Sütte Laktoz Tayini Analizi Nasıl Yapılır?

Sütte Laktoz Tayini

Yöntemin Prensibi
Süt proteinleri uzaklaştırıldıktan sonra, laktoz ile kloramin T ve potasyum iyodür arasındaki tepkimede indirgenen halojen niceliğinin titrasyonla saptanarak, laktozun dolaylı olarak hesaplanması ilkesine dayanır.

 
Kullanılan Malzemeler ve Cihazlar

• Erlen ( 50 mL, 100 mL)
• Büret ( 50 mL)
• Terazi
• Pipet ( 5 mL, 25 mL)

Kullanılan Kimyasallar

1. Tungstik asit  reaktifi: 7 g sodyum tungstat (Na2WO4.2H2O) 870 mL saf su içerisinde çözdürülür. Üzerine 0.1 mL orto fosforik asit çözeltisi (% 88 w/w) ve 70 mL 1 N sülfürik asit  çözeltisi eklenir.
2. Kloramin T çözeltisi: 0.040 N ( 5.70 g/L)
3. Sodyum tiyosülfat çözeltisi: 0.04 N
4. Potasyum iyodür çözeltisi (%10 w/v): 10 g potasyum iyodür bir miktar saf su içerisinde çözdürüldükten sonra son hacim saf su ile 100 mL’ye tamamlanır. Bu çözelti taze hazırlanmalıdır ve renksiz olmasına dikkat edilmelidir.
5. Hidroklorik asit çözeltisi  2 N
6. Çözünür nişasta %1’ lik

 
Deneyin Yapılışı
 
10 mL analiz edilecek süt bir erlene aktarılır. Üzerine 25 mL saf su ve 40 mL tungstik asit reaktifi ilave edilir. Saf su ile çözeltinin hacmi 100 mL ye seyreltilir. Hafifçe çalkalanır ve bir müddet çökme işleminin tamamlanması için beklenir. Oluşan çökelek süzülür. Süzüntüden 10 mL bir erlene aktarılır. Üzerine 5 mL potasyum iyodür ve tam olarak 20 mL kloramin T çözeltisi eklenerek erlenin ağzı kapak ile kapatılır. Çözelti 18-20 ºC de karanlıkta bir buçuk saat bekletilir. Bu süre sonunda kapak az bir miktar saf su ile yıkanır. Çözelti üzerine 5 mL hidroklorik asit çözeltisi eklenir. Titrant olarak kullanılan sodyum tiyosülfat çözeltisinden yaklaşık 5-6 mL (a1) çözeltiye eklendikten sonra nişasta indikatörü eklenir ve tiyosülfat ile dönüm noktasına kadar titrasyona devam edilir (a2). Harcanan toplam tiyosülfat çözeltisi kaydedilir (V1= a1 +a2).
 
Aynı işlemler şahit deney yapmak amacı ile süt örneği yerine 10 mL saf alınarak tekrarlanır. Harcanan tiyosülfat çözeltisi kaydedilir (V2)

 
Hesaplamalar
 
% Laktoz = [ (V2 - V1) x 0.992 x 0.0072  x 100 x 10 ] / m
 
V2 = Şahit için harcanan tiyosülfat miktarı, mL
V1=  Örnek için harcanan tiyosülfat miktarı, mL
0.992 = Hacim düzeltme faktörü. Eğer yağsız süt, örnek olarak  kullanılıyorsa bu faktör 0.996 olarak alınır.

1 mL 0.04 N tiyosülfat 0.00720 g monohidrat laktoza denk gelmektedir. (Eğer hazırlanan tiyosülfatın derişim tam olarak 0.04 değil ise; 1 mL 1 N tiyosülfat 0.18 g monohidrat laktoza eşit olduğu düşünülürse ayarlanan tiyosülfat derişimi 0.18 ile çarpılarak bulunan sonuç 0.0072 yerine yazılır.)

10 : Seyreltme faktörü