Bakteriyel Kanser (Pseudomonas Syringae Pv. Syringae) Hastalığı

Bakteriyel Kanser ve Zamklanma hastalığı, Pseudomonas syringae pv. syringae adlı bakteri tarafından oluşturulan ve özellikle sert çekirdekli meyve ağaçlarında (kiraz, kayısı, şeftali, badem) ciddi kayıplara neden olan önemli bir hastalıktır.

Antepfıstığı (Pistacia vera) bu bakterinin geniş konukçu yelpazesinde yer alsa da, hastalık Fıstık'ta daha çok Dal Yanıklığı ve Zamklanma şeklinde görülür ve sert çekirdeklilerdeki kadar yaygın ve yıkıcı olmayabilir. Fıstıkta benzer belirtilere neden olan fungal etmenler (örneğin Botryosphaeria dothidea) daha sık görülür.

İşte bu hastalığın genel özellikleri ve Antepfıstığı ile ilgili potansiyel zararları:

🦠 Bakteriyel Kanser ve Zamklanma

🔎 Belirtileri ve Zarar Şekli

Hastalık, fıstık ağacının farklı kısımlarında çeşitli belirtiler gösterir:

1. Dallarda ve Gövdede Kanser (Kankr) ve Zamklanma

• Kanser Oluşumu: Ana dallar ve gövde üzerinde, kabukta düzensiz, koyu kahverengi, nekrotik (ölü) alanlar oluşur. Bu kanserler, özellikle ilkbaharda hızla ilerler.

• Zamk Akıntısı: Hastalığın en tipik belirtilerinden biri, kanserli bölgelerden sızıntı şeklinde yapışkan, koyu renkli bir zamk (reçine) akıntısının gözlenmesidir.

• Dal Kurumaları: İnce dallar ve genç sürgünlerde, başlangıçta küçük, çökük, kahverengi lekeler görülür. Bu lekeler sürgünü çepeçevre sararsa, sürgün iletimi durur ve ucu kurur (geriye doğru ölüm).

2. Yapraklarda ve Tomurcuklarda

• Tomurcuk ve Çiçek Ölümü: Hastalıklı tomurcuklar kahverengileşerek kurur ve ilkbaharda açılamaz. Çiçekler solar ve kahverengi renk alarak dalda asılı kalır.

• Yaprak Lekeleri: Yapraklarda küçük, başlangıçta yağ yeşili veya sarımtırak haleli, morumsu kahverengi lekeler oluşur. Bu lekeli kısımlar zamanla kuruyarak dökülür ve yaprak saçma ile delinmiş gibi bir görünüm alır.

🛡️ Mücadele Yöntemleri

Bakteriyel hastalıklarla mücadele zor olduğu için, odaklanılması gereken temel konu koruyucu önlemler (kültürel mücadele) ve hijyendir.

1. Kültürel Önlemler

• Budama Zamanı: Budama, yağışların az olduğu ve havanın kuru olduğu yaz aylarında (örneğin Temmuz-Ağustos) yapılmalıdır. Yağışlı ve soğuk mevsimlerde budama yarasının enfekte olma riski çok yüksektir.

• Kanser Temizliği: Kurumuş veya belirti bulunan dallar ile gövde üzerindeki kanserler, sağlam dokunun en az 30-60 cm altından kesilerek bahçeden uzaklaştırılmalı ve yakılarak imha edilmelidir.

• Alet Dezenfeksiyonu: Budama aletleri her kesimden sonra mutlaka %10'luk çamaşır suyu (Sodyum Hipoklorit) veya alkol gibi uygun bir dezenfektana daldırılarak sterilize edilmelidir.

• Yara Korunması: Budama veya oluşan doğal yaralar, koruyucu bakırlı macun veya aşı macunu ile kapatılmalıdır.

• Fidan Seçimi: Fidan üretiminde sağlıklı çöğür ve gözler kullanılmalı, bahçeye sağlıklı fidanlar dikilmelidir.

2. Kimyasal Mücadele

• Sonbahar İlaçlaması: Yaprakların %75'i döküldükten sonra koruyucu amaçlı bakırlı preparatlar (örneğin Bordo Bulamacı) ile ilk ilaçlama yapılır.

• İlkbahar İlaçlaması: İlkbaharda gözler uyanmadan önce (tomurcuklar patlamadan hemen önce) ikinci bir bakırlı preparat uygulaması yapılmalıdır.

• Çiçeklenme Dönemi: Enfeksiyon riski yüksek ise, çiçeklenme başlangıcında ruhsatlı antibiyotik preparatları kullanılabilir. Ancak bu ilaçlar yerel teknik talimatlara uygun olarak, kontrollü ve reçeteyle uygulanmalıdır.

Bu hastalığın kesin teşhisi için (özellikle fungal yanıklıklarla karıştırılabileceği için) bir bitki koruma uzmanına veya yerel tarım müdürlüklerine başvurmanız en doğru adımdır.