dönemlerinde daha yüksektir. Toprak çözeltisinde çözünürlüğünü koruyan nitrat, kök bölgesine kitle akımı ile taşınır. Örneğim mısır bitkisinde azotun kök ta...

Bitkilerin Azot Kaynakları Nelerdir?

Bitkilerin Azot Kaynakları Nelerdir?

BİTKİLERİN AZOT KAYNAKLARI Bitkilerin azot kaynaklarını; bitkilerin genelde yetiştirildikleri toprak, atmosfer, ve azotlu gübreler oluşturur. Azot Kaynağı Olarak Toprak Bitkisel üretimin tamamına yakını toprakta gerçekleştirilir. Bu nedenle toprak bitkilerin azot dahil besin elementlerinin temel kaynağıdır. Azot, kömürün çok çeşitli kayala...

KULLANICI GİRİŞİ

Üye Ol Şifremi Unuttum?

Sorhocam.com 2014 yılında Ziraat Mühendisi Arafa KARAÇELEBİ tarafından kurulmuş olup herkesin faydalanabilmesi için ücretsiz olarak hizmet vermektedir.

Yetiştiriciliği, tarımı, ürünleri, bitkisi, ağacı, çiçeği gübreleri, hastalığı zararı, zararlıları, mücadelesi, ilaçları aşısı, budaması, otu, faydaları, programı, önerileri, istekleri, tavsiyeleri, nedir, nelerdir, nasıl yapılır, özellikleri, kullanım alanları, takvimi, sınavı, sınavları, notları

Site Haritası - Rss Beslemesi