Sorhocam.com 2014 yılında Ziraat Mühendisi Arafa KARAÇELEBİ tarafından kurulmuş olup herkesin faydalanabilmesi için ücretsiz olarak hizmet vermektedir.
Lane Eynon Metodu İle Şeker Analizi Nasıl Yapılır?
LANE EYNON Metodu ile Şeker Analizi
Yöntemin İlkesi
Şeker tayini yöntemleri şekerlerin indirgen özelliğine dayanmaktadır. Tüm monosakkaritler indirgen özelliktedir. Sakaroz ise indirgen özellik göstermez. Bu nedenle kimyasal yöntemlerle şeker tayininde sakkaroz önce invert şeker haline dönüştürülür daha sonra glikoz ve fruktozla birlikte invert şeker olarak tayin edilir. Yöntem, invert şekerin fehling çözeltisinde bulunan bakır-2 oksidi, suda çözünmeyen bakır-1 okside indirgemesi prensibine dayanır.
Kullanılan Malzemeler ve Cihazlar
- Terazi
- Balonjoje (250 mL, 1000 mL)
- Pipet (1 mL, 5 mL, 25 mL)
- Filtre kağıdı
- Huni
- Su Banyosu
- Büret ( 50 mL)
- Erlen (100 mL)
- Ağzı rodajlı balon (250 mL)
- Cam boncuk
- Geri Soğutucu
- Isıtıcı
- Mezür ( 50 mL)
- Beher( 100 mL)
Kullanılan Kimyasallar
Carez I çözeltisi: 15 g potasyum ferrosiyanid [K4Fe(CN)6.3H2O] saf suda çözünerek 100 mL ye tamamlanır.
Carez II çözeltisi:30 g çinko sülfat (ZnSO4.7H2O) saf suda çözülerek 100 mL ye tamamlanır.
Fehling I çözeltisi: 69,278 g bakır sülfat (CuSO4.5H2O) 250 mL saf suda çözülerek 1 litrelik balonjojeye aktarılır. Hacim çizgisine kadar saf su ile tamamlanır. Çözelti süzüldükten sonra kahverengi şişede ağzı sıkıca kapatılarak uzunca süre saklanabilir.
Fehling II çözeltisi: 346 g potasyum sodyum tartarat (KNa-tartarat.4H2O) tartılarak bir miktar saf suda çözülür. 100 g sodyum hidroksit tartılıp buda bir miktar saf suda çözülür ve iki çözelti birbiri ile karıştırılıp 1 litrelik hacme saf su ile tamamlanır. 48 saat beklendikten sonra süzülür. Bu çözelti en fazla 2 ay saklanabilir.
0,1 N NaOH çözeltisi
% 0,1’lik fenolftalein çözeltisi
%1’lik sulu metilen mavisi çözeltisi
Stok invert şeker çözeltisi: 9,5 g sakkaroz tartılarak bir miktar saf su ile çözülerek 100 mL’lik balonjojeye aktarılır. Üzerine 5 mL hidroklorik asit (HCl) eklenerek 100 mL’ ye tamamlanır. Çözelti oda sıcaklığında 3 gün bekletilir. Daha sonra 1 litrelik balonjojeye aktarılarak hacim çizgisine kadar saf su ile tamamlanır.
Standart invert şeker çözeltisi: Stok invert şeker çözeltisinden 50 mL alınarak 250 mL’lik balonjojeye aktarılır. Üzerine-2 damla fenolftalein indikatör çözeltisi eklenerek çok hafif pembe renk gözlenene kadar 5 N NaOH çözeltisi ile nötralize edilir ve hacim çizgisine kadar saf su ile tamamlanır. Böylece 2mg/mL invert şeker olacak şekilde standart çözelti hazırlanır. Bu çözelti kullanılacağı zaman hazırlanmalıdır.
