Susam Gübrelemesi Nasıl Yapılır?

Susam (Sesamum indicum), yüksek yağ içeriği nedeniyle yetiştirilen, sıcak iklim tahılıdır. Susam gübrelemesi, bitkinin yoğun gelişim dönemlerinde besin elementlerini doğru zamanda sağlayarak yüksek verim ve kaliteli tohum (yağ) içeriği elde etmeye odaklanır.

İşte susam gübrelemesinin temel prensipleri:

🍚 Susam Gübrelemesi Nasıl Yapılır? Verim ve Yağ Kalitesini Artırma

Susam, toprağın verimliliğine oldukça iyi adapte olabilir, ancak iyi bir verim için özellikle Azot (N), Fosfor (P) ve Potasyum (K) elementlerine ihtiyaç duyar. Gübreleme programı mutlaka toprak analizi sonuçlarına göre yapılmalıdır.

1. Azot (N) Gübrelemesi (Büyüme ve Kapsül Oluşumu)

Azot, susamda hızlı vegetatif büyümeyi, yaprak alanını ve kapsül (koza) sayısını artırarak verimi doğrudan etkiler. Ancak aşırı Azot, özellikle hasada yakın verilirse, olgunlaşmayı geciktirebilir ve hastalıklara yatkınlığı artırabilir.

• Uygulama Zamanı: Azot, genellikle iki aşamada bölünerek verilir:

  1. Taban Gübrelemesi (%30-40): Ekim sırasında veya hemen önce, Fosforlu gübrelerle birlikte verilir. Bu, ilk hızlı büyümeyi sağlar.

  2. Üst Gübrelemesi (%60-70): Bitkiler 25-35 cm boya ulaştığında veya ilk çiçeklenme başlamadan hemen önce uygulanır. Bu, kapsül (koza) tutumunun ve hızlı büyümenin kritik dönemidir.

• Kullanılan Gübreler: Üst gübrelemede Amonyum Nitrat veya Üre tercih edilir.

2. Fosfor (P) Gübrelemesi (Kök ve Çiçeklenme)

Fosfor, erken kök sistemi gelişimini, enerji transferini ve çiçeklenmeyi destekler.

• Uygulama Zamanı: Susamın erken kök gelişimini teşvik etmek için Fosforun %100'ü ekim sırasında taban gübresi olarak verilmelidir.

• Uygulama Yöntemi: Tohum yatağına bant şeklinde uygulanması önerilir, çünkü Fosfor toprakta yavaş hareket eder.

• Kullanılan Gübreler: Diamonyum Fosfat (DAP) veya Triple Süper Fosfat (TSP) kullanılır.

3. Potasyum (K) Gübrelemesi (Yağ Kalitesi ve Dayanıklılık)

Potasyum, susamda su kullanım etkinliğini artırır, kuraklık direncini destekler ve tohumların yağ içeriğini ve kalitesini doğrudan etkiler.

• İhtiyaç Alanları: Potasyum eksikliği, özellikle hafif ve kumlu topraklarda sıkça görülür.

• Uygulama Zamanı: Fosfor gibi, Potasyumun da ekim sırasında taban gübresi olarak verilmesi en verimli yöntemdir.

• Kullanılan Gübreler: Potasyum Sülfat tercih edilir.

4. Mikro Besin ve pH Yönetimi

Susam, bazı mikro besin eksikliklerine karşı hassastır, özellikle de kireçli topraklarda:

• Çinko (Zn): Çinko eksikliği, gelişmeyi yavaşlatır ve yapraklarda klorozlara neden olabilir. Eksiklik varsa, ekim sırasında taban gübresi olarak veya erken gelişim döneminde yapraktan uygulanmalıdır.

• Kalsiyum (Ca): Susam, sağlıklı gelişim için Kalsiyuma ihtiyaç duyar. Özellikle asidik (düşük pH'lı) topraklarda kireçleme veya Kalsiyum içeren gübreler (Kalsiyum Nitrat) kullanılabilir. Susam genellikle nötr pH'a yakın toprakları sever.

5. Uygulamada Dikkat Edilmesi Gerekenler

• Sulama: Susam, kuraklığa dayanıklı olsa da, gübreleme sonrası gübrenin çözünmesi ve kök bölgesine inmesi için yeterli nem (yağış veya sulama) sağlanmalıdır.

• Tekrarlama: İyi bir yağ içeriği ve verim elde etmek için besin elementlerinin (özellikle Azot) gelişim dönemlerine uygun olarak bölünmesi, tek seferde vermekten daha verimlidir.