Antep Fıstığı İç Güvesi Nedir? Zararları Ve Mücadele Yöntemleri

Antep Fıstığı İç Güvesi (Kermania pistaciella Amsel) Nedir? 🐛🥜

Antep Fıstığı İç Güvesi (Kermania pistaciella Amsel), Antep fıstığı yetiştiriciliğinde meyve ve tomurcuklara verdiği zarar nedeniyle büyük ekonomik kayıplara yol açan önemli bir zararlıdır. Halk arasında kısaca İç Güvesi olarak bilinir.

Zararın asıl kaynağı, kelebeğin meyve içine girip iç fıstığı yiyerek beslenen larva dönemidir.

1. Zarar Şekli ve Önemi

İç Güvesi, larva döneminde meyveye girerek beslenir ve yıl boyunca üç farklı şekilde zarar verir:

1. Erken Dönem Zararı (Tomurcuklar): Kışlayan larvalar, ilkbaharda uyanarak çiçek ve yaprak tomurcuklarının içine girer ve içlerini boşaltır. Bu, ağacın sürgün ve meyve verme potansiyelini ilk aşamada düşürür.

2. Meyve Zararı (İç Yeme): Yumurtadan yeni çıkan larvalar, sertleşmemiş taze meyvelerin (özellikle Haziran sonu-Temmuz başı) kabuklarını delerek içine girer.

   • Larva, fıstığın içini (çekirdeğini) yiyerek beslenir ve iç fıstığın tamamen kaybolmasına neden olur.

   • Larva beslenmesini tamamlayınca meyvenin kabuğunu dışarıdan ördüğü ipeksi bir ağ ile kapatır. Bu durum, zararlının varlığının en belirgin işaretidir.

3. Kışlama Zararı: Sonbaharda meyve içinde beslenmesini tamamlayan larvalar, ağacın kabuk altlarında veya çatlaklarında kışı geçirirken, bazen yeni tomurcuklara girerek kışlık zarara devam eder.

Ekonomik Kayıp: Larvanın doğrudan meyve içini yemesi ve meyveyi boş bırakması nedeniyle, üründe doğrudan verim kaybına yol açar. Bir larva genellikle birden fazla meyvede beslenir.

2. Zararlının Biyolojisi

• Kışlama: Zararlı, genellikle larva halinde, ağacın gövde ve kalın dallarının kabuk altlarında veya çatlaklarında kışlar.

• Ergin (Kelebek): Ergin kelebekler, ilkbaharda (Mart sonu - Nisan başı) uçmaya başlar. Kelebekler gece aktiftir ve gündüz dinlenir.

• Yumurtlama: Dişi kelebekler yumurtalarını taze sürgünlere, yaprak saplarına veya çiçek salkımlarına tek tek bırakır.

• Larva (Kurt): Yumurtadan çıkan larva, küçük, kırmızımsı kahverengi başlı, yeşilimsi beyaz renktedir. En kritik zararı taze meyveye girerek verir.

3. Mücadele Yöntemleri

İç Güvesi ile mücadele, genellikle ergin kelebeklerin uçuşunu ve larvaların meyveye girişini hedef alarak kimyasal mücadele üzerine yoğunlaşır.

A. Kültürel Önlemler

1. Budama: Ağaçların sık ve karanlık iç kısımlarını havalandırmak için uygun budama yapılmalıdır.

2. Ağaç Sağlığı: Ağacın genel sağlığını korumak için uygun sulama ve dengeli gübreleme yapılmalıdır.

B. Kimyasal Mücadele

Kimyasal mücadele, en etkili yöntem olup doğru zamanda yapılmalıdır. İç Güvesi, yılda tek döl verdiği için ilaçlama zamanlaması çok önemlidir.

1. İlaçlama Zamanı (Kritik Eşik):

   • Mücadele, genellikle ergin kelebeklerin ilk uçuşlarının tespitiyle başlar.

   • Asıl kritik ilaçlama zamanı, yumurtadan çıkan larvaların meyveye girmeye çalıştığı andır. Bu dönem, kelebeklerin yoğun uçuşundan yaklaşık 10-14 gün sonrasına denk gelir.

   • Zamanlama Kontrolü: İlaçlama için doğru zaman, genellikle meyvelerin sertleşmeye başladığı ve meyve kabuğunun delinmeye en hassas olduğu dönemdir (Haziran sonu-Temmuz başı).

2. Tekrarlama: Popülasyon yoğunluğuna ve kullanılan ilacın etki süresine bağlı olarak ilaçlama tekrarlanabilir.

3. İlaç Seçimi: Larvaların meyveye girişini engelleyecek, ruhsatlı ve kalıntı bırakmayacak özellikte insektisitler tercih edilmelidir.

C. Tuzak Kullanımı (İzleme)

• Feromon Tuzakları: Ergin kelebeklerin uçuş başlangıcını ve yoğunluğunu tespit etmek için feromon tuzakları kullanılır. Bu tuzaklar, kimyasal mücadele zamanlamasını doğru belirlemek açısından hayati öneme sahiptir. Tuzakların kurulması genellikle ilkbaharda (Mart sonu) başlar.

Önemli Not: Mücadele kararı ve ilaç dozajları, mutlaka yerel Tarım ve Orman Müdürlüklerinin uyarıları ve tavsiyeleri doğrultusunda, ruhsatlı ilaçlarla yapılmalıdır. Meyve içinde korunan larvalara karşı ilaçların etkinliği düşüktür; bu nedenle önleyici mücadele esastır.