Ruhsatlı Biyolojik Mücadele Etmenleri Nelerdir?

Bu, tarım sektöründe artan bir öneme sahip olan çok yerinde bir sorudur. Ruhsatlı biyolojik mücadele etmenleri, kimyasal ilaçlara alternatif olarak, zararlıları ve hastalıkları kontrol altına almak için kullanılan ve T.C. Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından izin verilmiş canlı organizmalar ve doğal ürünlerdir.

Türkiye'de ruhsatlı olarak kullanılan başlıca biyolojik mücadele etmenleri şunlardır:

🐞 Ruhsatlı Biyolojik Mücadele Etmenleri

Biyolojik mücadele etmenleri genellikle makroorganizmalar (böcekler, akarlar, nematodlar) ve mikroorganizmalar (bakteriler, virüsler, mantarlar) olmak üzere iki ana kategoride incelenir.

I. Makroorganizmalar (Faydalı Böcekler ve Akarlar)

Bunlar, doğrudan zararlıları yiyerek, parazitleyerek veya yumurtalarına zarar vererek (avcılık veya parazitizm) mücadele eden canlılardır.

1. Avcı Akarlar (Predatör Akarlar)

Özellikle seralarda ve açık alanda kırmızı örümcek (akar) türlerine karşı kullanılır.

• Phytoseiulus persimilis: En yaygın kullanılan avcı akardır. Kırmızı örümcek popülasyonunu hızla tüketir.

• Amblyseius swirskii (veya Neoseiulus swirskii): Beyaz sinek ve trips gibi zararlıların ilk dönem larvalarını avlamada çok etkilidir.

2. Avcı Böcekler (Predatör Böcekler)

• Macrolophus pygmaeus (Avcı Böcek): Beyaz sinek ile mücadelede en çok kullanılan avcıdır. Ayrıca trips, yaprak biti ve kırmızı örümceğe de kısmen etkilidir.

• Orius spp. (Avcı Böcek/Orios): Esas olarak Trips zararlısıyla mücadele için kullanılır ve seracılıkta yaygındır.

• Yedi Noktalı Uğur Böceği (Coccinella septempunctata): Doğal popülasyonları da önemli olmakla birlikte, özellikle Yaprak Bitleri ile mücadelede etkilidir.

3. Parazitoitler

Parazitoitler, zararlının içine veya üzerine yumurta bırakarak, larvanın o zararlıyı tüketmesini sağlayan küçük yaban arısı türleridir.

• Encarsia formosa: En yaygın kullanılan parazitoittir. Seralardaki beyaz sinek (özellikle sera beyaz sineği) larvalarını parazitlemek için kullanılır.

• Aphidius colemani: Özellikle şeftali yaprak biti gibi Yaprak Biti türlerine karşı kullanılır.

• Diglyphus isaea: Yaprak Galeri Sinekleri larvalarını parazitleyerek mücadele eder.

4. Faydalı Nematodlar

• Steinernema feltiae: Özellikle Sciarid Sineği (Mantar Sineği) larvaları, trips pupaları ve bazı toprak kökenli zararlılarla biyolojik mücadelede toprağa uygulanır.

II. Mikroorganizmalar (Biyopestisitler)

Canlı mikroorganizmalar veya bunların toksinleri kullanılarak hastalık ve zararlılarla mücadele eden ürünlerdir.

1. Bakteriyel Etmenler

• Bacillus thuringiensis (Bt): En yaygın kullanılan biyopestisittir. Bu bakteriden elde edilen kristal proteinler (toksinler), zararlı Lepidoptera (kelebek) larvalarını (Örn: Domates güvesi, pamuk yaprak kurdu) hedef alır. Larvalar Bt toksinini yediğinde felç geçirip ölürler.

• Bacillus subtilis: Fungisit ve bakterisit özelliklere sahip bir bakteridir. Bitkide fungal (mantar) ve bakteriyel hastalıklara karşı direnç oluşturur ve doğrudan patojenleri engeller.

2. Fungal (Mantar) Etmenler

• Trichoderma harzianum: Toprak kökenli hastalık etmeni mantarlarla (kök çürüklüğü, sönme) rekabet eden ve onları parazitleyen bir mantardır. Toprak sağlığını iyileştirmek ve bitki gelişimini desteklemek için kullanılır.

• Beauveria bassiana: Zararlı böceklerin vücuduna girerek onları enfekte eden (entomopatojen) bir mantardır. Özellikle serada beyaz sinek ve trips gibi zararlılara karşı kullanılır.

3. Viral Etmenler

• Granülozis Virüsü (GV): Sadece belirli bir zararlı türünü enfekte eden, yüksek derecede spesifik virüslerdir. Örneğin, Elma İç Kurdu ve Salkım Güvesi gibi zararlıların larvalarına karşı ruhsatlı GV preparatları mevcuttur.

🌿 Ruhsatlı Biyolojik Mücadelenin Temel Amacı

Ruhsatlı biyolojik mücadele etmenlerinin kullanımı, Türkiye'de ve dünyada Entegre Zararlı Yönetimi (IPM) programlarının temel direğidir.

• Çevre Güvenliği: Kimyasal kalıntı bırakmaz ve biyolojik çeşitliliğe zarar vermez.

• İnsan Sağlığı: Tüketilen ürünlerde toksik kalıntı riskini ortadan kaldırır.

• Direnç Yönetimi: Zararlıların kimyasallara karşı direnç geliştirmesini yavaşlatır.

Hangi zararlı veya hastalık için biyolojik mücadele etmeni aradığınızı belirtirseniz, size o alandaki en etkili ve ruhsatlı ürünler hakkında daha spesifik bilgi verebilirim.