Ayçiçeğinde Gübreleme Nasıl Yapılır?
Ayçiçeğinde Gübreleme
Ayçiçeğinde gübreleme, bitkinin verimini ve yağ oranını doğrudan etkileyen en önemli tarımsal uygulamalardan biridir. Doğru gübreleme; toprağın yapısına, iklim koşullarına, önceki ürünlere ve hedeflenen verime göre planlanmalıdır. Aşağıda ayçiçeğinde gübreleme nasıl yapılır adım adım açıklanmıştır:
🌻 1. Toprak Analizi
Gübreleme programına başlamadan önce mutlaka toprak analizi yaptırılmalıdır. Analiz sonuçlarına göre eksik olan besin maddeleri belirlenir ve buna göre gübre miktarları ayarlanır. Genellikle ayçiçeği, orta verimli tınlı veya killi-tınlı topraklarda iyi gelişir.
🌾 2. Temel Besin Maddeleri
Ayçiçeği için en önemli üç ana besin maddesi:
-
Azot (N)
-
Fosfor (P)
-
Potasyum (K)
Bunlara ek olarak çinko (Zn) ve bor (B) da ayçiçeğinde özellikle önemlidir.
⚖️ 3. Gübre Miktarları (Genel Öneri)
Bu miktarlar toprağın durumuna göre değişebilir; ortalama öneriler şöyledir:
| Besin Maddesi | Miktar (kg/da saf madde) | Açıklama |
|---|---|---|
| Azot (N) | 8–10 kg | Yarı yarıya ekim öncesi ve sıra üzeri 6-8 yaprak döneminde verilmelidir. |
| Fosfor (P₂O₅) | 6–8 kg | Tamamı ekimle birlikte toprağa karıştırılır. |
| Potasyum (K₂O) | 4–6 kg | Fosforla birlikte ekim öncesi uygulanır. |
| Çinko (Zn) | 300–500 g/da | Özellikle nötr ve alkali topraklarda yapraktan veya topraktan verilmelidir. |
| Bor (B) | 100–200 g/da | Yağ oranını ve döllenmeyi artırır, genellikle yapraktan uygulanır. |
🚜 4. Gübreleme Zamanı ve Şekli
🌱 a) Ekim Öncesi
-
Taban gübresi olarak fosforlu ve potasyumlu gübreler (örneğin DAP veya 20-20-0) tarlaya serilip toprakla karıştırılır.
-
Eğer toprakta organik madde azsa, iyi yanmış çiftlik gübresi (2–3 ton/da) sonbaharda sürümle verilmelidir.
🌿 b) Üst Gübreleme (Vejetatif Dönem)
-
Bitkiler 6–8 yapraklı döneme geldiğinde azotlu gübre (örneğin Üre veya Amonyum Nitrat) sıra aralarına verilerek toprağa hafifçe karıştırılır.
-
Kuru bölgelerde azotun tamamını ekimle birlikte vermek daha uygundur.
🍃 c) Yapraktan Gübreleme
-
Bor ve Çinko eksikliğinde, 6–10 yapraklı dönemde yapraktan uygulama yapılabilir.
-
Döllenme öncesi dönemde borlu yaprak gübreleri verimi ve yağ oranını artırır.
💧 5. Dikkat Edilmesi Gerekenler
-
Azot fazlalığı boy uzamasını artırır ama başın küçülmesine ve yağ oranının düşmesine neden olur.
-
Fosfor, kök gelişimi ve çiçek oluşumu için kritik öneme sahiptir.
-
Potasyum, kuraklığa dayanıklılığı artırır.
-
Yağlık çeşitlerde bor eksikliği tohum bağlamayı azaltabilir.
-
Gübreleme, yağış durumuna ve sulama imkânına göre ayarlanmalıdır.