Bitkilerde Bakır Eksikliği Ve Belirtileri Nelerdir?

Bitkilerde Bakır (Cu), büyüme ve metabolizma için esansiyel bir mikro elementtir (iz element). Klorofil oluşumunda doğrudan rol almamasına rağmen, birçok enzimin yapısında yer alarak bitkinin solunum, fotosentez ve lignin üretimi gibi hayati fonksiyonlarını düzenler. Bakır, bitki içinde hareketsiz (immobil) bir elementtir. Bu nedenle noksanlık belirtileri öncelikle genç yapraklarda ve büyüme noktalarında görülür.

İşte bitkilerde Bakır eksikliğinin temel belirtileri ve nedenleri:

Bitkilerde Bakır Eksikliği (Cu Noksanlığı) ve Belirtileri

Bakır eksikliği, genellikle kumlu ve organik maddece zengin topraklarda (özellikle turbalı topraklarda) veya yüksek pH'lı (alkali) topraklarda yaygındır.

I. Temel Belirtiler (Arazlar)

Bakır noksanlığının en tipik belirtisi, yeni oluşan büyüme noktalarındaki bozulmalardır:

1. Genç Yapraklarda Deformasyon ve Kloroz

• Sararma (Kloroz): En genç yapraklar soluk yeşil renkte başlar, zamanla damar araları sararır veya genel bir sararma görülür.

• Bükülme ve Kıvrılma: Yaprak uçları ve kenarları bükülür, içe doğru kıvrılır veya anormal şekiller alır.

• 'Kama Şeklinde' Sararma: Tahıllarda (buğday, arpa) yaprak uçlarında kama şeklinde bir sararma ve ardından kuruma görülür.

2. Sürgün ve Büyüme Noktası Zararları

• Uç Kuruması (Dieback): En ayırt edici belirtidir. Ağaçlarda ve bağlarda, genç sürgünlerin uç kısımları aniden kahverengileşir, kurur ve ölür. Bu ölüm, sürgünün gerisine doğru ilerleyebilir.

• Rozetleşme: Boğum araları kısalır, bu da genç sürgünlerin yapraklarının bir arada, kümelenmiş (rozet şeklinde) görünmesine neden olur (Çinko eksikliğine benzer).

3. Çiçeklenme ve Üreme Sorunları

• Çiçek Dökülmesi: Çiçeklenme zayıf olur ve meyve tutumu azalır.

• Tane/Meyve Bozuklukları: Tahıllarda başaklarda dane sayısı azalır veya dane oluşmaz. Meyvelerde ve sebzelerde kabuk sertleşmesi, çatlama veya deformasyon görülebilir.

• Solgunluk: Şiddetli eksiklikte, bitkinin su dengesi bozulur ve yapraklarda solgunluk gözlemlenir.

II. Bakır Noksanlığının Temel Nedenleri

1. Toprak pH'ının Yüksek Olması: Bakır, pH 7.0'ın üzerindeki alkali (kireçli) topraklarda kolayca çözünmez hale gelir (kilitlenme). Bu, Bakır noksanlığının en yaygın nedenidir.

2. Yüksek Organik Madde İçeriği: Turba, funda toprağı veya aşırı gübrelenmiş organik topraklarda, Bakır, organik bileşiklerle sıkıca bağlanır ve bitki için kullanılamaz hale gelir.

3. Kumlu Topraklar: Kumlu toprakların katyon değişim kapasitesi düşüktür, bu nedenle Bakırı tutamazlar ve Bakır kolayca yıkanır (liç).

4. Aşırı Azot Gübrelemesi: Çok yüksek oranda Azot gübrelemesi, hızlı vejetatif büyümeyi teşvik eder, bu da bitkinin var olan Bakırı hızla tüketmesine ve noksanlık belirtilerinin ortaya çıkmasına neden olur.

III. Mücadele

Bakır eksikliği, genellikle toprak veya yaprak analizi ile teyit edildikten sonra şu yöntemlerle giderilir:

• Toprak Uygulaması: Bakır Sülfat veya Bakır Oksit formunda gübreler toprağa verilebilir.

• Yaprak Uygulaması: Özellikle yüksek pH'lı topraklarda Bakır yapraktan (şelatlı Bakır formları) uygulanarak hızlı sonuç alınabilir.

• Kültürel Önlemler: Toprağın pH'ının düzenlenmesi ve dengeli gübreleme yapılması önemlidir.