Solgunluk Ve Yaprak Yanıklığı Çökerten (Pythium Spp.) Hastalığı

Pythium spp.  

Solgunluk ve Yaprak Yanıklığı (Çökerten)

Hastalık etmeninin genel özellikleri

Pythium spp., toprak kökenli bir fungal etmen olup, bir çok genis konukçu dizisine sahip kosmopolitik bir patojendir. Pythium' un en agresssif hastalik etmenlerinden biri olup, bir çok bitkide çökerten, kök ve gövde çürüklügü ve yaniklik hastaliklarina neden olmaktadirlar. Patojenin konukçu dizileri arasinda tek yillik bitkiler, sebzeler ve meyve agaçlari yer almakta ve ekonomik önemde hastalik yapmaktadirlar. Bu konukçularindan bazilari; sekerpancari, biber, çilek, krizantem, marul, kabakgiller, pamuk ve çim bitkileri sayilabilir. Fungus nemli topraklarda canli kaldigi ve en iyi sekilde gelistigi için su küflerinden biri olarak da anilmaktadirlar. Sicak kosullar patojenin en sevdigi ortamlar olup, sera bitkilerinde de büyük problemler olusturmaktadir.

Fungus dünyanin her yerinde özellikle sicak bölgelerde ve seralarda ortaya çikmaktadir. Pythium türleri 27-34 °C arasindaki sicaklik ve yüksek oranda nem içeren ortamlari terçih eder. Phythium toprakta üreme organlari olan oospor, hif ve sporongia olarak kalmaktadir. Özellikle dayanikli olan üreme organi sayesinde nemli topraklarda uzun yillar canliliklarini koruyabilir. Bu oosporlar direk çimlenerek enfeksiyon yapabildigi gibi, sporongia ve ondan olusturdugu hareketli zoosporlar ile de enfeksiyon yapabilirler. Zooporlar infekte etmeden önce kamçilarini kaybederek enkist olurlar ve daha sonra bir çimlenme tüpü olusturarak enfeksiyonunun gerçeklestirir. Bitki dokusunda olusan diger üreme organi sporangia olup, benzer sekilde çimlenir ve enfeksiyonlarini gerçeklestirirler. Patojen infekteli bitki artiklari ile yeni alanlara tasinir ve serbest su buldugu ortamlarda ise hareketli zoosporlari ile de yayilmaktadir. Marullarda hastalik yapabilen diger Pythium spp. türleri asagida listelenmis olup, benzer sekilde hastaliklar yapmaktadir.

• - Pythium spp. 
• - Pythium ultimum Trow 
• - Pythium tracheiphilum Matta 

Hastalık Etmeninin Belirtileri (Simptomları)

Fungus bitkilerin tohumlarini, genç dokularini, toprak seviyesine yakin gövde dokularini, meyve ve kökleri infekte etmektedir. Hastalik belirtileri ve zarari infektelen bölgedeki bitkilere baglidir. Bitkiler fungal etmene karsi çimlenme ve genç dönemlerinde oldukça hassastir. Baslangiç belirtileri zayif veya düzensiz çimlenme (çimlenme öncesi çökerten) seklinde olabilir. Çimlenen fidelerde çimlenme sonrasi oldukça duyarli ve çökertene yakalanabilir. Infektelenene fideler suyla islanmis gibi görülür ve bitki çöker. Tüm bitki bu devrede tamamen yok olabilir. Hastalik etmeninin gövde çürüklügü, özellikle bitkiler genç dönemde iken bir çok tek yillik ve tohum yatagi bitkilerin topraga yakin olan gövdelerinde ortaya çikar. Hastalik belirtileri toprak seviyesindeki gövde üzerinde suyla islanmis gibi leke seklinde görülmeye baslar. Bitki dokulari yapis yapis olur. Lekeler gödeyi kusadacak sekilde genislerse, bitkiler yan yatabilir. Eger patojen bitki tarafindan engellenirse, lekeler kurur ve bitki tekrar sagligina kavusabilir. Netice itibari ile lekeler çökük ve kahverengi bir renk alir. 

Mücadelesi 

Kültürel mücadele

• 1. Hastalik ile bulasik özellikle çogalmada kullanilan yumru ve tohumlarin hastaliktan ari olmasina dikkat edilmeli.
• 2. Hastaligin bulundugu alanlarda toprak dranajina önem verilmeli ve tarlada su birikmesine müsade edilmemeli.
• 3. Bitkiler sik dikilmeden kaçinilmali ve havalanma iyi olacak sekilde dikimler yapilmali.
• 4. Hastalik etmeninden korunmak için sanitasyon (temizlik) islemlerine büyük önem verilmeli, temiz saksi, alet, yetistirme ortamlari ve toprak kullanilmali. 
• 5. Hastalikli bitki artiklari inokulum kaynaklarinin azalmasi yetistirme ortamlarinda uzaklastirilmali ve imha edilmeli.
• 6. Bitkileri yaralamaktan kaçinilmali.
• 7. Saglikli bitkiler zayif yetisen bitkilere göre infeksiyonlara daha dayaniklidir. 

Kimyasal mücadele

Zirai Mücadele Teknik Talimatlarina göre tavsiye edilen kimyasal ilaçlar(100 Litre su için): 

• Bakir Oksiklorid WP 50% (500 g fidelik)
• Benomyl WP 50 % (100 g)
• Bordo Bulamaci Sivi (500+1000 g fidelik)
• Captan WP 50 % (250 g Fidelik)
• Captan+PCNB Toz 10+10 % (40 g/ m2 Toprak)
• Chlorothalonil WP 75% 8200 g)
• Formaldehit EM 400 g/l (4 lt (m2 ye 150 cc))
• Mancozeb WP 80% (200 g)
• Maneb WP 80% (200 g/100kg tohum)
• Maneb WP 80% (250 g fidelik)
• Methyl Bromide Gaz 98% (60 g m2 toprak)
• PCNB Toz 18% (35 g/m2 toprak)
• Propineb WP 70% (250 g fidelik)
• Thiram WP 80% (200 g/100kg tohum)
• Tolclofos Methyl WP 50 % (100 g)
• Hymexazol SC 360 g/l (150 cc)