Bitkilerde Demir Noksanlığı Belirtileri Ve Çözüm Yolları

Demir, bitkilerde fotosentez ve solunumun gerçekleşmesinde, protein sentezinde yer alır. Bitkide daha çok klorofilin yapısında bulunur. Bitkilerde biyotik ve abiyotik faktörler nedeniyle demir noksanlığına rastlanır. *** Toprakta alınabilir Fe miktarında yetersizlik, düşük organik madde, yüksek kireç ve pH demir noksanlığına neden olur. Ayrıca düşük toprak sıcaklığı, toprakta aşırı nem ve ağır bünye nedeniyle yetersiz havalanma, yüksek fosfor ve ağır metal (Mn,Zn,Cu vb.) içeriği de önemli etkenlerdendir. Bitkide kök gelişiminin yetersiz olması halinde ve demir alım etkinliği düşük olan tür ve çeşitlerde demir noksanlığına daha çok rastlanır.

Demir eksikliği bitkileri etkiler mi?

Demir, klorofil gelişimi ve fonksiyonu, enerji transferi, azot fiksasyonu, bitki solunumu ve bitki metabolizması gibi birçok bitki fonksiyonunda önemli rol oynar. Demir eksikliği, bitkisel üretim döngüsü sırasında eksikliğin zamanına bağlı olarak önemli bir ekonomik etkiye sahip olabilir.

Bitkide demir ne işe yarar?

Demir, Dünyada en çok noksanlığı görülen mikro-elementlerden birisidir. Demir elementi bitkide az hareketlidir ve bitkinin solunumu bağlantılı olarak fotosentez işlemleri için gereklidir. Enzim faaliyetlerinde ve klorofil sentezinde önemli rol oynar. Toprakta demir bulunsa da, alınabilirliğini etkileyen faktörler vardır.

Kloroz nasıl önlenir?

Kloroz; yetersiz akaçlama, aşırı nemlilik (yani köklerin kötü havalanması) gibi nedenlerden kaynaklanıyorsa, sorun giderilir. Örneğin aşırı sulamadan kaçınılır, yüzeye suyun çıkışını kolaylaştıracak hafif eğim verilir ve derinlere kapalı dren sistemleri yerleştirilir.

Ağaçlarda demir eksikliği nasıl belli olur?

Bitkilerde demirin (fe) yokluğunda klorofil maddesinin sentezlenmemesiyle bitkilerin genç yapraklarında ve özellikle son çıkan yapraklarında görülen kloroz, damarlar arası sararma şeklinde ortaya çıkar. Çok şiddetli ise sararmalar beyazlaşmaya döner bazen de bitkilerin yaprakları ölür ve son olarak dökülür.

Ağaçlara demir sülfat ne zaman verilir?

Sarılık görülen bireysel ağaç uygulamalrında ve küçük mekanlarda sonbaharda ya da erken ilkbaharda toprak uygulamaları yapılabilir.

DEMİR NOKSANLIĞINI BİTKİLERDEKİ BELİRTİLERİ

Demir noksanlığında, ilk belirtiler genç yapraklarda kloroz şeklinde ortaya çıkar. En ince damarlar bile yeşil kalırken damar aralarında sararma görülür ve yaprak ağ görünümü alır. Noksanlık şiddetli olursa belirtiler alt yapraklara doğru yayılır. Genç yapraklar tamamen beyaza döner. Yapraklarda zamanla nekrozlar ve kurumalar görülür. Demir noksanlığında bitki gelişimi geriler, verimde ve kalitede azalmalar ortaya çıkar. Ülkemiz topraklarının önemli bir bölümü demir alımını olumsuz etkileyen yüksek kireç ve pH gibi olumsuz toprak özelliklerine sahiptir. Bu nedenle demir noksanlığına yaygın olarak rastlanmaktadır. Demir noksanlığının belirlenmesi ve diğer besin elementi noksanlıklarından ayrılması amacıyla toprak ve yaprak analizleri yaptırılması uygundur.Çilek, hıyar, biber, patlıcan, domates, vb. sebzelerde yaygın olarak rastlanmaktadır.

DEMİR NOKSANLIĞINI NASIL ÖNLERİM?

• Kloroz oluşumuna uygun ağır bünyeli ve çok kireçli topraklar sera yeri olarak tercih edilmemelidir. Sera kurulmadan önce kesinlikle toprak ve sulama suyu analizleri yaptırılmalıdır.
• Ağır bünyeli topraklara sahip seralarda kum ve organik gübre ilavesi ile toprağın havalanma koşulları düzeltilmelidir.
• Yüksek pH’ya sahip topraklarda kükürt ilavesi, organik gübre kullanımı, damla sulama sistemlerinde sulama suyu ile asit verilerek kök bölgesinin tepkimesi demir alımına uygun hale getirilmeli, fizyolojik asit karakterli mineral gübreler kullanılmalıdır.
• Toprak özelliklerine göre, sulama aralıkları çok iyi belirlenmeli; taban suyu yüksek üretim alanlarında drenaj kanalları açılmalı ve su seviyesi istenilen düzeyde tutulmalıdır.

Klorozun ilk belirtileri görüldüğünde uygulamaya başlanır. Klorozun şiddeti, iklim koşulları ve uygulamanın etki süresi dikkate alınarak uygulamaya devam edilir.Uygulamada sırt pülverizatörü (mekanik veya motorlu) veya tarla pülverizatörü; toprak uygulamalarında uygulama kabı ve toprak işleme aletleri ve damla sulama sistemi kullanılır.

Demir noksanlığına karşı uygulama 2 şekilde yapılır.

1 - Toprak uygulaması

Topraktan uygulamalarda daha çok şelat formunda gübreler önerilir. Uygulanacak şelat formu toprağın pH’sına göre seçilmelidir. Alkali topraklarda Fe-EDDHA tercih edilmelidir.Verilecek preparat büyüme dönemi boyunca 4-6 defaya bölünerek verilmelidir.

2 - Yaprak uygulaması

Demir noksanlığında yapraktan uygulamalarda yapılabilir. Noksanlık belirtilerinin görülmeye başladığı dönemden itibaren 10-15 gün ara ile 4-5 kez tekrarlanmalıdır.