Iso 14001 Çevre Yönetim Sistemi İlkeleri Nelerdir?

ISO 14001 Çevre Yönetim Sistemi (ÇYS) ilkeleri, standardın felsefesini oluşturan ve bir kuruluşun çevresel performansını sürekli iyileştirmesi için benimsemesi gereken temel yaklaşımlardır.

ISO 14001, Planla-Uygula-Kontrol Et-Önlem Al (PDCA) döngüsü ve Yüksek Seviyeli Yapı (Annex SL) üzerine kuruludur, ancak uygulama düzeyindeki temel ilkeler şunlardır:

🌳 Çevre Yönetim Sisteminin Temel İlkeleri

1. Çevresel Boyutların Belirlenmesi

• Tanım: Kuruluşun faaliyet, ürün ve hizmetlerinin çevreyle etkileşimde bulunduğu unsurların (enerji tüketimi, atık üretimi, su kullanımı, hava emisyonları vb.) tanımlanması.

• Amaç: Bu unsurlar arasından çevre üzerinde önemli etki yaratanların belirlenmesi ve yönetime önceliklendirilmesi.

2. Yasal ve Diğer Şartlara Uyma (Yasal Uygunluk)

• Tanım: Kuruluşun faaliyetleriyle ilgili tüm ulusal ve yerel çevre mevzuatı ile kuruluşun taahhüt ettiği diğer şartların (sektörel kurallar, gönüllü anlaşmalar vb.) belirlenmesi ve bu şartlara uyumun sağlanması.

• Amaç: Yasal yükümlülüklere uyumu sistematikleştirerek yasal riskleri ve para cezalarını en aza indirmek.

3. Liderlik ve Taahhüt

• Tanım: Üst yönetimin, Çevre Yönetim Sistemi'nin etkinliğini sağlama, çevresel performansı destekleme ve gerekli kaynakları sağlama konusunda doğrudan sorumluluk alması.

• Amaç: Çevre yönetiminin bir departman işi değil, kuruluşun stratejik bir parçası olduğunu göstermek.

4. Risk ve Fırsat Yönetimi (Risk Temelli Düşünme)

• Tanım: Kuruluşun ÇYS'nin amaçlarına ulaşma yeteneğini etkileyebilecek çevresel risklerin (kirlilik, kaza) ve fırsatların (kaynak verimliliği, maliyet tasarrufu) önceden belirlenmesi ve yönetilmesi.

• Amaç: Olası olumsuzluklara karşı proaktif önlemler almak ve çevresel performansla birlikte ticari fırsatlar yaratmak.

5. Sürekli İyileştirme

• Tanım: Çevre Yönetim Sistemi'nin etkinliğini, süreçleri sürekli olarak ölçerek, kontrol ederek ve denetleyerek adım adım geliştirmek. Bu, ÇYS'nin en temel felsefesidir.

• Amaç: Kuruluşun çevresel performansını sürekli artırarak zaman içinde daha sürdürülebilir hale gelmesini sağlamak.

6. Yaşam Döngüsü Perspektifi

• Tanım: Kuruluşun, ürettiği ürün veya hizmetlerin çevresel etkilerini sadece kendi operasyonel sınırları içinde değil, hammadde tedarikinden, ürüne, kullanıma ve nihai bertarafa kadar tüm yaşam döngüsü boyunca değerlendirmesi.

• Amaç: En büyük çevresel etkinin nerede oluştuğunu belirleyerek, tedarik zincirinde ve tasarım aşamasında çevre dostu kararlar alınmasını teşvik etmek.