• notifications1
  • menü

Bugün : 29 Mart 2024 Cuma

Thysanoptera

(Tripsler, Kirpik Kanatlılar, Kabarcık Ayaklılar; Thrips)

 

Ergin morfolojik özellikleri

Sarımsı-kahverenkli, siyah; ince-uzun; 0.5-10 mm boyunda; baş prognathous-hypognathous tipte ve kare şeklinde; bileşik gözler belirgin; ocelli (3 tane) kanatlılarda bulunur; antenler 4-9 segmentli; ağız yapısı emici tipte ve asimetriktir: Labrum ve labium konik şekilli, kısa bir rostrum oluşturur; sol mandibula ve maxilla styletlerini içerir; sağ mandibula embriyo döneminde yok olmuştur.  

 

Prothorax iri ve serbest; meso-metathorax kaynaşmış; bacaklar benzer yapılışta; tarsi 1-2 segmentli veya segmentsiz; 1-2 tırnaklı; ucunda hemolimf basıncıyla şişebilen bir torbacık bulunur. Bu yapı değişik yüzeylerde yürümeyi sağlar. Kanatlar gelişmiş; kısalmış veya bulunmaz Kanatlar-eğer varsa-zarımsı yapıda, dar, kenarları uzun saçaklı, damarsız veya 1-2 damarlıdır.   

 

Tubulifera alttakımında abdomen sonu dişilerde narin ve içeri çekilebilir durumdadır; ovipozitör bulunmaz; Terebrentia alttakımında ise kuvvetli yapılışlı, testere benzeri bir ovipozitör vardır. Erkeklerde dış genitalia her iki alttakımda da iyi gelişmiştir.

 

Yaşama Biçimi

Genelde bitki özsuyu ile beslenirler; az sayıda tür funguslarla veya ufak arthropodlarla beslenir. Bitkilerde beslenmeleri dışında bitki önemli virus hastalıklarının vektörüdürler. Yararlı yönleri ise tozlanmaya katkıları ve predatör türlerin bulunuşudur.

 

Fazla hareket etmezler; hızlı koşar; nadiren uçarlar. Çoğu biseksual ve ovipardır; az sayıda türde fakültatif-obligat parthenogenesis görülür; bazıları vivipardır. Terebrentia’da yumurtalar böbrek şeklindedir ve bitki dokusu içine; Tubulifera’da ise oval şekillidir ve bitki yüzeyine bırakılır.

 

Tripslerin postembriyonik gelişimi ilginçtir (neometabola); endopterygotların gelişimini andırır. İlk iki genç dönem larva olarak isimlendirilir; ergine benzer; ancak kanatlar yoktur ve anten segmentlerinin sayısı azdır. Sonraki genç dönemler (Terebrentia’ da 2; Tubulifera’ da 3 dönem) dinlenme halindedir ve beslenmezler; bir miktar metamorfoz görülür. Dinlenme halindeki dönemlerin ilkine prepupa; kalan 1 ya da 2 döneme de pupa denilir.

 

SINIFLANDIRMA

TEREBRENTİA: Abdomenin son segmenti az çok konik veya yuvarlak şekillidir ve dişilerde ovipozitör gelişmiştir.

 

Aeolothripidae: Çoğu predatör; birkaçı fitofagdır. Kanatlar geniş; kaideden uca uzanan 2 damar ile çok sayıda enine damarlı. Koyu renkli; kanatları bantlı-beneklidir. Aeolothrips spp.

 

Heterothripidae: Heterothrips spp. örnek verilebilir

 

Merothripidae: Ön ve arka femur iri; pronotum’ da 2 adet boyuna dikiş bulunur. Merothrips spp.

 

Thripidae: Bitki zararlısı türlerin çoğu bu familyadadır. Kanatlar Aeolothripidae’ den daha dar ve uçları daha sivri; antenler 6-9 segmentlidir. Thrips tabaci (Tütüntripsi) tütün ve sebzelerde; Heliothrips haemorrhoidalis sebzelerde, bağlarda ve turunçgil çiçeklerinde; Limothrips cerealium ekinlerde zararlıdır.  

 

TUBULİFERA: Abdomenin son iki segmenti her iki cinsiyette de ince-uzun, tüp şeklinde sonlanır

 

Phlaeothripidae : Çoğunluk İri tripslerdir. Koyu renkli; kanatlar açık renkli veya beneklidir. Yaprak döküntüleri altında gregar yaşar ve fungi veya ufak arthropodlarla beslenirler. Haplothrips tritici (Buğdaytripsi) buğdayda; Liothrips oleae (Zeytintripsi) zeytinde zarar yapar.

KULLANICI GİRİŞİ

Üye Ol Şifremi Unuttum?

Sorhocam.com 2014 yılında Ziraat Mühendisi Arafa KARAÇELEBİ tarafından kurulmuş olup herkesin faydalanabilmesi için ücretsiz olarak hizmet vermektedir.

Yetiştiriciliği, tarımı, ürünleri, bitkisi, ağacı, çiçeği gübreleri, hastalığı zararı, zararlıları, mücadelesi, ilaçları aşısı, budaması, otu, faydaları, programı, önerileri, istekleri, tavsiyeleri, nedir, nelerdir, nasıl yapılır, özellikleri, kullanım alanları, takvimi, sınavı, sınavları, notları

Site Haritası - Rss Beslemesi