Yerfıstığı Gübrelemesi Nasıl Yapılır?

Yerfıstığı (Arachis hypogaea), bir baklagil olmasına rağmen yüksek yağ ve protein içeriği nedeniyle topraktan diğer baklagillere göre daha fazla besin elementi çeker. Ayrıca, yumru (fıstık) oluşumunun toprak altında gerçekleşmesi, Kalsiyum (Ca) elementine özel bir önem kazandırır.

İşte yerfıstığı gübrelemesinin temel prensipleri:

🥜 Yerfıstığı Gübrelemesi Nasıl Yapılır? Kalsiyum ve Verimi Yönetme

Yerfıstığı gübrelemesinde temel amaç, Azot (N) ihtiyacını bakteriler aracılığıyla karşılarken, Fosfor (P), Potasyum (K) ve en önemlisi Kalsiyum (Ca) elementlerini doğru zamanda ve doğru bölgeye sağlamaktır.

1. Azot (N) Gübrelemesi (Sınırlı ve Starter)

Yerfıstığı, köklerinde Azot bağlayıcı bakteriler (Rhizobium) barındırdığı için, kendi Azot ihtiyacının büyük bir kısmını havadan karşılar.

• Yeni Kurulumda: Ekim sırasında, bakteriler henüz aktif hale gelmeden önceki ilk büyümeyi desteklemek için düşük miktarda (starter) Azot (genellikle 3-5 kg/da saf N) kullanılabilir.

• Sonraki Dönem: Bitki nodüllerini oluşturup Azot bağlamaya başladıktan sonra, Azotlu gübrelemeye genellikle ihtiyaç yoktur. Aşırı Azot, vejetatif büyümeyi artırarak meyve (yumru) tutumunu geciktirebilir ve verimi düşürebilir.

2. Fosfor (P) Gübrelemesi

Fosfor, erken kök gelişimi, nodül oluşumunun etkinliği ve enerji transferi için kritiktir.

• Uygulama Zamanı: Fosforun %100'ü toprakta yavaş hareket ettiği için, ekim sırasında taban gübresi olarak tohumun yanına veya altına verilmelidir.

• Kullanılan Gübreler: Diamonyum Fosfat (DAP) veya Triple Süper Fosfat (TSP) gibi Fosforlu gübreler tercih edilir.

3. Potasyum (K) Gübrelemesi

Potasyum, kuraklık direncini, hastalık direncini ve yağ içeriğini destekler.

• Uygulama Zamanı: Potasyum ihtiyacının da Fosfor gibi ekim sırasında taban gübresi olarak verilmesi en verimli yöntemdir.

• Kullanılan Gübreler: Potasyum Sülfat tercih edilir.

4. Kalsiyum (Ca) Yönetimi (En Önemli Kural)

Kalsiyum, yerfıstığı için en özel ve kritik elementtir. Yumru (fıstık) kabuğunun dolumu ve sağlıklı tohum gelişimi için Kalsiyum hayati önem taşır.

• Neden Önemli? Yerfıstığı, Kalsiyumu kökleri aracılığıyla değil, yumru (ipek) saplarının uzayıp girdiği toprağın çevresinden doğrudan emer. Kalsiyum eksikliği, koza içinde boşluklara ve tohumların zayıf gelişmesine yol açar (Poping).

• Uygulama Zamanı: Kalsiyum, çiçeklenme başlangıcında, yani ipeklerin toprağa girmeye başladığı dönemde uygulanmalıdır.

• Uygulama Yöntemi: Kalsiyum Sülfat (Jips / Alçıtaşı) gübresi, bitki sıralarının üzerine serpilerek veya bitkinin çevresindeki toprağa karıştırılarak verilmelidir. Bu, Kalsiyumun doğrudan yumru oluşum bölgesine ulaşmasını sağlar.

5. Mikro Besin Yönetimi

• Kükürt (S): Yağ ve protein sentezi için gereklidir. Potasyum Sülfat veya Kalsiyum Sülfat (Jips) gibi kükürt içeren gübreler tercih edilerek takviye edilir.

• Bor (B): Yumru dolumunu ve tohum kalitesini etkileyen diğer önemli mikro besindir. Eksiklik durumunda yapraktan uygulama yapılabilir.