Dilcikli Aşı Nasıl Yapılır?

🌱 Dilcikli Aşı (İngiliz Dilcikli Aşı) Nasıl Yapılır?

Dilcikli aşı (İngiliz Dilcikli Aşı veya İngilizce adıyla Whip and Tongue Grafting), özellikle ince ve genç anaçlar ile kalemler (aşılanacak parça) arasında en güçlü ve en iyi kaynamayı sağlayan aşı yöntemlerinden biridir. Bu yöntem, anaç (aşı yapılan kök sistemli bitki) ve kalem (aşılanacak sürgün) çaplarının birbirine eşit olduğu durumlarda tercih edilir.

İşte dilcikli aşının yapılış aşamaları:

Gerekli Malzemeler

Kalem: Bir önceki büyüme dönemine ait, 1-2 göz (tomurcuk) içeren, sağlıklı, dinlenmedeki (dormansi) sürgün parçası.

• Anaç: Kalemle aynı çapa sahip, aşılanacak kök sistemli bitki.

• Keskin Aşı Bıçağı: Kesimlerin düzgün ve pürüzsüz olması için hayati öneme sahiptir.

• Bağlama Malzemesi: Aşı bandı, parafinli bant veya rafya ipi.

• Aşı Macunu: (isteğe bağlı) Kesim yerini hava ve su girişine karşı korumak için.

🔪 Dilcikli Aşı Adımları

Adım 1: Anaç ve Kalemin Hazırlanması

1. Kesim Zamanı: Aşı, genellikle bitkilerin uyanmaya başladığı ilkbahar başlarında yapılır. Kalemler kış dinlenmesindeyken toplanıp buzdolabında saklanmış olmalıdır.

2. Anaç Kesimi: Anaç gövdesi, zeminden uygun yükseklikte (genellikle 15-20 cm) düzgün bir şekilde kesilir.

3. Yüzey Hazırlığı (Düz Kesim): Hem anaç üzerinde hem de kalem üzerinde, aynı açıda, uzun ve düzgün bir kesim yapılır. Bu kesimin uzunluğu, çapın yaklaşık 3-4 katı olmalıdır (Örn: 1 cm çapa sahipse, 3-4 cm uzunluğunda kesim).

Adım 2: Dilin Oluşturulması

Aşının kilit noktası olan'dil' kısmı, kesilen yüzeyin ortasına yapılır:

1. Anaç Dili: Düz kesim yüzeyinin ortasından, kesim yönünün tersine doğru, yüzey uzunluğunun yaklaşık üçte biri (1/3) derinliğinde ve keskin bir açıyla bir dil kesilir. Kesimin derinliği, anaç kalınlığının yarısını geçmemelidir.

2. Kalem Dili: Aynı işlem, kalem üzerinde de yapılır. Dil, anaçtaki dile tam olarak kilitlenecek şekilde kesilmelidir.

❗ Önemli Not: Dilin oluşturulması sırasında bıçak kesim yönünün tersine, anaç ve kalemden uzaklaşacak şekilde hareket ettirilmelidir. Bu, kesimin düzgünlüğünü ve güvenliğini sağlar.

Adım 3: Birleştirme ve Oturtma

1. Kilitlenme: Anaç ve kalemdeki diller, birbirine tam olarak oturtulur. Dillerin birbirine kilitlenmesi, yüzeylerin birbiriyle temasını artırır ve aşının yerinde sabitlenmesini sağlar.

2. Kambiyum Teması: En kritik nokta, hem anaçtaki hem de kalemdeki kambiyum (kabuk ile odunsu kısım arasındaki ince, yeşilimsi katman) katmanlarının birbiriyle temas etmesidir. Aşı çapları eşit olduğundan, bu temasın sağlanması kolaydır.

Adım 4: Bağlama ve Kapatma

1. Sıkı Bağlama: Birleştirilen aşı yeri, su ve hava girişini önlemek ve parçaları yerinde tutmak için aşı bandı veya özel bağlama malzemesi ile çok sıkı bir şekilde sarılır.

2. Mühürleme (Macunlama): Bağlamadan sonra, aşı birleşme noktasının tüm yüzeyi, özellikle de kalemin üst kesim noktası, hava ve nem kaybını önlemek amacıyla aşı macunu ile dikkatlice kapatılır.

✅ Başarının Sırrı

Dilcikli aşının başarı oranı, diğer birçok aşı yöntemine göre yüksektir. Başarı için dikkat edilmesi gerekenler:

• Pürüzsüz Kesimler: Kesim yüzeyleri düz, pürüzsüz ve temiz olmalıdır. Kötü kesimler kaynamayı engeller.

• Hızlı Çalışma: Kesim yapıldıktan sonra kaynamayı sağlayacak hücreler kurumadan ve oksitlenmeden birleştirme hızlıca yapılmalıdır.

• Sıkı Kambiyum Teması: Bu aşıda yüksek başarı için en önemli etken, anaç ve kalemin kambiyumlarının geniş bir yüzeyde ve tam olarak birbirine değmesidir.

• Doğru Bağlama: Yeterince sıkı sarılmayan aşı, kaynama oluşmadan hareket edebilir veya hava alarak kuruyabilir.

Dilcikli aşı, özellikle bağcılık ve fidan yetiştiriciliğinde genç anaçların aşılanmasında sıkça kullanılan, güvenilir bir tekniktir.