Örtüaltı Biber Yetiştiriciliği Nasıl Yapılır?

Örtüaltı biber yetiştiriciliği, iklim koşulları kontrol altında tutulduğu için yılın büyük bir bölümünde yüksek verim ve kaliteli ürün elde etmeyi sağlayan modern bir tarım yöntemidir. İşte adım adım örtüaltı (sera/tünel) biber yetiştiriciliği:

🌶️ 1. İklim ve Sera Ortamı İsteği

Biber, sıcaklık ve ışık isteği yüksek olan bir bitkidir. Örtüaltında bu isteklerin sağlanması, başarının anahtarıdır.

• Sıcaklık:

  • Optimum Gündüz Sıcaklığı: 24 - 27°C

  • Optimum Gece Sıcaklığı: 18 - 21°C

  • Havalandırma: Gündüz sıcaklığı 27°C'yi geçtiğinde havalandırma yapılmalıdır. Güneşli günlerde bu limit 35°C'ye kadar çıkabilir.

  • Hassasiyet: Biber donlara karşı çok hassastır. -2, -3°C'de bitki tamamen ölür. 10-12°C'nin altındaki sıcaklıklarda ise gelişme durur.

• Oransal Nem: Sera içindeki nem oranı %70 - %75 civarında tutulmalıdır. Yüksek nem, mantari hastalıkları artırabilir.

• Işık: Biber ışığı çok sever ve gün uzunluğuna karşı duyarsızdır. Seranın bol ışık alması verimi artırır.

2. Toprak İsteği ve Hazırlık

• Toprak Tipi: İyi drenajlı (su tutmayan), su tutma kapasitesi yüksek, humuslu, tınlı, geçirgen ve derin topraklar idealdir.

• pH Değeri: Toprak pH'sının 6.0 - 6.8 arasında olması tercih edilir (hafif asit/nötr). Daha yüksek pH (alkali) topraktaki bazı minerallerin (P, Fe, Zn, vb.) bitkiye ulaşmasını zorlaştırır.

• Hazırlık:

  • Toprak dikimden önce derin işlenmeli ve havalandırılmalıdır.

  • Toprak Analizi: Mutlaka toprak ve sulama suyu analizi yaptırılmalıdır.

  • Organik Madde: Toprağın organik madde içeriğini artırmak için iyi yanmış hayvan gübresi taban gübresi olarak dikimden önce verilmelidir.

  • Toprak Sterilizasyonu: Örtüaltında yorgun topraklarda görülen hastalık ve zararlı riskini azaltmak için solarizasyon veya kimyasal sterilizasyon yöntemleri uygulanabilir.

3. Fide Dönemi ve Dikim

• Fide Yetiştirme: Biber tohumları, genellikle seraya dikimden 8-12 hafta önce viyollere ekilir. Tohum çimlenmesi için en iyi sıcaklık 21-28°C'dır.

• Dikim Zamanı: Fideler, ilk çiçek tomurcukları görüldüğünde seraya dikime hazır hale gelir. Genellikle ilkbahar veya sonbahar dönemlerinde dikim yapılır.

  • İlkbahar Üretimi: Kasım-Aralık'ta tohum ekimi.

  • Sonbahar Üretimi: Temmuz-Eylül'de tohum ekimi.

• Dikim Aralıkları:

  • Tek Sıra: Sıra arası 80 cm, sıra üzeri 30 cm (Yaklaşık 4200 fide/dekar).

  • Çift Sıra: Çift sıralar arası 90 cm, sıralar üzeri 30 cm, çift sıra üstündeki bitkiler arası 30 cm (Yaklaşık 4000-5300 fide/dekar).

• Dikim: Fidelerin kökleri zedelenmeden çıkarılmalı ve dikimden sonra can suyu verilmelidir. Toprak sıcaklığının 22-24°C civarında olması köklenmeyi hızlandırır.

4. Budama ve Destekleme

Biberin verimini artırmak için budama ve destekleme kritik öneme sahiptir.

• Budama (Uç Alma): Genç dönemde bitkinin ilk oluşan meyvelerinden bazıları koparılarak bitkinin meyve ile yorulması önlenmeli ve vegetatif gelişimi (dal/yaprak) desteklenmelidir.

• Ana Dal Sayısı: Bitkide başlangıçta 3-4 ana dal (kol) bırakılır. Bitki yaşlandıkça bu sayı 7-8'e kadar çıkarılabilir. Aşırı ana dal, verimi ve erkenciliği olumsuz etkiler.

• Destekleme: Biber bitkileri yüksek boya ulaştıkça meyve yükü ile yatabilir. Bitkinin dik durması ve meyvelerin toprağa değmemesi için iple veya herekle desteklenmesi şarttır.

5. Sulama ve Gübreleme (Fertigasyon)

Örtüaltı yetiştiriciliğinde damla sulama sistemi ve bu sistemle gübre verme (fertigasyon) yaygın olarak kullanılır.

• Sulama Programı:

  • Dikim Sonrası: Can suyundan sonra, ilk meyve çıkana kadar sulamadan kaçınılır (yaklaşık 10-15 gün).

  • Meyve Gelişimi: İlk meyve görüldükten sonra, genellikle 3-7 günde bir (toprak ve iklim koşullarına bağlı olarak) düzenli sulama yapılır. Kök boğazına su değdirilmemesine dikkat edilmelidir.

  • Su İsteği: Biber suyu seven bir bitkidir, ancak kuru ve çok yaş topraktan olumsuz etkilenir.

• Gübreleme:

  • Toprak Analizi: Kesinlikle toprak analizi sonuçlarına göre bir gübreleme programı oluşturulmalıdır.

  • Besin İhtiyacı: Biberde özellikle çiçeklenme döneminde yüksek fosfor ve meyve tutumu/kalitesi aşamasında yüksek potasyum (K) ile birlikte Azot (N) takviyesi gereklidir.

  • Mikroelementler: Demir, Magnezyum, Çinko ve Kalsiyum noksanlıklarına dikkat edilmelidir. Özellikle Kalsiyum eksikliği meyve ucunda çürümeye neden olabilir.

6. Hasat

• Hasat Olgunluğu: Biber, çeşidine ve pazar isteğine uygun olgunlukta toplanmalıdır. Olgun yeşil dönem, meyve yüzeyinin buruşuk yapıdan parlak yapıya dönüştüğü dönemdir.

• Zamanlama: Hasat, meyveler tam olgunluğa gelmeden (pörsüme olmaması için) veya tam olgunlaştıktan sonra yapılmalıdır.

• Sıklık: Hasat, verimi ve kalitesini korumak için genellikle haftada 1 kez yapılır.

Örtüaltı biber yetiştiriciliği oldukça teknik bir konudur. Yetiştirmeyi planladığınız biber çeşidi (dolmalık, kapya, sivri vb.) veya gübreleme ile ilgili daha spesifik bir bilgi almak ister misiniz?