Elma Ağacı Ne Zaman Ve Nasıl Aşılanır? Başarılı Kalem Aşısı
🍎 Elma Ağacı Ne Zaman ve Nasıl Aşılanır? Başarılı Kalem Aşısı Rehberi
Elma ağacı (Malus domestica), meyve yetiştiriciliğinde en yaygın aşılanan ve klonlanan türlerden biridir. Aşılama, elmanın istenen çeşidini (Fuji, Gala, Granny Smith vb.) hastalık ve zararlılara dayanıklı ya da bodur özellikli bir kök sistemine (anaca) aktarmak için zorunludur.
Elma ağacında, sert çekirdekli meyvelere göre daha az kabuk soyulması sorunu yaşandığı için Kalem Aşısı yöntemleri yüksek başarı sağlar.
BÖLÜM 1: ELMA AĞACI AŞISININ ZAMANLAMASI
Elma aşısı için en uygun zaman, ağacın kış uykusundan uyanıp özsu yürütmeye başladığı, ancak gözlerin patlamadığı ilkbahar dönemidir.
1. Kış Sonu ve Erken İlkbahar: Kalem Aşısı Dönemi (En İdeal)
Bu dönemde yapılan aşılar, elma ağacında en yüksek tutma oranını sunar.
-
İdeal Zaman: Mart başı – Nisan sonu. (Bölgesel iklim koşullarına göre değişir.)
-
Anaç Durumu: Ağaç uyanmaya başlamış olmalı, gövde hafifçe özsu yürütmelidir.
-
Kalem Durumu: Aşı kalemi (istenen çeşidin dalı) ise kışın en derin uykusunda (Aralık-Ocak) alınmış ve nemli bir ortamda uykuda tutulmuş olmalıdır.
-
Kullanılan Teknikler: Dilcikli Aşı, Yarma Aşı, Kabuk Aşı.
2. Yaz Ortası: Göz Aşısı Dönemi (Fidan Üretimi)
Bu dönem, genellikle ticari fidan üretiminde hızlı çoğaltma amacıyla kullanılır.
-
İdeal Zaman: Temmuz sonu – Eylül başı.
-
Anaç Durumu: Kabuk kolayca ayrılabilmelidir (kaygan durum).
-
Kullanılan Teknikler: T-Göz Aşısı, Yongalı Göz Aşısı.
BÖLÜM 2: EN BAŞARILI ELMA AŞISI TEKNİKLERİ
Elma, teknik esnekliği yüksek bir ağaçtır. İşte en sık kullanılan ve başarılı sonuç veren yöntemler:
1. Dilcikli Aşılama (Whip-and-Tongue Grafting)
Genç elma fidanlarında ve anaç-kalem çaplarının eşit olduğu durumlarda en çok tavsiye edilen yöntemdir. Mekanik olarak en güçlü birleşmeyi sağlar.
-
Ne Zaman: İlkbahar başı (Dormansi).
-
Ne İçin: Çapları 0.5cm ile 2cm arasında olan genç anaçlar.
-
Uygulama: Anaç ve kaleme aynı 45cm eğimde kesik atılır. Her iki kesik yüzeyin ortasına birleşmeyi kilitleyecek bir dilcik açılır. Dilcikler birbirine geçirilip kilitlendikten sonra sıkıca aşı bandı ile sarılır.
2. Yarma Aşısı (Cleft Grafting)
Kalın gövdeli eski ağaçları gençleştirmek veya yabani anaçları verimli hale getirmek için kullanılır.
-
Ne Zaman: İlkbahar başı (Dormansi).
-
Ne İçin: Anaç kalın (2-10 cm çap), kalem ince olduğunda.
-
Uygulama: Anaç düz kesilir ve ortasından dikey bir yarık açılır. Kalemler kama şeklinde hazırlanarak yarığın iki kenarına, kambiyumları çakışacak şekilde yerleştirilir. Açıkta kalan tüm yüzeyler ve yarık içi, kuruma ve enfeksiyonu önlemek için aşı macunu ile kapatılır.
3. Kabuk Aşısı (Bark Grafting)
Yarma aşısının zor olduğu, çok kalın anaçlarda ve kabuğun kolay kalktığı ilkbahar sonlarında uygulanır.
-
Ne Zaman: İlkbahar sonu (Kabuk kalkmaya başladığında).
-
Ne İçin: Çok kalın ağaç gövdeleri veya kalın ana dalların aşılanması.
-
Uygulama: Kalem ucu eğimli kesilir. Anaç kabuğu, kalemin gireceği genişlikte dikey olarak kesilir ve hafifçe kaldırılır. Kalem, kabuğun altına kaydırılarak yerleştirilir. Sıkıca sabitlenir ve tüm kesik yüzeyler macunla kapatılır.
BÖLÜM 3: BAŞARILI BİR ELMA AŞISI İÇİN KRİTİK İPUÇLARI
-
Anaç Seçimi: Elma aşısında bodurlaştırma, erken meyve verme ve hastalıklara dayanıklılık sağlamak için (M9, MM106, vb.) klon anaçlar tercih edilir.
-
Kambiyum Teması: Başarının %90'ı, anaç ve kalemin kabuk altındaki kambiyum tabakalarının en az bir kenarda tam olarak temas etmesine bağlıdır.
-
Su ve Hava Yalıtımı: Tüm kalem aşılarında, birleşme noktasının sıkıca sarılması ve kesik yüzeylerin (özellikle kalemin tepe ucunun) aşı macunu ile kaplanması, su kaybını ve kurumayı engeller.
-
Hız ve Kalem Saklama: Kalemler, aşılama sırasında taze ve nemli kalmalıdır. Kesme ve birleştirme işlemleri çok hızlı yapılmalıdır.
Anahtar Kelimeler:
-
Elma aşısı ne zaman yapılır
-
Elma aşılama teknikleri
-
Dilcikli aşılama elma
-
Yarma aşısı elma
-
Elma fidanı aşılama