Bitkilerde Görülen Başlıca Bakteriyel Hastalıklar Nelerdir?

🦠 Bitkilerde Görülen Başlıca Bakteriyel Hastalıklar

Bitkisel hastalıkların önemli bir bölümünü oluşturan bakteriyel hastalıklar, özellikle yüksek nem ve sıcaklık koşullarında hızla yayılarak tarımsal üretimde ciddi kayıplara neden olabilir. Bakteriyel hastalıklar genellikle nekroz (doku ölümü), yumuşak çürüklük, yanıklık ve ur (gal) oluşumu gibi belirtilerle karakterizedir.

İşte bitkilerde en sık görülen ve ekonomik kayba yol açan başlıca bakteriyel hastalıklar ve etmenleri:

1. Yumuşak Çürüklükler (Soft Rots)

Bu hastalıklar, meyve, sebze ve depolama organlarının (patates, havuç vb.) hızla yumuşayıp sulu bir kütle haline gelmesine neden olur.

Hastalık	Etmen Bakteri	Etkilenen Bitkiler	Belirtiler
Bakteriyel Yumuşak Çürüklük	Pectobacterium spp. (Örn: P. carotovorum) ve Dickeya spp.	Patates, havuç, lahana, soğan, domates, biber.	Etkilenen dokular sulu, yumuşak ve kötü kokulu bir çürümeye dönüşür. Depo hastalıklarının en önemlisidir.

2. Kanser/Ur (Gall) Hastalıkları

Bakterinin neden olduğu kontrolsüz hücre büyümesi sonucu bitkinin gövde, kök veya dallarında tümör benzeri yapılar oluşur.

Hastalık	Etmen Bakteri	Etkilenen Bitkiler	Belirtiler
Agrobacterium Gal Hastalığı	Agrobacterium tumefaciens	Gülgiller, meyve ağaçları (şeftali, kiraz), asma, ceviz ve süs bitkileri.	Kök boğazında veya gövdede farklı büyüklüklerde, düzensiz, odunsu tümörler (galler/urlar) oluşumu.
Zeytin Ur Hastalığı	Pseudomonas savastanoi pv. savastanoi	Zeytin ve defne.	Özellikle ince dallarda ve gövdede, başlangıçta yeşil, sonradan sertleşen, odunsu urlar oluşumu.

3. Yanıklık Hastalıkları (Blasts ve Blights)

Bu hastalıklar, yaprak, çiçek ve genç sürgünlerde hızla yayılan, yanmış görünümlü nekrozlara neden olur.

Hastalık	Etmen Bakteri	Etkilenen Bitkiler	Belirtiler
Ateş Yanıklığı	Erwinia amylovora	Elma, armut, ayva (Gülgiller familyası).	Çiçekler, meyve dalları ve genç sürgünler aniden kararır ve kıvrılır, sanki ateşte yanmış gibi görünür.
Havuç Yanıklığı	Xanthomonas campestris pv. vesicatoria	Domates, biber, patlıcan.	Yapraklarda düzensiz, köşeli kahverengi lekeler; meyvelerde ise kahverengi, kabuklu yaralar (kanserler).
Fasulye Adi Yaprak Yanıklığı	Xanthomonas axonopodis pv. phaseoli	Fasulye.	Yapraklarda sarı hale ile çevrili koyu, köşeli nekrotik lekeler.

4. Vasküler Solgunluklar (Damar Tıkanıklıkları)

Bakteriler, bitkinin su ve besin taşıyan damar sistemini (ksilem) işgal ederek tıkanmaya ve solgunluğa neden olur.

Hastalık	Etmen Bakteri	Etkilenen Bitkiler	Belirtiler
Bakteriyel Solgunluk	Ralstonia solanacearum	Domates, patates, tütün, muz ve birçok süs bitkisi.	Bitkinin aniden solması ve ölmesi. Kesilen gövdeden süte benzer bakteriyel akıntının çıkması (özellikle patateste).
Pierce Hastalığı (Asma)	Xylella fastidiosa	Asma, zeytin, narenciye.	Yaprak kenarlarında sararma ve kurumayla başlayan ve hızla ilerleyen solgunluk, meyve kalitesinin düşmesi.

5. Yaprak Lekesi Hastalıkları

Yapraklarda, genellikle köşeli ve koyu renkli, kenarları net lekeler oluşturan hastalıklardır.

Hastalık	Etmen Bakteri	Etkilenen Bitkiler	Belirtiler
Domates Bakteriyel Leke Hastalığı	Pseudomonas syringae pv. tomato	Domates, patates, fasulye, kiraz.	Yapraklarda kahverengi-siyah lekeler ve yağlı bir görünüm.

🛡️ Mücadele Yöntemleri

Bakteriyel hastalıklar için kimyasal mücadele seçenekleri (fungisitler kadar yaygın değildir) sınırlı olduğu için, kontrol genellikle kültürel önlemler ve biyolojik mücadele üzerine kuruludur:

Tohum/Fide Sağlığı: Sertifikalı, hastalıksız tohum ve fidelerin kullanımı.
Hijyen: Hastalıklı bitki kalıntılarının imhası ve aletlerin dezenfeksiyonu.
Sulama: Yaprakları uzun süre ıslak bırakmayacak sulama yöntemlerinin (damla sulama gibi) kullanılması.
Kimyasal Mücadele: Koruyucu amaçlı bakır içerikli bileşiklerin kullanılması.
Biyolojik Mücadele: Bacillus subtilis gibi yararlı bakteri türlerinin kullanımı.

İlginizi Çekebilecek Konu Başlıkları

Daha fazla içerik göster →

← Önceki Konu Sonraki Konu →

BU KONU HAKKINDAKİ YORUMUNUZ NEDİR?