Deneyin Yapılışı
Faktör tayini
Erlene Fehling I ve Fehling II çözeltilerinden 5 mL alınarak üzerine bir miktar saf su eklenir. Büretteki hazırlanan standart invert şeker çözeltisinden 15 mL erlene koyulur. Erlen bek alevi üzerine koyulur. Sıcaklığı ayarlamak için araya aspest koyulur. Çözelti kaynamaya başladıktan sonra titrasyona başlanır. Çözeltinin 3 dakika içinde kaynaması sağlanır. Kaynamaya başladıktan 2 dakika sonra metilen mavisi damlatılır. Çözeltinin rengi mavi olur. Titrasyonun bitiş noktasına doğru şeker çözeltisi damla damla verilir. Renk maviden kırmızıya döndüğü anda titrasyona son verilir. Harcanana hacim kaydedilir (V1). Titrasyon 1 dakika içerisinde bitirilmelidir. Önceden eklenen şeker miktarıda buna göre ayarlanır.
Örneğin Hazırlanışı
25 mL veya g örnek alınarak 250 mL’lik bolonjojeye aktarılır. Üzerine 50 mL damıtık su eklenir. Üzerine durultma amacıyla 5 mL Carez I ve 5 mL Carez II çözeltilerinden eklenerek iyice karıştırılır ve hacim çizgisine kadar saf su ile tamamlanır. 30 dak beklenir. 30 dak sonra 0,1 N NaOH ortamın pH ‘sı 8 olana kadar eklenir. Çözelti filtre edilerek berrak çözelti elde edilir.
İnversiyon Sonrası
Berrak filtrattan 50 mL alınarak 100 mL’lik balonjojeye koyulur. Üzerine % 25’lik hidroklorik asit (HCl) çözeltisinden 6 mL eklenir. Çözeltinin içerisine termometre koyularak 70ºC’a ayarlanmış su banyosuna yerleştirilir. Sık sık çalkalanarak sıcaklığın en fazla 2-3 dakikada 67ºC’a gelmesi sağlanır. Bu andan itibaren tam 5 dakika aynı sıcaklıkta tutulur ve soğuk su altında hızlı bir şekilde soğutulur. Çözeltiye 1-2 damla fenolftalein indikatör çözeltisi koyularak 4 N NaOH ile çok açık pembe renk olana kadar nötralize edilir. Daha sonra hacim çizgisine kadar saf su ile tamamlanır.
Hazırlanan bu çözelti bürete doldurulur. Erlene 5‘er mL Fehling I ve Fegling II çözeltilerinden koyularak 3 dakika içerisinde kaynaması sağlanır. Kaynamada 2 dakika dolmadan 2-3 damla metilen mavisi damlatılır ve büretteki çözelti ile titre edilir. Renk kırmızı olunca titrasyon kesilerek yaklaşık harcanan miktar tespit edilerek bir ön deneme yapılır. İkinci kez daha duyarlı deney yapılır ve bu sefer ilk titrasyonda harcanan hacimden 1 mL eksiği kaynamadan önce fehling çözeltilerinin üzerine koyulur. Böylece az miktarda bir titrantla dönüm noktasına ulaşılır. Ve aynı şekilde titrasyon yapılarak harcanan hacim not edilir.(V)
İnversiyon Öncesi
Berrak filtrant bürete doldurulur. Erlene 5 mL Fehling I ve 5 mL Fehling II çözeltilerinden koyularak inversiyon sonrasındaki şekilde titrasyon yapılır.
Hesaplamalar
F = Faktör hesabı harcanan şeker çözeltisinin mL’sinde bulunan mg şeker ile harcanan çözelti hacminin çarpımı ile bulunur.
F = 2mg x V1
İnvert Şeker (g/L) = (V2 x F) / V x V1
V1 = Alınan numune miktarı
V2 = Seyreltilen hacim
V = Titrasyonda harcanan çözelti miktarı
F = Faktör
Sorhocam.com 2014 yılında Ziraat Mühendisi Arafa KARAÇELEBİ tarafından kurulmuş olup herkesin faydalanabilmesi için ücretsiz olarak hizmet vermektedir.
Bitki hastalıkları, bitki zararlıları, yabancı otlar, şifalı bitkiler, arıcılık, bayilik sınavı notları, bayilik sınavı soruları, online testler, kimyasal analiz yöntemleri, bitki besleme ve gübreleme, tarımsal destekler, peysaj ve süs bitkileri, kimyasal analiz yöntemleri, hijyen eğitimi, pest kontrol yöntemleri