Nohut Antraknozu Hast. Belirtileri, Nedenleri Ve Mücadele Yöntemleri

🌿 NOHUT ANTRAKNOZU HASTALIĞI (Ascochyta blight / Colletotrichum hastalığı)

Nohut üretiminde en yıkıcı fungal hastalıklardan biri olan Antraknoz, bitkinin tüm yeşil aksamını etkileyerek ciddi verim kayıplarına (%70–100’e kadar) neden olabilir. Hastalık, yağışlı ve nemli havalarda hızla yayılır ve özellikle çiçeklenme–bakla bağlama döneminde zararı en yüksek seviyeye ulaşır.

🦠 Hastalığın Etmeni

• Etmen: Colletotrichum truncatum (eş anlamlısı Ascochyta rabiei)

• Sınıf: Deuteromycetes (Mantar hastalığı)

• Tohumla, toprakta ve bitki artıklarında piknidyum (spor kesesi) şeklinde kışlayarak bir sonraki sezona taşınır.

🍃 Belirtileri

🌱 1. Yapraklarda

• Yapraklarda yuvarlak, açık kahverengi veya gri renkli lekeler oluşur.

• Lekelerin ortasında koyu renkli küçük noktalar (piknidyumlar) görülür.

• Şiddetli durumlarda yapraklar kurur ve dökülür.

🌾 2. Gövde ve Dallarda

• Gövde ve dallarda koyu kahverengi, batık, uzun lekeler belirir.

• Bu lekeler birleşir ve bitki dokusunu çepeçevre sararak iletim dokularını tıkar.

• Bitki, özellikle yağışlı havalarda aniden solar ve kurur.

🌼 3. Çiçek ve Baklalarda

• Çiçeklerde solma, dökülme ve döllenme kaybı görülür.

• Baklalar üzerinde kahverengi lekeler oluşur, özellikle dikiş yerlerinde belirgindir.

• Şiddetli enfeksiyonlarda bakla kurur, tane oluşmaz.

🌾 4. Tohumlarda

• Tohum kabuğunda koyu renkli, düzensiz lekeler oluşur.

• Bazen tüm tohum yüzeyi kararmıştır.

• Enfekteli tohumlar çimlenme gücünü kaybeder veya çimlenirken ölür.

⚠️ Hastalığın Ortaya Çıkma Nedenleri

🛡️ Mücadele Yöntemleri

🔹 1. Kültürel Önlemler

• Sağlıklı ve sertifikalı tohum kullanılmalıdır.

• Aynı tarlaya en az 3 yıl nohut ekilmemelidir (münavebe).

• Hasattan sonra bitki artıkları toplanmalı ve yakılmalıdır.

• Toprak derin sürülerek yüzeydeki enfekteli kalıntılar toprağa gömülmelidir.

• Aşırı sulamadan kaçınılmalı, tarlada drenaj iyi olmalıdır.

• Sık ekim yapılmamalı, bitkiler arası hava sirkülasyonu sağlanmalıdır.

• Azot dengesizliği bitkiyi zayıflatır; dengeli gübreleme yapılmalıdır.

🔹 2. Tohum Mücadelesi

Tohum kaynaklı bulaşmayı önlemek için ilaçlı tohum ekimi şarttır.

Tohum ilaçlamasında kullanılabilecek etken maddeler:

• Thiram

• Carbendazim

• Mancozeb

• Metalaxyl + Mancozeb

• Tebuconazole

💡 Uygulama: Tohum ekimden önce etkin maddeye göre 2–3 g/kg tohum oranında karıştırılarak ilaçlanır.

🔹 3. Kimyasal Mücadele (Tarla İlaçlaması)

İklim koşulları uygun hale geldiğinde veya ilk belirtiler görüldüğünde ilaçlama yapılmalıdır.

Etkili etken maddeler:

• Chlorothalonil

• Mancozeb

• Propineb

• Azoxystrobin

• Pyraclostrobin + Boscalid

• Tebuconazole

💡 Uygulama önerisi:

• İlk ilaçlama: Bitkiler 15–20 cm boya ulaştığında

• İkinci ilaçlama: Çiçeklenme başlangıcında

• Üçüncü ilaçlama: Bakla oluşum döneminde

• Yağışlı dönemlerde ilaçlamalar 10–12 gün arayla tekrarlanmalıdır.

🔹 4. Dayanıklı Çeşit Kullanımı

• Antraknoza dayanıklı nohut çeşitleri (örneğin İnci, Cevdetbey 98, Arda, Diyar 95) tercih edilmelidir.

• Bölgesel uygunluk Tarım İl Müdürlükleri veya araştırma enstitülerinden öğrenilebilir.

🔹 5. Biyolojik Mücadele

• Trichoderma harzianum, Bacillus subtilis veya Pseudomonas fluorescens içeren biyolojik preparatlar,
  toprakta patojeni baskılayabilir ve tohum çevresinde koruyucu mikroflora oluşturur.

• Özellikle organik üretim sistemlerinde destekleyici olarak kullanılabilir.

🌱 Özet Tablo